Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2022/5341 Esas 2022/13207 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Bölge Adliye Mahkemesi, borçluların temyiz itirazlarını reddetti. Ancak, bir borçlu tarafından yapılan temyiz itirazında, iki adet takip dosyası bulunmaktadır. İlk takip dosyası Torbalı İcra Dairesi'nin 2021/515 sayılı dosyasıdır ve ipotek yoluyla yapılan bir takiptir. İkinci takip dosyası ise, aynı borç ilişkisinden kaynaklanan kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile yapılan takiptir. Kanuna göre, borç ipotek ile temin edilmiş olsa bile, elinde kambiyo senedi bulunan alacaklı, kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip yapabilir. Ancak, somut olayda, öncelikle ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla takibe geçildiğinden, alacaklı tercih hakkını bu takip türünden yana kullanmış olup, aynı borca ilişkin olarak kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip yapamaz. Bu nedenle, Bölge Adliye Mahkemesi'nin istemin reddi yönündeki kararı isabetsizdir ve temyiz isteminin kabul edilmesi gerekmektedir.
Kanun Maddeleri:
- İİK'nun 45. maddesi: rehinle temin edilmiş bir alacağın borçlusunun iflasa tabi şahıslardan olsa bile alacaklının yalnız rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takip yapabileceği
- İİK'nun 167. maddesi: alacağı çek, poliçe veya emre muharrer senede müstenit olan alacaklının, alacak rehinle temin edilmiş olsa bile kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takipte bulunabileceği düzenlenmiştir.
- HMK'nun 373/2. maddesi: isabetsiz kararların temyiz edilebileceği.

MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki borçlular tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
1)Şikayetçi borçlular ... ve ...’in temyiz itirazlarının incelenmesinde; haklarında yapılmış ipoteğin paraya çevrilmesi sureti ile takip bulunmadığından kambiyo takibi yapılmasında isabetsizlik bulunmadığının anlaşılmasına, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgeler, temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının REDDİNE,
2-Şikayetçi borçlu ...’in temyiz itirazlarına gelince;
... 17. İcra Müdürlüğü'nün 2021/3321 Esas sayılı takip dosyası ile kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile başlatılan icra takibinde, borçlunun icra mahkemesine başvurusunda, alacaklı tarafından aynı alacağın tahsili için daha önce Torbalı İcra Müdürlüğü'nün 2021/515 E Esas sayılı dosyası ile ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile ilamlı icra takibi yapıldığını, alacaklının tercih hakkını bu takipten yana kullandığını ileri sürerek kambiyo takibinin iptalini talep ettiği, İlk Derece Mahkemesince şikayetin kabulü ile kambiyo takibinin iptaline karar verildiği, hükmün alacaklı tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince; aynı alacağa ilişkin olarak kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takip yanında bu takiple tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla takibe geçilmesinde yasal engel bulunmadığı gerekçesi ile istinaf başvurusunun kabulüne, mahkeme kararının kaldırılmasına ve davanın reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
İİK'nun 45. maddesinde; rehinle temin edilmiş bir alacağın borçlusunun iflasa tabi şahıslardan olsa bile alacaklının yalnız rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takip yapabileceği, poliçe ve emre muharrer senetlerle çekler hakkındaki İİK’nun 167. madde hükmünün mahfuz olduğu, aynı kanunun 167. maddesinde ise; alacağı çek, poliçe veya emre muharrer senede müstenit olan alacaklının, alacak rehinle temin edilmiş olsa bile kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takipte bulunabileceği düzenlenmiştir.
Somut olayın incelenmesinde; 09.02.2021 tarihinde başlatılan Torbalı İcra Dairesi’nin 2021/515 Esas sayılı takip dosyasında; alacaklı tarafından şikayetçi ... ve dava dışı ... hakkında ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile ilamlı icra takibi başlatıldığı, akabinde 31.03.2021 tarihinde ... 17. İcra Dairesi’nin 2021/3321 Esas sayılı takip dosyası ile
şikayetçi borçlular ...,... ve ... hakkında kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile icra takibi başlatıldığı, takip talebinde "Torbalı İcra Müdürlüğü'nün 2021/515 Esas sayılı dosyası ile tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla ödenmesi” ibarelerinin bulunduğu görülmüş olup anılan takip dosyalarında yer alan alacak miktarları tam olarak aynı olmasa da takip talebi ve icra emrinde yazılı ibareler ile ile her iki takip dosyasına konu borcun aynı borç ilişkisinden kaynaklandığı anlaşılmaktadır.
Her ne kadar yukarıda anılan kanun hükümleri uyarınca borç ipotek ile temin edilmiş olsa bile, elinde kambiyo senedi bulunan alacaklı, kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip yapabilirse de, somut olayda, öncelikle ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla takibe geçildiğinden, alacaklı tercih hakkını bu takip türünden yana kullanmış olup, aynı borca ilişkin olarak kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip yapamaz. Bu durumda, rehnin paraya çevrilmesi yolu ile takip sonucunda rehin tutarı borcu ödemeye yetmez ise, alacaklı kalan alacağını iflas veya haciz yolu ile takip edebilir. Bu husus kamu düzeni ile ilgili olup süresiz şikayete tabidir.
Bu durumda, şikayete konu ... 17. İcra Dairesi’nin 2021/3321 takip dosyasına konu borçla ilgili olarak, Torbalı İcra Müdürlüğünün 2021/515 Esasında kayıtlı ve derdest ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile yapılan takip bulunduğu anlaşılmakla, Bölge Adliye Mahkemece, davacı ... yönünden mükerrer kambiyo takibinin iptaline karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçe ile istemin reddi yönünde hüküm tesisi isabetsizdir.
SONUÇ: Şikayetçi/borçlu ...’in temyiz isteminin kabulü ile, ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin 11.03.2022 tarih ve 2021/2064 E. - 2022/723 K. sayılı kararının yukarıda yazılı nedenlerle, 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 373/2.maddeleri uyarınca BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesi’ne gönderilmesine, 13.12.2022 gününde oy birliğiyle karar verildi.