Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2022/9076 Esas 2022/9317 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Ticaret Mahkemesi tarafından verilen bir kararın temyiz edilmesi sonucunda Yargıtay 11. Hukuk Dairesi adli yardım talebinin reddine karar vermiştir. Adli yardım, yetersiz gelirli kişilerin yargı organları önünde haklarını arayabilmesi için parasal kolaylık sağlar. Ancak, adli yardım talebinde bulunanların ödeme gücünden yoksun olması gereklidir ve bu durumu gösteren belgeler mahkemeye sunulmalıdır. Tüzel kişilerin adli yardımdan yararlanması mümkün olmayabilir. Mahkeme, bu nedenle davada yer alan ticaret şirketlerinin adli yardımdan yararlanamayacağını ve Yargıtay kararının yasaya uygun olduğunu vurgulamıştır. HMK'nın 334 ve devamı maddelerinde adli yardımın şartları düzenlenmektedir. Kanuna göre, adli yardım talebinde bulunan kişilerin ödeme gücünden yoksun olması ve talebin açıkça dayanaktan yoksun olmaması gerekmektedir. Gerçek kişilerin adli yardımdan istifade etmesi mümkün olurken, tüzel kişilerin kural olarak adli yardımdan yararlandırılması mümkün değildir.

MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

DAVALILAR : ..., ..., Ege Sağlık Tesisleri Ve Eğitim ... A.Ş., ..., ...., ... ... Sağlık Hizmetleri A.Ş., ... ... Sağlıkhizmetleri A.Ş., ..., ... ... Sağlık ... Tic.Ltd.Şti., ... Özel Sağlık Tesisleri San. Ve Tic. A.Ş., ... B.V., Universal ... Group Sağlık Hiz.Tic.Ve San.Ltd.Şti., Universal İnşaat San.Ve Tic.A.Ş., ..., ...., ... Hastaneleri Sağlık Yatırım A.Ş., ... Sağlık ... San. Ve Tic.Ltd.Şti., ... Sağlık ... San.Ve Tic.Ltd.Şti.
Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki davalılardan ..., ..., ... ... Sağlık ... Tic. Ltd .Şti., Universal İnşaat San.Ve Tic. A.Ş. tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
... 6. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce verilen 17/05/2016 tarih ve 2013/244 Esas, 2016/450 Karar nolu kararının asıl ve birleşen davada davalı ... Tic. Ltd. Şti. ile birleşen davada davalılar Universal İnşaat San. ve Tic. A.Ş., ... ve ... vekili tarafından adli yardım talepli olarak temyiz edilmesi üzerine, Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 14/02/2022 tarih ve 2022/827 E.-2022/1076 K. sayılı kararıyla adli yardım talebinin reddine karar verildiği, kararın itirazen incelenmesinin asıl ve birleşen davada davalı ... Tic. Ltd. Şti. ile birleşen davada davalılar Universal İnşaat San. ve Tic. A.Ş., ... ve ... vekili tarafından istenilmesi üzerine dosyanın HMK’nun 337. maddesi uyarınca Dairemize gönderildiği anlaşılmıştır.
1) Asıl ve birleşen davada davalı ... Tic. Ltd. Şti. ile birleşen davada davalı ... İnşaat San. ve Tic. A.Ş. itirazlarının incelenmesinde;
Sosyal hukuk devletinin bir gereği olarak kabul edilmiş olan adli yardım, ekonomik bakımdan yetersiz olan kimselere, yargı organları önünde haklarını arayabilmeleri veya savunma yapabilmeleri için parasal kolaylıklar sağlanması anlamına gelir. Bu anlamdaki kolaylıklar yargılama giderlerinden muafiyet ve ücretsiz hukuki yardım sağlanması yoluyla gerçekleştirilebilir (... H./ ... M./ ... M./ ... H.: ... Usul Medeni Usul Hukuku, Cilt III, ... 2017, s. 2410-2411).
Adli yardım 6100 sayılı HMK'nın 334 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. Anılan maddelere göre adli yardımın şartları “ödeme gücünden yoksun olma” ve “talebin açıkça dayanaktan yoksun olmaması”dır. Adli yardım isteğinde bulunan kimsenin, kendisi ve ailesinin geçimini önemli ölçüde zor duruma düşürmeksizin gereken yargılama giderlerini kısmen veya tamamen ödeme gücünden yoksun olması gerekir (m. 334/1). Adli yardım talebinde bulunan kimsenin yargılama giderlerini karşılayabilecek durumda olmadığını gösteren mali durumuna ilişkin belgeleri de mahkemeye ibraz etmesi gerekir (m. 336/2).
Adli yardım talebinde bulunanın ödeme gücünden yoksun olup olmadığı bu belgeler incelenerek belirlenecektir. Ayrıca HMK'nın 334/1. maddesi hükmünce gerçek kişilerin adli yardımdan istifade etmesi mümkün olup, 334/2. maddesinde öngörülen kamuya yararlı dernek ve vakıflar dışındaki tüzel kişilerin kural olarak adli yardımdan yararlandırılması mümkün değildir. (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 2020/14-349 Esas, 2020/754 Karar no ve 13/10/2020 tarihli kararı)
Somut olay incelendiğinde; adli yardım isteminde bulunan asıl ve birleşen davada davalı şirket ile birleşen davada davalı şirket ticaret şirketi olup 6100 sayılı HMK'nın 334/2. maddesinde adli yardımdan yararlanabilecek tüzel kişilerden olmadığından Yargıtay 11. Hukuk Dairesi'nin adli yardım talebinin reddine ilişkin kararı yasaya uygun olup itirazının reddine karar vermek gerekmiştir.
2) Birleşen davada davalı ... ile ...’nun itirazlarının incelenmesinde ise;
Somut olayda adli yardım talebine ilişkin temyiz dilekçesi ekinde herhangi bir belge sunulmadığı görülmektedir.
Açıklanan nedenle Yargıtay 11. Hukuk Dairesi'nin adli yardım talebinin reddine ilişkin kararı yasaya uygun olduğundan, birleşen dava davalılarının yerinde bulunmayan itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) ve (2) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle asıl ve birleşen davada davalı ile birleşen dava davalılarının yerinde görülmeyen itirazlarının ayrı ayrı HMK’nun 337/2. maddesi gereğince REDDİNE, 26/09/2022 gününde oybirliği ile kesin olarak karar verildi.