Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2022/9293 Esas 2022/8665 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Sanık, mal ve kazancında olan artışı bildirmemek suçundan 20 günlük disiplin hapsi cezasına çarptırılmıştır. Ancak Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, hapsen tazyik yaptırımında amaç olan bir yükümlülüğün yerine getirilmesini sağlamak olduğunu belirterek, disiplin hapsinin bu amaca ters düştüğünü ve bu nedenle kararın kanun yararına bozulması gerektiğini savunmuştur. Yargıtay Dairesi de bu görüşe katılarak kararın kanun yararına bozulmasına ve disiplin hapsinin kaldırılmasına karar vermiştir. Kanun maddeleri olarak ise; 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun 339. maddesi ile 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309/4. maddesi açıklanmıştır.

Beyandan sonra mal ve kazançta olan artışı bildirmemek suçundan sanık ...’ün, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun 339. maddesi uyarınca 20 gün disiplin hapsi ile cezalandırılmasına dair ... İcra Ceza Mahkemesinin 26/05/2021 tarihli ve 2021/56 esas, 2021/132 sayılı kararı aleyhine ... Bakanlığının 26/06/2022 gün ve 94660652-105-34-9363-2022-Kyb kanun yararına bozma istemini içeren yazısı ekindeki dava dosyası Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 18/07/2022 gün ve KYB-2022/96821 sayılı ihbarnamesi ile Dairemize gönderilmekle okundu.
Anılan ihbarnamede;
Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 14/11/2006 tarihli ve 2006/16.HD-220 esas, 2006/231 karar sayılı ilâmında yer alan, “Hapsen tazyik yaptırımında amaç, bir yükümlülüğün yerine getirilmesini sağlamak olduğundan, alt sınırdan belli bir ceza belirlenmesi gerekmemekte, yükümlülük yerine getirilene kadar ve en çok 3 ay süreyle kişinin yükümlülüğüne uygun davranması için zorlanması söz konusu olmaktadır. Bu nedenle kararda belli bir sürenin öngörülmesi, yaptırımın bu niteliğine aykırı olacaktır.” şeklindeki açıklama ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun 339. maddesinde yer alan " Sonradan kazandığı malları veya kazancında ve gelirinde vaki tezayütleri bu Kanun mucibince bildirmeye mecbur olan borçlu makbul bir mazereti olmaksızın yedi gün içinde icra dairesine taahhütlü mektupla veya şifahi surette bildirmezse ve bu mal veya kazancı asıl veya bedel itibariyle mevcut olduğu takdirde, on gün; mal veya kazancını asıl veya bedel itibariyle makbul bir sebep olmaksızın elden çıkarmışsa, bir aya kadar disiplin hapsi ile cezalandırılır. Bu cezalara alacaklının şikâyeti üzerine karar verilir. Kişi, icra takibine konu olan borcu tamamen ödediği takdirde, bu ceza düşer." şeklindeki düzenleme nazara alındığında, disiplin ve tazyik hapsinin kısmî bir düzeni korumak amacıyla getirildiği, kişinin kendisinden beklenen yükümlülüğü yerine getirdiği takdirde serbest kalacağı cihetle, ... İcra Ceza Mahkemesinin 26/05/2021 tarihli kararı ile sanığın 20 güne kadar hapsen tazyikine karar verilmesi yerine, yazılı şekilde 20 gün disiplin hapsine karar verilmesinde isabet görülmediği gerekçesiyle 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309. maddesi uyarınca anılan kararın kanun yararına bozulması isteminde bulunulmakla gereği görüşülüp düşünüldü;
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının kanun yararına bozma istemine dayanan ihbarname içeriği yerinde görüldüğünden ... İcra Ceza Mahkemesinin 26/05/2021 tarihli ve 2021/56 esas, 2021/132 sayılı kararının CMK’nın 309/4. maddesi uyarınca BOZULMASINA, sanık hakkında beyandan sonra mal ve kazançta artışı bildirmemek eyleminden dolayı hükmolunan disiplin hapsinin kaldırılmasına, bu eylemle ilgili olarak sanık hakkında disiplin hapsi infaz edilmekte ise salıverilmesine; 13/09/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.