Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2022/8258 Esas 2022/9621 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki şikayetçiler tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Sair temyiz itirazları yerinde değil ise de;
Alacaklı tarafından, borçlular aleyhine ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla başlatılan ilamlı icra takibinde; şikayet edenler ipotek borçlusu ve asıl borçlunun 5 taşınmaza ilişkin ihalelerin feshi istemiyle icra mahkemesine başvurdukları, İlk Derece Mahkemesince, 4485 ada 74 parselde kayıtlı taşınmaz yönünden zarar unsuru yokluğundan şikayetin reddine, diğer taşınmazlar yönünden esastan reddi ile 60.215,00 TL para cezasının davacılardan alınarak hazineye irad kaydına hükmedildiği, karara karşı adı geçen şikayetçiler tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesince süresinde gerekçeli istinaf dilekçesinin sunulmamasından ötürü kamu düzeni yönünden yapılan incelemede istinaf taleplerinin esastan reddine karar verildiği, kararın şikayetçiler tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairemizce gerekçeli istinaf dilekçesinin süresinde verildiği, şikayetçilerin istinaf istemi değerlendirilerek oluşacak sonuca göre karar verilmesi için Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulduğu, bozma ilamına uyan Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararda şikayetçilerin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verildiği, kararın şikayetçiler tarafından temyiz edildiği görülmektedir.
İİK'nun 134. maddesinin 2. fıkrasında; "İhalenin feshini, Borçlar Kanunu'nun 226. maddesinde yazılı sebepler de dahil olmak üzere, yalnız satış isteyen alacaklı, borçlu, tapu sicilindeki ilgililer ve pey sürmek suretiyle ihaleye iştirak edenlerin" isteyebileceği hususu düzenlenmiştir.
İİK'nun ihalenin feshi şikayetine ilişkin usül ve esasları belirten 134. maddesine 24/11/2021 tarih ve 7343 sayılı Yasa' nın 27.maddesi ile eklenen fıkra ile;
" İhalenin feshi talebi üzerine icra mahkemesi talep tarihinden itibaren yirmi gün içinde duruşma yapar ve taraflar gelmeseler bile icap eden kararı verir.
Ancak ihalenin feshi talebinin usulden reddi gereken hâllerde duruşma yapılmadan da karar verilebilir. İcra mahkemesi;
1. Satış isteyen alacaklı, borçlu, mahcuzun resmî sicilinde kayıtlı olan ilgililer ve sınırlı aynı hak sahipleri ile pey sürmek suretiyle ihaleye iştirak edenler dışında kalan kişilerce talep edilmesi nedeniyle,
2. Satış isteyen alacaklı, borçlu, mahcuzun resmî sicilinde kayıtlı olan ilgililer ve sınırlı ayni hak sahipleri dışında kalan kişiler bakımından feragat nedeniyle,
3. İşin esasına girerek,
talebin reddine karar verirse ihalenin feshini talep edeni feshi istenen ihale bedelinin yüzde onuna kadar para cezasına mahkûm eder. " hükmü getirilmiştir.
Düzenlemenin gerekçesi, ihalenin feshi talebi yukarıdaki sebeplerle reddedilen davacının ihale sürecini uzatma amacı ile hareket edip, etmediğine ve fesih iddiasının ağırlığına göre para cezasının taktir edilebilmesini sağlamaktır.
Mahkeme, para cezasına hükmedecekse oranını davacının ihale sürecini uzatma amacı ile hareket edip, etmediğine ve fesih iddiasının ağırlığına göre ölçülü şekilde belirlemelidir.
Para cezasının oranı, hem istinaf aşamasında, hemde temyiz aşamasında re' sen değerlendirilir.
Para cezasının oranına ilişkin değişikliğin, ne zaman, ne şekilde uygulanacağına ilişkin olarak İİK'na 24/11/2021 tarih ve 7343 sayılı Yasa' nın 33. maddesi ile eklenen GEÇİCİ MADDE 18/4. maddesi;
" 134 üncü maddede bu maddeyi ihdas eden Kanunla yapılan değişiklikler, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte ilk derece mahkemeleri ve bölge adliye mahkemeleri ile Yargıtayda görülmekte olan ihalenin feshi talepleri hakkında uygulanmaz. Ancak, ihale bedelinin yüzde onuna kadar para cezasına mahkûmiyete ilişkin hüküm görülmekte olan ihalenin feshi talepleri hakkında da uygulanır. Temyiz kanun yolu incelemesi aşamasında bulunan dosyalar bakımından para cezasının oranına ilişkin olarak yapılan değişiklik tek başına bozma nedeni yapılamaz. Yargıtay değişikliği uygulamak suretiyle hükmü düzeltebilir. " hükmünü içermektedir.
Somut olayda şikayet edenlerin 31/03/2021 tarihli ihalelerin feshi istemiyle mahkemeye başvurdukları görülmekle yukarıda da bahsedildiği gibi ipotek borçlusu ve asıl borçlu için lehe olan para cezası miktarı yönünden değerlemenin yapılması gerekmektedir.
Şikayete konu ... İcra Müdürlüğü'nün 2020/5783 Esas sayılı icra takip dosyasında alacaklı banka tarafından, kredi sözleşmesinin asıl borçlusu şikayet eden ... .Ltd Şti ile bir kısım ipotekli taşınmazların maliki üçüncü kişi ... aleyhine ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla ilamlı icra takibine başlandığı, şikayetin ipotekli takip konusu taşınmazlara ilişkin olduğu ve bu taşınmazların 3993 ada 341 parselde kayıtlı 6 nolu bağımsız bölüm, 4160 ada 78 parselde kayıtlı 1 nolu bağımsız bölüm ile 1625 ada 6 parselde kayıtlı 21 nolu bağımsız bölüm numaralı olanlarının malikinin şikayetçi ..., 2443 ada 133 parselde kayıtlı 10 nolu bağımsız bölüm ile 4485 ada 74 parselde kayıtlı 13 nolu bağımsız bölüm numaralı olanların malikinin kredi sözleşmesinin asıl borçlusu şikayetçi ... .Ltd. Şti’ dir.
Bu durumda borçlu lehine taşınmazlarını ipotek veren taşınmaz maliki olarak takipte yer alan ...’ nin şikayetçi şirketin maliki olduğu 2443 ada 133 parselde kayıtlı 10 nolu bağımsız bölüm ile 4485 ada 74 parselde kayıtlı 13 nolu bağımsız bölüm numaralı taşınmazlar yönünden işbu şikayette aktif husumet ehliyetinin bulunmadığının kabulü gerekir.
Buna göre mahkemece, şikayetçi ... yönünden ihalenin feshi isteminin, 2443 ada 133 parselde kayıtlı 10 nolu bağımsız bölüm ile 4485 ada 74 parselde kayıtlı 13 nolu bağımsız bölüm numaralı taşınmazlar hakkında aktif husumet yokluğundan reddi ile para cezasına yer olmadığına karar verilmesi gerekmektedir.
Öte yandan şikayet eden ...’ nin 3993 ada 341 parselde kayıtlı 6 nolu bağımsız bölüm, 4160 ada 78 parselde kayıtlı 1 nolu bağımsız bölüm ile 1625 ada 6 parselde kayıtlı 21 nolu bağımsız bölüm numaralı taşınmazlar hakkında ise şikayetin esastan reddine, şikayetçi ... .. Ltd Şti’ nin ise 4485 ada 74 parselde kayıtlı 13 bağımsız bölüm numaralı taşınmaz yönünden hukuki yarar yokluğundan şikayetin reddi ile diğer bağımsız bölümler yönünden şikayetin esastan reddine karar verilmekle 7343 sayılı Kanun'la değişik İİK'nun 134/5-3 maddesi gereğince fesih gerekçeleri ve Anayasa'nın 13.maddesinde düzenlenen ölçülülük ilkesi de nazara alınarak ihale bedelleri üzerinden para cezasına hükmedilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz olup Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
SONUÇ : Şikayet edenlerin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile yukarıda yazılı nedenlerle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nin 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nin 373/1. maddesi uyarınca, ... Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesinin 20/04/2022 tarih ve 2022/1143 E. - 2022/1530 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA, ... İcra Hukuk Mahkemesi’nin 14/07/2021 tarih ve 2021/198 E. - 2021/488 K. sayılı kararının BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesi’ne, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesi'ne gönderilmesine, 29/09/2022 oybirliğiyle karar verildi.