Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2022/5718 Esas 2022/9829 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki 3.kişi tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
Dava, üçüncü kişinin İİK'nın 96. vd. maddelerine dayalı istihkak iddiasına ilişkindir. Mahkemece, 3. kişi tarafından açılan istihkak davasına devam edebilmek için istihkak iddiasının İİK’nun hangi maddelerine göre çözümleneceği hususunun İcra Müdürlüğüne sorulduğu, yazı cevabında 20/10/2021 tarihli fiili hacizde ileri sürülen istihkakın İİK’nun 99. maddesine göre çözümleneceğinin bildirildiği, İİK'nun 99. maddesine göre yapılan istihkakta alacaklıya süre verilerek dava açması sağlanacak olup, alacaklı tarafından dava açılmadığı durumda istihkak iddiası kabul edilmiş sayılacağı, dolayısıyla; 3. kişi tarafından açılan işbu istihkak davasında davacı/3. Kişinin hukuki yararı bulunmadığı gerekçesi ile hukuki yarar yokluğu nedeni ile reddine karar verilmiş, karara karşı davacı 3.kişi istinaf yoluna başvurmuştur. ... Bölge Adliye Mahkemesince, icra memurunca istihkak iddiasının çözümünün esas icra dairesine bırakıldığı, esas icra dairesi tarafından 20/10/2021 tarihli yazı ile fiili hacizde ileri sürülen istihkak iddiasının İİK'nun 99. maddesine göre çözümleneceğinin bildirildiği, İİK'nun 99. maddesine göre yapılan hacizlerde istihkak davasının alacaklı tarafından açılması gerektiği öngörülmüş olup, nitekim davalı alacaklı vekili tarafından sunulan cevap dilekçesinde kendileri tarafından haczin yapılış şekline şikayet ile birlikte 3. Kişinin istihkak iddiasının reddi istemiyle dava açtıklarının bildirildiği, Aksaray İcra Hukuk Mahkemesinin 2021/381 esas sayılı dosyasının incelenmesinde alacaklı tarafından 3. Kişinin istihkak iddiasının reddi istemiyle açılmış bir dava olduğu, davanın derdest olduğu anlaşılmış olup, buna göre kendisine istihkak davası açmak üzere süre verilmediği halde ve İİK'nun 99. maddesi gereğince istihkak davasının alacaklı tarafından açılması gerektiği halde 3. Kişi tarafından istihkak davası açıldığı, davanın hukuki yarar yokluğundan reddine karar verilmesinin usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesi ile istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş, karara davacı 3.kişi tarafından temyiz edilmiştir.
Dava konusu 20.10.2019 tarihli haciz esnasında İcra Müdürlüğünce haczin İİK’nin 99. maddesi uyarınca yapılmış sayılmasına karar verilmiş, eldeki dava 3.kişi tarafından açılmıştır.
İİK’nin 99. maddesinde: “Haczedilen şey, borçlunun elinde olmayıp da üzerinde mülkiyet veya diğer bir ayni hak iddia eden üçüncü kişi nezdinde bulunursa, İcra müdürü, üçüncü kişi aleyhine İcra Mahkemesinde istihkak davası açması için alacaklıya yedi gün süre verir. Bu süre içinde İcra Mahkemesine istihkak davası açılmaz ise üçüncü kişinin iddiası kabul edilmiş sayılır…” düzenlemesi yer almaktadır. Buna göre, İİK’nin 99. Maddesinin uygulanmasına yönelik müdürlük kararının hukuki sonuç doğurmaya elverişli olabilmesi için, üçüncü kişi aleyhine İcra Mahkemesinde istihkak davası açması için alacaklıya yedi gün süre verilmesi ve dava açmazsa üçüncü kişinin istihkak iddiasını kabul etmiş sayılacağı ihtaratının yapılması şartlarının bir arada bulunması gerekir. Dava açma süresi de verilen bu kararın alacaklıya tefhim veya tebliği ile başlar.
Somut olayda, talimat icra dairesinin haczin İİK'nun 97 veya 99.maddesine göre yapılmış sayılmasını belirleme yetkisi bulunmadığına dair Mahkemelerin gerekçesi doğru ise de, İcra Müdürlüğü'nce alacaklıya dava açması için 7 gün süre verilmesi ve dava açılmaması halinde doğacak hukuki sonuçları bildirir gerekli ihtaratları içerir herhangi bir kararın alacaklıya tefhim veya tebliğ edilmediği, Mahkemece eldeki dava açıldıktan sonra İcra Müdürlüğünden davacı 3. kişi tarafından açılan istihkak davasında işlemlere devam edebilmek için istihkak iddiasının İİK’nun 96-97. maddesine göre mi İİK’nun 99. maddesine göre mi çözümleneceği hususunun araştırılarak bilgi verilmesinin istenildiği, İcra Müdürlüğü’nün cevabına istinaden eldeki kararın verildiği anlaşılmıştır. Bu durumda, İİK 99. maddesinde değinilen şartları içerir ve hukuki sonuç doğurmaya elverişli ve davalı alacaklıya tebliğ edilmiş bir karar olmadığı, İİK 99. maddesine uygun prosedürün tamamlanmadığı görülmüştür.
Bu süre içerisinde davanın 3.kişi tarafından açılmasını engelleyen yasal bir düzenleme bulunmamaktadır. 3. kişi tarafından da bu dava açılabilir. Bu nedenle, davacı 3. kişinin istihkak davası açmakta hukuki yararının bulunduğunun kabulü gerekir. Bu durumda, işin esasına girilerek ve varsa noksan harç tamamlattırılarak ve tarafların tüm delilleri toplanarak bir karar verilmesi gerekirken yazılı biçimde karar verilmesi hatalı olmuş, kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Üçüncü kişinin temyiz itirazlarının kabulü ile, yukarıda yazılı nedenlerle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 373/1. maddesi uyarınca, istinaf talebinin esastan reddine ilişkin ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi’nin 22.3.2022 tarih, 2022/500 E.-2022/633 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA, ...(...) İcra Hukuk Mahkemesi’nin 17.11.2021 tarih, 2021/316 E. - 2021/340 K. sayılı kararının BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde iadesine, dosyanın İlk Derece Mahkemesi'ne, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesi'ne gönderilmesine, 05/10/2022 gününde oy birliğiyle karar verildi.