Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2022/8560 Esas 2022/9470 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Alacaklı şirket, Belediye'ye ait araçlar ve hesapları genel haciz yoluyla takip etmiş, ancak borçlu tarafından haczedilmezlik şikayetiyle icra mahkemesine başvurulmuştur. Mahkeme ilk olarak davanın kısmen kabulüne karar vermiş, bu karar Daire tarafından bilirkişi incelemesi yapılmadan hüküm kurulduğu gerekçesiyle bozulmuştur. Mahkeme son olarak davanın kısmi kabulüne karar vermiş, ancak Daire tarafından verilen son kararda mahkemenin gerektiğinde bilirkişi incelemesi yaparak karar vermesi gerektiği belirtilerek karar bozulmuştur.
Kararda dikkat çeken noktalar şunlardır: alacaklı şirketin hacze konu araçlar için yaptığı haczedilmezlik şikayeti kabul edilirken, Belediye'nin havuz hesabı oluşturması hakkın kötüye kullanımı niteliğinde kabul edilmiştir. Ayrıca, bir malın haczedilememesi için fiilen kamu hizmetinde kullanılması gerektiği belirtilmiş ve bu konuda yasal düzenlemenin dar yorumlanması gerektiği ifade edilmiştir.
İİK'nun 366. maddesi, kararın bozulmasını düzenlerken, HUMK'nun 428. maddesi, gözden geçirme yoluyla usül hatalarının düzeltilebileceğini belirtir.

MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının bozulmasını mutazammın 05.04.2022 tarihli ve 2022/2424 Esas - 2022/4490 Karar sayılı Daire ilamının müddeti içinde tashihen tetkikinin alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
Alacaklı şirket tarafından borçlu Belediye aleyhine başlatılan genel haciz yolu ile ilamsız takipte, borçlunun haczedilemezlik şikayeti ile icra mahkemesine başvurduğu, mahkemece ilk olarak; davanın kısmen kabulüne karar verildiği, anılan karara karşı alacaklı tarafından temyiz başvurusunda bulunulduğu, Dairemizce anılan kararın, mahkemece bilirkişi incelemesi yaptırılmadan eksik inceleme ile hüküm kurulduğu gerekçesiyle bozulduğu, mahkemece son olarak; davanın kısmi kabulüne karar verildiği, işbu karara karşı taraflarca tekrar temyiz yoluna başvurulması üzerine ise Dairemizce son olarak; borçlunun temyiz itirazlarının reddine, alacaklının temyiz itirazlarının ise sair temyiz itirazlarının reddi ile mahkemece...ve ...plakalı araçlara ve ... ... Şubesi nezdindeki 5002 ve 5003 nolu hesaplara ilişkin gerektiğinde yeniden keşif ve bilirkişi incelemesi yapılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulmasının isabetsiz olduğu gerekçesiyle anılan kararın bozulmasına karar verildiği, işbu son Daire kararımıza karşı alacaklı tarafından karar düzeltme isteminde bulunulduğu anlaşılmaktadır.
1-Öncelikle alacaklının aşağıdaki bent dışındaki itirazları; dosyadaki bilgi ve belgelere göre delillerin takdirinde ve şikayet konusu borçlu belediyeye ait araçlarının kamuya tahsis edildiğinin, fiilen kamu hizmetinde kullanılıp kullanılmamalarının bu özelliği ortadan kaldırmayacağının anlaşılmasına, dolayısı ile dosyadaki haczedilmezlik şikayetine konu araçlara ilişkin alınan 18.10.2019 tarihli bilirkişi raporunda belirtildiği üzere kamu hizmetinde kullanılabilecek durumda olduğu kanaatine varılan ... plakalı araç ve hali hazırda kamu hizmetlerinde kullanıldığı ve tahsis edilen amaca uygun olduğu tespit olunan ... plakalı araç yönünden verilen kararda isabetsizlik bulunmamasına göre yerinde görülmemiştir.
2-Fakat haczi kabil olmayan paralar ile haczi mümkün olan paraları karıştırmak suretiyle havuz hesabı oluşturan borçlu belediyenin, iddiasını ispat imkanını kendisinin kaldırdığının kabulü zorunludur. Borçlu belediyenin haczi kabil olmayan paralar ile haczi mümkün olan paralarını ayrı hesaplarda tutması yerine, havuz hesabı oluşturmasının da iyi niyetle bağdaşmayacağı tartışmasızdır. Böyle bir davranış ... ... 6 § 1. ve Ek 1 no'lu Protokol'ün 1. maddelerinin ihlali sonucunu doğuracağı gibi, hakkın kötüye kullanılması niteliğinde de bulunmakla, hukukça korunamayacağı muhakkaktır.
Borçlu belediyece haczi kabil olmayan paralar ile haczi mümkün olan paraların aynı hesapta toplanması ve birbirine karıştırılması, haczedilmezlik hakkından feragat olarak kabul edilmelidir.
Somut olayda, haczedilmezlik şikayetine konu ... ... Şubesinde yer alan hesaplara ilişkin yapılan bilirkişi incelemesinde 5001 nolu hesaba ait ekstrelerin incelendiği ancak 5002 ve 5003 nolu hesap ekstrelerinin incelenmediği, 5001 nolu hesaba ait incelemede, tahsil edilen kira bedelleri hariç büyük çoğunluğunun elektrik tüketim vergisi, emlak vergisi ve haberleşme vergisi gelirlerinden oluştuğunun bildirildiği görülmektedir.
Öte yandan, bir malın haczedilememesi için yasal bir düzenlemenin bulunması zorunludur. Haczedilmezlik istisnai bir durum olduğundan, bu yöndeki düzenlemelerin de dar yorumlanması gerekir. Buna göre, 5393 Sayılı Belediye Kanunu'nun 15/son maddesinin de dar yorumlanması gerekip, maddede açıkça haczedilmezlik için "fiilen kamu hizmetinde kullanılma" koşulunun kabul edilmesi karşısında, belediyeye ait bir malın haczedilmezliği ancak fiili durumunun tespiti ile belirlenmelidir.
Buna göre borçlu belediyeye ait taşınır ya da taşınmaz bir malın haczedilmezliği için o malın fiilen kamu hizmetinde kullanılmasının gerektiği tartışmasız olup, bir malın fiilen kamu hizmetinde kullanıldığının kabulü için ise, o malın kamu hizmetinin yürütülebilmesi amacına uygun bulunması gerekir.
Halbuki, mahkemece; haczedilmezlik şikayetine konu araçlara ilişkin alınan bilirkişi raporunda şikayete konu...plakalı araca ilişkin fiilen kamu hizmetinde kullanılıp kullanılmadığı yönünde bilirkişi incelemesi yapılmadığı, ...plakalı araca ilişkin ise raporda aynı gün resmi görev amacıyla kullanıldığından keşif tarihinde görülemediği belirtilmesine karşın mahkeme her iki araca ilişkin haczedilmezlik şikayetinin kabul edilerek hacizlerin kaldırıldığı görülmektedir.
O halde, mahkemece...ve ...plakalı araçlara ve ... ... Şubesi nezdindeki 5002 ve 5003 nolu hesaplara ilişkin gerektiğinde yeniden keşif ve bilirkişi incelemesi yapılarak ve yine 5001 nolu hesaba ait ise öncesinde yapılan incelemede, tahsil edilen kira bedelleri hariç büyük çoğunluğunun elektrik tüketim vergisi, emlak vergisi ve haberleşme vergisi gelirlerinden oluştuğunun bildirildiği de gözetilmek sureti ile birlikte değerlendirme yapılmak suretiyle oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ : Alacaklının karar düzeltme isteminin kısmen kabulü ile Dairemizin 05.04.2022 tarih ve 2022/2424 E.-2022/4490 K. sayılı bozma kararının kaldırılmasına, mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK'nun 366. ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca BOZULMASINA, 28/09/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.