Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2022/8685 Esas 2022/9456 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Alacaklı tarafından genel haciz yoluyla başlatılan takipte, borçlunun ödeme emri tebliğ işlemine itiraz etmesi üzerine, İlk Derece Mahkemesi tarafından şikayet kabul edilmiş, ancak Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun reddedilmesi sonrası Dairemizce bozulmuştur. Bozma kararı sonrası dosyanın başka bir Mahkemeye gönderilmesi gerektiği ve bu Mahkemenin usulünün 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 373. maddesinde emredildiği belirtilmiştir. Bu maddede tarafların Anayasal hukuki dinlenilme hakkına dikkat çekilmiştir. Somut uyuşmazlıkta, İlk Derece Mahkemesi bozma kararına uyulup uyulmadığına ilişkin bir ara karar oluşturmadan ve tebliğ mazbatasında adı geçen kişi yönüyle zabıta araştırması yapılmadan hüküm tesis etmiştir. Bu nedenle, karar yeniden bozulmuştur.
Kanun Maddeleri: 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesi, 6100 sayılı HMK'nun 373/1. maddesi. Bu maddelerde, bozma sonrası Mahkemenin yapması gereken işlemler ve tarafların Anayasal hukuki dinlenilme hakkının sağlanması belirtilmektedir.

MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı İlk Derece Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Alacaklı tarafından genel haciz yolu ile başlatılan takipte, borçlunun ödeme emri tebliğ işleminin usulsüz olduğunu, tebligatın çalışanları tarafından alınmadığını ve takibi 13.03.2020 tarihinde öğrendiğini ileri sürerek gecikmiş itirazının kabulü ile ödeme emrinin iptaline karar verilmesini istediği, İlk Derece Mahkemesince şikayetin kabulüne karar verildiği, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine dair kararın alacaklı tarafından temyizi üzerine Dairemizce; borçluya tebligatın 7201 Sayılı Tebligat Kanunu'nun 17. maddesine göre yapılmış olması ve borçlunun tebligat yapılan kişinin çalışanı olmadığını ileri sürmesi sebebiyle zabıta marifetiyle araştırma yapılarak Sevdanur ...'ın tebliğ tarihinde borçlunun işyerinde çalışıp çalışmadığının tespiti ile oluşacak sonucuna göre karar verilmek üzere mahkeme kararının bozulduğu, bozma üzerine yapılan yargılama sonucunda; şikayetin kabulü ile ödeme emri tebliğ tarihinin 13.03.2020 olarak düzeltilmesine karar verildiği görülmüştür.
Kararı bozulan mahkemenin bozma sonrası yapacağı işlemler 6100 sayılı HMK. nın 373. maddesinde emredici şekilde belirtilmiştir.
6100 sayılı HMK. nın 373. maddesindeki usulün dayanağı tarafların Anayasal hukuki dinlenilme hakkının sağlanmasıdır.
Bozma kararı üzerine Mahkemece;
1-Dosya yeniden esasa kaydedilmeli,
2-Tensiben yeni duruşma günü belirlenmeli,
3-Bozma kararı dosyada mevcut gider avansı kullanılarak taraflara tebliğe çıkarılmalı,
4-Duruşmada bozma ilamı okunmalı,
5-Hazır tarafa/taraflara bozmaya karşı diyecekleri sorulmalı,
6-Bozmaya uyulup, uyulmadığına ilişkin ara kararı oluşturularak yargılamaya devam edilip, bozmaya uyulursa bozma kararı gereği yerine getirilmelidir.
Bozma kararındaki kamu düzenini ilgilendirmeyen hususlarda tarafların tamamının bozma kararına uyulmasını talep etmeleri halinde direnme kararı verilemeyeceği gözden kaçırılmamalıdır.
Somut uyuşmazlıkta, İlk Derece Mahkemesince bozma üzerine dosya yeniden esasa kaydedilmiş, HMK'nın 373. maddesi uyarınca bozma kararı taraflara tebliğ edilerek duruşma açılmış ve tarafların beyanı alınmış ise de, bozmaya uyulup, uyulmadığına ilişkin bir ara kararı oluşturulmadan, şikayetin kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiştir.
Diğer taraftan, bozma öncesinde mahkemelerce tebligatı alan kişinin isminin ... olduğu kabul edilerek hüküm tesis edilmesi, alacaklı tarafından kanun yolu aşamalarında tebligatı alan kişinin halen borçlu yanında çalışan ... olduğunun ileri sürülmesi ve tebliğ mazbatasının da yeterince okunaklı olmaması karşısında yalnızca Sevdanur ... yönüyle inceleme yapılmış olması yeterli değildir.
O halde, İlk Derece Mahkemesince, bozmaya uyulup uyulmama konusunda bir ara karar oluşturulmadan ve tebliğ mazbatasında adı geçen ... (ayrıca ... veya ... soyismiyle) yönüyle zabıta araştırması yapılmadan, eksik inceleme ile hüküm tesisi isabetsiz olup kararın bu nedenle yeniden bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Alacaklının temyiz itirazlarının kabulü ile yukarıda yazılı nedenlerle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 373/1. maddesi uyarınca, ... ... 9. İcra Hukuk Mahkemesi’nin 26.05.2022 tarih ve 2022/261 E. - 2022/313 K. sayılı kararının BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde iadesine, dosyanın İlk Derece Mahkemesi'ne gönderilmesine, 28.09.2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.