Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2022/10518 Esas 2022/9304 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

İçtihat Metni: Bölge Adliye Mahkemesi 20. Hukuk Dairesi'nin verdiği kararın temyiz itirazları incelendi. İhalenin feshi talebi reddedildiği için asıl dava ve birleşen dosya davacıları ayrı ayrı para cezasına çarptırıldı. Ancak, kanun değişikliğiyle bu ceza tektir ve ihale bedelinin %5'ine indirilmelidir. Sonuç olarak, karar kaldırıldı ve mahkeme kararının para cezasını %5'e indirerek düzeltilmesine karar verildi.
Kanun Maddeleri: İİK'nun 134/5-3, 364/2; 6100 sayılı HMK'nun 373/1, 370/2; Anayasa'nın 13. maddesi; 7343 sayılı Yasa'nın 27, 33 ve Geçici Madde 18/4. maddeleri. İİK'nun 134. maddesine 24/11/2021 tarih ve 7343 sayılı Yasa' nın 27.maddesi ile eklenen fıkra, ihalenin feshi talebi reddedilen davacının ihale sürecini uzatma amacı ile hareket edip, etmediğine ve fesih iddiasının ağırlığına göre para cezasının taktir edilebilmesini sağlamaktadır. 7343 sayılı Kanun’la değişik İİK’nun 134/5-3. maddesi gereğince, ihalenin feshi isteminin kötü niyetle ihale sürecini uzatmaya matuf olmadığı ve Anayasa’nın 13. maddesinde düzenlenen ölçülülük ilkesi nazara alındığında, asıl dava davacısı ile birleşen dava davacısı aleyhine ayrı ayrı hükmedilen para cezasının, ihale bedelinin %5’ine indirilmek ve tek para cezasına hükmedilmek suretiyle kararın düzeltilmesi gerekmektedir.

MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 20. Hukuk Dairesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki davacı ile davalılardan ..., ... tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
1- ...’ün temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Şikayet yolu ile icra mahkemesine başvurup, ihalenin feshini istemeyen hissedar ...’ün, şikayetçiler (asıl dava şikayetçisi) ... ile (birleşen dava şikayetçisi) ... tarafından ileri sürülen ihalenin feshi talebinin reddine dair karar nedeniyle aleyhine hüküm kurulmadığı da dikkate alındığında; temyiz hakkı olmadığından, temyiz dilekçesinin (REDDİNE),
2- Asıl dava davacısı ... vekili ile birleşen dosya davacısı ... ...’ün temyiz itirazlarının incelenmesinde ise;
Sair temyiz itirazları yerinde değil ise de;
İİK'nun ihalenin feshi şikayetine ilişkin usül ve esasları belirten 134. maddesine 24/11/2021 tarih ve 7343 sayılı Yasa' nın 27.maddesi ile eklenen fıkra ile;
" İhalenin feshi talebi üzerine icra mahkemesi talep tarihinden itibaren yirmi gün içinde duruşma yapar ve taraflar gelmeseler bile icap eden kararı verir.
Ancak ihalenin feshi talebinin usulden reddi gereken hâllerde duruşma yapılmadan da karar verilebilir. İcra mahkemesi;
1. Satış isteyen alacaklı, borçlu, mahcuzun resmî sicilinde kayıtlı olan ilgililer ve sınırlı
ayni hak sahipleri ile pey sürmek suretiyle ihaleye iştirak edenler dışında kalan kişilerce talep edilmesi nedeniyle,
2. Satış isteyen alacaklı, borçlu, mahcuzun resmî sicilinde kayıtlı olan ilgililer ve sınırlı ayni hak sahipleri dışında kalan kişiler bakımından feragat nedeniyle,
3. İşin esasına girerek,
talebin reddine karar verirse ihalenin feshini talep edeni feshi istenen ihale bedelinin yüzde onuna kadar para cezasına mahkûm eder. " hükmü getirilmiştir.
Düzenlemenin gerekçesi, ihalenin feshi talebi yukarıdaki sebeplerle reddedilen davacının ihale sürecini uzatma amacı ile hareket edip, etmediğine ve fesih iddiasının ağırlığına göre para cezasının taktir edilebilmesini sağlamaktır.
Mahkeme, para cezasına hükmedecekse oranını davacının ihale sürecini uzatma amacı ile hareket edip, etmediğine ve fesih iddiasının ağırlığına göre ölçülü şekilde belirlemelidir.
Para cezasının oranı, hem istinaf aşamasında, hemde temyiz aşamasında re' sen değerlendirilir.
Para cezasının oranına ilişkin değişikliğin, ne zaman, ne şekilde uygulanacağına ilişkin olarak İİK'na 24/11/2021 tarih ve 7343 sayılı Yasa' nın 33. maddesi ile eklenen GEÇİCİ MADDE 18/4. maddesi; " 134 üncü maddede bu maddeyi ihdas eden Kanunla yapılan değişiklikler, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte ilk derece mahkemeleri ve bölge adliye mahkemeleri ile Yargıtayda görülmekte olan ihalenin feshi talepleri hakkında uygulanmaz. Ancak, ihale bedelinin yüzde onuna kadar para cezasına mahkûmiyete ilişkin hüküm görülmekte olan ihalenin feshi talepleri hakkında da uygulanır. Temyiz kanun yolu incelemesi aşamasında bulunan dosyalar bakımından para cezasının oranına ilişkin olarak yapılan değişiklik tek başına bozma nedeni yapılamaz. Yargıtay değişikliği uygulamak suretiyle hükmü düzeltebilir. " hükmünü içermektedir.
Bununla birlikte; asıl dava davacısı ile birleşen dosya davacısının feshini istedikleri ihale aynı ihale olup, ihalenin feshi davasının işin esasına girildikten sonra reddi halinde, her 'davacı' için, ayrı ayrı değil ihale bedeli üzerinden 'tek' bir para cezasına hükmedilmesi gerekmektedir.
Bu yasal düzenlemeler ve lehe değişiklik dikkate alınarak somut olay değerlendirildiğinde, ihalenin feshi taleplerinin yerinde olmadığı, resen yapılan incelemede başkaca feshi sebebi de bulunmadığı gerekçesi ile ihalenin feshi isteminin reddine karar verilmesinin yerinde olduğu görülmekte ise de; 7343 sayılı Kanun’la değişik İİK’nun 134/5-3. maddesi gereğince, ihalenin feshi isteminin kötü niyetle ihale sürecini uzatmaya matuf olmadığı ve Anayasa’nın 13. maddesinde düzenlenen ölçülülük ilkesi nazara alındığında, asıl dava davacısı ile birleşen dava davacısı aleyhine ayrı ayrı hükmedilen para cezasının, ihale bedelinin %5’ine indirilmek ve tek para cezasına hükmedilmek suretiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına, İlk Derece Mahkemesi kararının kararın düzeltilerek onanması yoluna gidilmiştir.
SONUÇ :
1- Asıl dava davacısı ile birleşen dosya davacısının temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile ... Bölge Adliye Mahkemesi 20. Hukuk Dairesi’nin 17.03.2022 tarih ve 2021/4251 E. - 2022/864 K sayılı kararının, 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 373/1. maddeleri uyarınca (KALDIRILMASINA),
2- ... ... 6. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 30.09.2021 tarih ve 2021/203 E. - 2021/874 K. sayılı kararının hüküm fıkrasının para cezasına ilişkin “2” numaralı bendinde yer alan “10’u olan 96.700,00’er TL)” ibaresinin hüküm fıkrasından çıkarılarak yerine “5’i oranında ” ibaresinin yazılmasına, İlk Derece Mahkemesi kararının 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2 ve 7343 sayılı Yasa' nın 33.maddesi ile eklenen GEÇİCİ MADDE 18/4. maddelerinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 370/2. maddesi uyarınca bu şekli ile DÜZELTİLEREK ONANMASINA, harç alınmasına yer olmadığına, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine, dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 26/09/2022 gününde oy birliğiyle karar verildi.