Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2022/8181 Esas 2022/9385 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Bir borçlu şirket ihalenin feshi için icra mahkemesine başvurdu ancak şikayet reddedildi ve istinaf başvurusu da reddedildi. Ancak, kesinleşen kıymet takdirinin yapıldığı tarihten itibaren iki yıl geçmeden yeniden kıymet takdiri istenemeyeceği İcra ve İflas Kanunu'nun 128/a-2. maddesinde belirtilmektedir. Kıymet takdirine itiraz davasında, mahkeme icra müdürü tarafından belirlenen değerin taşınmazın gerçek değerini yansıtıp yansıtmadığını denetler. Bu durumda, iki yıldan fazla zaman geçtikten sonra yapılan ihalenin feshedilmesi gerektiğinden ve yazılı gerekçeyle ihalenin reddedilmesi yerine, ihalenin feshedilmesi gerektiğinden bahsedilmektedir. Kararda, İcra ve İflas Kanunu'nun 128/a-2. maddesi ile ilgili açıklama yapılmakta ve Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 373/1. maddesine atıfta bulunulmaktadır.

MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki borçlu şirket tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Şikayetçi borçlunun, ihalenin feshi istemi ile icra mahkemesine başvurduğu, ilk derece mahkemesince, şikayetin reddine karar verildiği, borçlu tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verildiği görülmektedir.
Sair temyiz itirazları yerinde değil ise de;
İİK'nun 128/a-2. maddesinde; "Kesinleşen kıymet takdirinin yapıldığı tarihten itibaren iki yıl geçmedikçe yeniden kıymet takdiri istenemez" hükmüne yer verilmiştir. Hukuk Genel Kurulu'nun 26.02.1992 tarih ve 1992/4-70 E. - 1992/130 K. sayılı kararında da vurgulandığı üzere, İİK'nun 128. maddesinde öngörülen iki yıllık sürenin başlangıcı, sonradan kesinleşmesi koşulu ile kıymet takdirinin fiilen yapıldığı keşif tarihidir.
Kıymet takdirine itiraz davası; İİK'nun 128/a maddesinde düzenlenmiş olup, icra müdürlüğünce satışa konu malın bilirkişi marifetiyle yaptırılan değer tespitinin yerinde olmadığına yönelik bir şikayettir. Bu şikayette ilgili, müdürlükçe yaptırılan değer tespitinin yerinde olmadığı, malın belirlenen değerinin gerçek kıymetini yansıtmadığı iddiasıyla mahkemeye başvurmaktadır. Mahkemece yapılacak ...; icra müdürü tarafından belirlenen değerin taşınmazın gerçek değerini yansıtıp yansıtmadığı, bir başka ifadeyle memur işleminin doğru olup olmadığını denetlemektir. Dolayısıyla mahkeme, oluşturduğu bilirkişi kurulu ile, icra müdürünün kıymet takdiri yaptırdığı tarih itibariyle taşınmazın değerini belirleyerek memur işlemini denetler. Bu itibarla; mahkemece görevlendirilen bilirkişi tarafından düzenlenen raporda ya da mahkeme kararında, değerlemenin yapıldığı tarih açıkça belirtilmediği sürece, kıymet takdirine itiraz davasındaki keşif tarihinin, İİK’nun 128/a-2 maddesinde düzenlenen 2 yıllık sürenin başlangıç tarihi olarak kabulü mümkün olmadığı gibi, şikayet işleminin ruhuna da uygun düşmeyecektir.
Somut olayda, ihaleye konu taşınmazın kıymet takdiri işleminin, icra müdürlüğünce 13.12.2017 tarihinde yaptırıldığı, takibin diğer borçlusunun taşınmaza takdir olunan değerin gerçek değerinin altında olduğunu ileri sürerek kıymet takdirine itiraz etmesi üzerine, ... ... 12. İcra Hukuk Mahkemesinin 18.04.2019 tarih ve 2019/57 E. 2019/292 K. sayılı dosyasında şikayetin kabulüne karar verildiği görülmüştür.
Mahkeme kararında ve hükme esas alınan 25.03.2019 tarihli raporda bilirkişiler tarafından hangi tarih itibari ile değerleme yapılmış olduğu açıkça belirtilmemiş olup, borçlular tarafından icra müdürlüğünce alınan 13.12.2017 tarihli rapora itiraz edildiğinden iki yıllık süre, icra müdürlüğünce aldırılan rapordaki değerleme tarihi olan 13.12.2017 tarihinden başlayacağından, satış tarihi olan 05.03.2020 günü itibariyle İİK'nun 128/a-2. maddesinde öngörülen iki yıllık süre geçmiştir.
Bu durumda, kesinleşen kıymet takdirinin yapıldığı tarihten itibaren iki yıldan fazla süre geçtikten sonra ihale gerçekleştirilmiş olup, bu husus kamu düzeni nedeniyle re'sen gözetilmesi gerektiğinden, yazılı gerekçe ile ihalenin feshine karar verilmesi yerine, şikayetin reddi yönünde hüküm tesisi isabetsizdir.
SONUÇ: Borçlu şirketin temyiz isteminin kısmen kabulü ile, yukarıda yazılı nedenlerle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 373/1. maddesi uyarınca, istinaf talebinin esastan reddine ilişkin ... Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesi’nin 07.04.2022 tarih 2022/632 E. - 2022/1050 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA, ... ... 25. İcra Hukuk Mahkemesi’nin 23.09.2021 tarih 2020/178 E. - 2021/449 K. sayılı kararının BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, dosyanın İlk Derece Mahkemesi'ne, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesi'ne gönderilmesine, 27.09.2022 gününde oy birliğiyle karar verildi.