Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 12.02.2015 tarih ve 2015/45679 sayılı yazısı ile;
Silahlı terör örgütüne üye olma suçundan şüpheli ... hakkında yapılan soruşturma sırasında, suç yeri itibariyle evrakın Göksun Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine dair ... Cumhuriyet Başsavcılığının 12.03.2014 tarihli ve 2011/12 soruşturma, 2014/1289 sayılı yetkisizlik kararını müteakip, bu kez suç yeri bakımından dosyanın ... Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine ilişkin ... Cumhuriyet Başsavcılığınca verilen 17.06.2014 tarihli ve 2014/254 soruşturma, 2014/33 sayılı yetkisizlik kararı üzerine, yetki konusunun çözümü için dosyanın gönderildiği ... Ağır Ceza Mahkemesince verilen ... Cumhuriyet Başsavcılığının yetkili savcılık olarak belirlenmesine dair 23.07.2014 tarihli ve 2014/743 değişik iş sayılı kararını müteakip, bu kez suç yeri itibariyle evrakın ... Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine dair ... Cumhuriyet Başsavcılığının 16.09.2014 tarihli ve 2014/13589 soruşturma, 2014/696 sayılı yetkisizlik kararı üzerine yetki konusunun çözümü için dosyanın gönderildiği ... Ağır Ceza Mahkemesince verilen ... Cumhuriyet Başsavcılığının yetkisizlik kararının kaldırılmasına dair 25.09.2014 tarihli ve 2014/1261 değişik iş sayılı kararını kapsayan dosya incelendi.
Benzer bir olay nedeniyle Yargıtay 12. Ceza Dairesinin 10.10.2013 tarihli ve 2013/14164 esas, 2013/2330 sayılı ilamında da belirtildiği üzere, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununa 6217 sayılı Yargı Hizmetlerinin Hızlandırılması Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 21. maddesi ile eklenen 161/7. maddesinde yer alan ""Yetkisizlik kararı ile gelen bir soruşturmada Cumhuriyet savcısı, kendisinin de yetkisiz olduğu kanaatine varırsa yetkisizlik kararı verir ve yetkili savcılığın belirlenmesi için soruşturma dosyasını, yargı çevresinde görev yaptığı ağır ceza mahkemesine en yakın ağır ceza mahkemesine gönderir. Mahkemece bu konuda verilen karar kesindir."" hükmü göz önüne alındığında, yetki uyuşmazlığı doğmasını müteakip kesin niteliğe haiz mercii kararı bulunduğu, bu nedenle talep hakkında karar verilmesine yer olamadığı kararı verilerek dosyanın yetkili savcılık olarak belirlenen ... Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmemiştir.
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 309. maddesi uyarınca anılan kararın bozulması lüzumu Yüksek Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü 29.01.2015 gün ve 94660652-105-46-11709-2014-2450/7051 sayılı yazılı istemlerine müsteniden ihbar ve mevcut evrak tebliğ olunur.
TÜRK MİLLETİ ADINA
I) Olay :
Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünün 28.09.2010 tarih ve DIŞ-510-2010/31153/112337 sayılı yazıları ile şüpheli ..."in Azerbaycan ülkesinde işlediği bir suçtan dolayı iki yıl hapse mahkum olduğu, cezasının infazının 30.08.2008-30.08.2010 tarihleri arasında tamamladığı, ayrıca Rusya devletinin, şüpheli ..."in 2003 yılında Çeçenistan bölgesinde yasadışı silahlı bir örgüte katıldığı ve silah taşıdığı gerekçesiyle hazırladığı tutuklama emri ve kırmızı bültene istinaden şüphelinin Azeri adli makamlarından iadesini talep ettiği, Azerbaycan devletinin de şüphelinin Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olduğu gerekçesiyle aynı suçlardan soruşturma ve kovuşturma yapılmasını temine yönelik iade talepnamesi hazırlanması halinde durumun değerlendirilebileceğini bildirdiği hususları ... Cumhuriyet Başsavcılığına iletilmesi üzerine ... Cumhuriyet Başsavcılığınca soruşturma açılmasına müteakip ... Cumhuriyet Başsavcılığı (TMK 10. maddesi ile görevli) tarafından 6526 sayılı Kanunun 19. maddesi gereğince yetkisizlik kararı verilerek dosyayı ... Cumhuriyet Başsavcılığına göndermiş, ... Cumhuriyet Başsavcılığınca da şüphelinin yerleşim yerinin Kahramanmaraş olduğundan bahisle Kahramanmaraş Cumhuriyet Başsavcılığının yetkili olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiş ve dosya yetkili merciin tespit ve tayini için ... Ağır Ceza Mahkemesine gönderilmiş, ... Ağır Ceza Mahkemesinin 23.07.2014 gün ve 2014/743 değişik iş sayılı kararı ile ... Cumhuriyet Başsavcılığının yetkili olduğuna karar verdiği, dosya kendisine gönderilen ... Cumhuriyet Başsavcılığı, şüphelinin yerleşim yerinin ... olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı vererek dosyayı ... Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine ve ... Cumhuriyet Başsavcılığınca da karşı yetkisizlik kararı bulunduğundan yetkili yerin tayin ve tespiti için dosyayı ... Ağır Ceza Mahkemesine gönderilmiş, ... Ağır Ceza Mahkemesinin 25.09.2014 tarih ve 2014/1261 değişik iş sayılı kararı ile ... Cumhuriyet Başsavcılığının yetkisizlik kararı kaldırılmış, ... Cumhuriyet Başsavcılığınca da daha önceden mercii sıfatı ile ... Ağır Ceza Mahkemesince yetki konusunda kesin nitelikte karar verildiği gerekçesiyle dosya tekrar ... Cumhuriyet Başsavcılığına gönderildiği anlaşılmıştır.
II ) Kanun yararına bozma istemine ilişkin uyuşmazlığın kapsamı :
Cumhuriyet Başsavcılıkları tarafından CMK"nın 13. maddeleri uyarınca verilen yetkisizlik kararlarından sonra yetkili Başsavcılığın tespit ve tayini için mercii tarafından verilen kararının hukuka uygun olup olmadığına ilişkindir.
III ) Hukuksal Değerlendirme :
6217 sayılı Kanunun 21. maddesi ile 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunun 161/7. maddesine ""Yetkisizlik kararı ile gelen bir soruşturmada Cumhuriyet savcısı, kendisinin de yetkisiz olduğu kanaatine varırsa yetkisizlik kararı verir ve yetkili savcılığın belirlenmesi için soruşturma dosyasını, yargı çevresinde görev yaptığı ağır ceza mahkemesine en yakın ağır ceza mahkemesine gönderir. Mahkemece bu konuda verilen karar kesindir."" hükmü öngörülmüştür.
6526 sayılı Kanununun 1. maddesi ile 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun geçici 14. maddesine ise
"Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte, 02.07.2012 tarihli ve 6352 sayılı Kanunun geçici 2 nci maddesi uyarınca görevlerine devam eden ağır ceza mahkemeleri ile bu Kanunla yürürlükten kaldırılan Terörle Mücadele Kanununun 10 uncu maddesi uyarınca görevlendirilen ağır ceza mahkemeleri kaldırılmıştır.
Kaldırılan bu ağır ceza mahkemelerinde görev yapan başkan ve üyeler ile Terörle Mücadele Kanunu kapsamındaki suçların soruşturmasında görevlendirilen hâkim ve Cumhuriyet savcıları, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca, beşinci fıkra uyarınca devirlerin tamamlanmasından itibaren on gün içinde müktesepleri dikkate alınarak uygun görülecek bir göreve atanırlar.
Bu Kanunla yürürlükten kaldırılan Terörle Mücadele Kanununun 10 uncu maddesi uyarınca görevlendirilen Cumhuriyet savcılarınca yürütülen soruşturma dosyaları, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte, yetkili Cumhuriyet Başsavcılıklarına devredilir."" hükmü eklenmiştir. Ayrıca
Ceza Muhakemesi Kanunun yetki hususunu düzenleyen;
""madde 12. - (1) Davaya bakmak yetkisi, suçun işlendiği yer mahkemesine aittir.
(2) Teşebbüste son icra hareketinin yapıldığı, kesintisiz suçlarda kesintinin gerçekleştiği ve zincirleme suçlarda son suçun işlendiği yer mahkemesi yetkilidir.
(3) Suç, ülkede yayımlanan bir basılı eserle işlenmişse yetki, eserin yayım merkezi olan yer mahkemesine aittir. Ancak, aynı eserin birden çok yerde basılması durumunda suç, eserin yayım merkezi dışındaki baskısında meydana gelmişse, bu suç için eserin basıldığı yer mahkemesi de yetkilidir.
(4) Soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı olan hakaret suçunda eser, mağdurun yerleşim yerinde veya oturduğu yerde dağıtılmışsa, o yer mahkemesi de yetkilidir. Mağdur, suçun işlendiği yer dışında tutuklu veya hükümlü bulunuyorsa, o yer mahkemesi de yetkilidir.
(5) Görsel veya işitsel yayınlarda da bu maddenin üçüncü fıkrası hükmü uygulanır. Görsel ve işitsel yayın, mağdurun yerleşim yerinde ve oturduğu yerde işitilmiş veya görülmüşse o yer mahkemesi de yetkilidir.
Madde 13 - (1) Suçun işlendiği yer belli değilse, şüpheli veya sanığın yakalandığı yer, yakalanmamışsa yerleşim yeri mahkemesi yetkilidir.
(2) Şüpheli veya sanığın Türkiye"de yerleşim yeri yoksa Türkiye"de en son adresinin bulunduğu yer mahkemesi yetkilidir.
(3) Mahkemenin bu suretle de belirlenmesi olanağı yoksa, ilk usul işleminin yapıldığı yer mahkemesi yetkilidir."" hükümleri yer almaktadır.
... Cumhuriyet Başsavcılığının yetkisizlik kararının gerekçesi 6526 sayılı Kanun gereği Terörle Mücadele Kanununun 10. maddesi ile görevli Cumhuriyet Başsavcılıklarının uhdelerinde bulunan ve yetki sınırları dışında kalan
dosyaların yetkili Cumhuriyet Başsavcılıklarına gönderilmesine ilişkindir. ... Cumhuriyet Başsavcılığı ise şüphelinin yerleşim yerinin ... İli Merkez İlçesi sınırlarında olduğundan bahisle yetkisizlik kararı vererek, yetkili yerin tayini için mercii sıfatı ile dosyayı inceleyen ... . Ağır Ceza Mahkemesince de soruşturmanın ... Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yapılması gerektiği yönündedir. ... . Ağır Ceza Mahkemesince verilen karar kesin nitelikte olmasına rağmen ... Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından tekrar mercii sıfatıyla dosya ... Ağır Ceza Mahkemesine gönderilmiş ve mahkemece karar verilmesine yer olmadığına kararı verilip dosyanın yetkili Kahramanmaraş Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesi gerekirken ... Cumhuriyet Başsavcılığının yetkisizlik kararı kaldırılmıştır.
Bu açıklamalar ışığında somut olay değerlendirildiğinde, 6526 sayılı Kanununun 1. maddesi ile 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunun geçici 14. maddesi ile yapmış olduğu değişiklik ile ... Cumhuriyet Başsavcılığınca Terörle Mücadele Kanununun 10. maddesi kapsamında kalan dosyaların, Ceza Muhakemesi Kanunun 12. ve 13. maddeleri gereğince yetkili Cumhuriyet Başsavcılıklarına gönderilmesi gerektiği hususu sabittir. ... Cumhuriyet Başsavcılığı ise yurtdışında işlendiği iddia edilen suç ile ilgili Ceza Muhakemesi Kanununun 13. maddesi gereğince yerleşim yeri olan Kahramanmaraş Cumhuriyet Başsavcılığınca soruşturmanın yürütülmesine karar verilmiş ve nihai karar hususunda dosyayı en yakın ağır ceza mahkemesi olan ... Ağır Ceza Mahkemesine gönderilmiş ve mahkemece kesin nitelikte bir karar verilmiştir. ... Ağır Ceza Mahkemesince tüm bu safahat nazara alınarak karar verilmesine yer olmadığı kararı verilerek dosyayı yetkili savcılık olarak belirlenen Kahramanmaraş Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi karşısında kanun yararına bozma isteminin kabulüne karar verilmiştir.
IV ) Sonuç ve karar :
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Kanun yararına bozma talebine dayanılarak düzenlenen tebliğnamedeki bozma isteği incelenen dosya kapsamına nazaran yerinde görüldüğünden, Gaziantep 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 25.09.2014 tarihli 2014/1261 değişik iş sayılı kararının CMK’nın 309. maddesi uyarınca BOZULMASINA, müteakip işlemlerin mahallinde yapılmasına, dosyanın gereği için Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE, 03.11.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.