Esas No: 2015/3798
Karar No: 2015/2517
Yargıtay 16. Ceza Dairesi 2015/3798 Esas 2015/2517 Karar Sayılı İlamı
"İçtihat Metni"
Terör örgütüne silah sağlama suçundan sanık ..."ın, 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 315, 62/1 ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun 5/1 maddeleri uyarınca 12 yıl 6 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına dair...Ağır Ceza Mahkemesinin 12.07.2012 tarihli ve 2011/395 esas, 2012/216 sayılı kararının Yargıtay 9. Ceza Dairesinin 30.04.2013 tarihli ve 2013/16 esas, 2013/6508 karar sayılı ilâmı ile onanarak kesinleşmesini müteakip hükümlü müdafii tarafından yapılan yargılamanın yenilenmesi talebinin reddine ilişkin, aynı Mahkemenin 19.12.2013 tarihli ve 2013/421 değişik iş sayılı kararına yönelik itirazın reddine dair ... Ağır Ceza Mahkemesinin 15.10.2014 tarihli ve 2014/967 değişik iş sayılı kararı ile ilgili olarak;
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 23/3. maddesindeki "Yargılamanın yenilenmesi hâlinde önceki yargılamada görev yapan hâkim aynı işte görev alamaz" şeklindeki düzenleme ile aynı Kanunun 318/1. maddesindeki "Yargılamanın yenilenmesi istemi, hükmü veren mahkemeye sunulur. Bu mahkeme, istemin kabule değer olup olmadığına karar verir." şeklindeki düzenleme karşısında, ilk kararı veren heyette yer alan Hâkim..."ın olayla ilgili kanaatinin oluştuğu, görüşünün ilk hükümle belirginleştiği, yeniden yargılama aşamasında ya da bu aşamaya götürecek talebin kabule değer olup olmadığına dair vereceği kararda önceki kanaat ve görüşlerinin etkisi altında kalabileceği, bu sebeple adil yargılama hakkının bir uzantısı olarak olaya tamamen yabancı, farklı bir hâkimin yargılamanın yenilenmesi talebini incelemesi gerektiği hususu gözetilmeden itirazın bu yönden kabulü yerine yazılı şekilde reddine karar verilmesinde isabet görülmediğinden bahisle, 5271 sayılı CMK"nın 309. maddesi uyarınca anılan kararın bozulması lüzumu ... Genel Müdürlüğünün 20.01.2015 gün ve 2014-1676/4423 sayılı kanun yararına bozma talebine atfen, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 03.02.2015 tarih ve 2015/32683 sayılı tebliğnamesi ile daireye ihbar ve dava evrakı tevdii kılınmakla;
Dosya incelenerek gereği düşünüldü:
5271 sayılı CMK"nın 23/3. maddesindeki düzenlemeye rağmen Ağır Ceza Mahkemesinin 12.07.2012 tarihli, 2011/395 - 2012/216 sayılı, Yargıtay"ca onanarak kesinleşen hükmü veren heyete başkanlık yapan hakim sanık müdafiinin yapmış olduğu yargılamanın yenilenmesi talebini inceleyerek bu talebin reddi hakkında karar veren heyete de başkanlık yaptığı anlaşılmakla; Ağır Ceza Mahkemesince itirazın bu nedenle kabulü yerine, reddine karar verilmiş olması yasaya aykırı görüldüğünden, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının isteminin kabulüne ve Ağır Ceza Mahkemesinin 15.10.2014 tarihli ve 2014/967 değişik iş sayılı kararının 5271 sayılı CMK"nın 309. maddesi uyarınca BOZULMASINA, diğer işlemlerin yapılabilmesi için dosyanın Mahkemesine gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE, 14.09.2015 tarihinde üyeler ..."ın karşı oyu ve oyçokluğuyla karar verildi.
KARŞI OY: CMK"nın 318/1 maddesi uyarınca yargılamanın yenilenmesi istemi, hükmü veren mahkemeye sunulur. Bu mahkeme istemin kabule değer olup olmadığına karar verir.
Bu olağanüstü kanun yolunun birinci aşamasını, yenileme isteminin kabule değer olup olmadığını belirlemek için yapılacak inceleme oluşturur. İstemin yerinde olup olmadığı istemi, duruşma açılmaksızın başvurunun öngörülen biçime uyup uymadığı, dilekçe ya da tutanakta ileri sürülen nedenlerin, yenilemeyi gerektirir nitelikte olup olmadıkları, kanıtların gösterilip gösterilmedikleri hususlarıyla sınırlı olarak esas hükmü veren mahkeme tarafından incelenir.
Dosya üzerinden yapılan inceleme sonucu başvurunun kabule değer görülmediği takdirde istemin reddine, tersine durumda ise ikinci aşamaya (yani yargılamanın yenilenmesine) geçilmesine karar verilmesi gerekir.
Yargılamanın yenilenmesine yönelik istemin kabule değer olduğuna karar verilip, yeniden yapılacak olan "yargılamanın yenilenmesi" aşamasına yani ikinci aşamaya geçildikten sonra CKM"nın 23/3 maddesi dikkate alınacaktır.
CMK"nın 23/3 maddesinde "yargılamanın yenilenmesi halinde" davaya bakma yasağı getirilmiştir. Böylece, ayni uyuşmazlık hakkında daha önce kanaatini belirtmiş olan hakimin daha sonra yargılamanın yenilenmesi sürecinde görev yapması önlenerek, hakim tarafsızlığı bu yönüyle de sağlanmak istenmiştir.
Yargılamanın yenilenmesi isteminin kabule değer olup olmadığına ilişkin karar yukarıda belirtildiği gibi belge üzerinden yani duruşma açılmaksızın sadece CMK"nın 301. maddesinde sınırlı olarak sayılan nedenlerin mevcut olup olmadığı ve başvuru koşullarının oluşup oluşmadığı yönünden yapılan değerlendirme sonucunda verilmektedir, istemin reddine ilişkin kararın da itirazı olanaklıdır ve itiraz üzerine istemin kabule değer olup olmadığı başka bir hakim tarafından da değerlendirilmektedir. İstemin kabule değer görülmesi halinde ise CMK"nın 321/2 maddesi uyarınca mahkemece, yargılamanın yenilenmesine ve duruşmanın açılmasına karar verilmektedir. Bu aşamadan sonra CMK"nın 23/3 maddesindeki düzenleme uygulanmaya başlanacaktır. Zira amaç, yargılamayı yani kanıtların değerlendirilmesini başka bir hakime yaptırmaktır. Aksinin kabulü halinde; sadece biçimsel bir inceleme olan birinci aşama içinde, başka bir hakim görevlendirme gerekecek olup; bu durum uygulamada gereksiz, dayanaksız ve çoğu kez temyiz nedenleri tekrar edilerek ya da tebligatlara yönelik itirazları içeren başvurular nedeniyle mercii sıfatıyla görevlendirme yapan mahkemelerin ve görevlendirilen hakimlerin gereksiz mesai harcamalarına neden olmaktadır. Bu sakıncaların giderilmesi için yargılamanın yenilenmesine ilişkin itirazın iki aşamada incelenmesinin düzenlendiği kanaatiyle sayın çoğunluk görüşüne katılmıyoruz.