MAHKEMESİ :...BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 1. HUKUK DAİRESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL

Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda, Yerel Mahkemece davanın reddine dair verilen kararın istinaf edilmesi üzerine,...Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince davacının istinaf isteminin HMK"nın 353/(1).b.1 maddesi uyarınca esastan reddine dair kesin mahiyette verilen kararın davacı tarafından temyizi üzerine...Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince, dava değerinin dava dilekçesinde gösterilen ve harçlandırılan 20.000,00 TL olup, hükmün temyiz kesinlik sınırının altında kaldığı gerekçesiyle 12.10.2020 tarihli ek karar ile davacının temyiz isteğinin reddine ilişkin olarak verilen karar davacı tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ..."nun raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;

Dava, hile hukuksal nedenine dayalı tapu iptal ve tescil isteğine ilişkindir.
Davacı, 92 ada 16 parsel sayılı taşınmazının üzerine kat karşılığı inşaat sözleşmesi ile 8 adet bağımsız bölümlü bina yapması için 17.05.2012 tarihinde davalı ile anlaştığını, sözleşmeye göre binada giriş katta yapılacak olan 2 adet bağımsız bölümün birinin kendisine, diğerinin ise davalıya ait olacağının kararlaştırıldığını, davalının kendisine yüzölçümü daha düşük olan bağımsız bölümü vereceğini söylemesi üzerine itiraz ettiğini ve davalının giriş katta tek bağımsız bölüm olacak şekilde taşınmazı yarı yarıya paylaşmayı teklif etmesi üzerine 8 nolu bağımsız bölümün 1/2 payını 05.12.2013 tarihinde davalıya devrettiğini ancak davalının kendisini kandırdığını, girişte 7 nolu bağımsız bölümün de bulunduğunu ve bu taşınmazın dava dışı 3. kişiye davalı tarafından devredildiğini, kandırıldığını...8. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2017/87 D.İş sayılı dosyasında yapılan keşif sonucu alınan bilirkişi raporu ile öğrendiğini ileri sürerek 92 ada 16 parsel sayılı taşınmazdaki 8 nolu bağımsız bölümün davalı adına kayıtlı olan 1/2 payının iptali ile adına tesciline karar verilmesini istemiştir.
Davalı, hak düşürücü sürenin geçtiğini, satış bedelinin davacıya ödendiğini belirterek, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, hak düşürücü sürenin geçtiği gerekçesi ile davanın reddine dair verilen kararın istinaf edilmesi üzerine,...Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince davacının istinaf isteminin HMK"nın 353/(1).b.1 maddesi uyarınca esastan reddine dair kesin mahiyette verilen kararın davacı tarafından temyizi üzerine...Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince, dava değerinin dava dilekçesinde gösterilen ve harçlandırılan 20.000,00 TL olup, hükmün temyiz kesinlik sınırının altında kaldığı gerekçesiyle 12.10.2020 tarihli ek karar ile davacının temyiz isteğinin reddine karar verilmiş; ek karar davacı vekili tarafından süresinde temyiz edilmiştir.
Bilindiği üzere; 492 sayılı Harçlar Kanununun 16. maddesinde "Değer ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde (1) sayılı tarifede yazılı değerler esastır. Müdahalenin men"i tescil ve tapu kayıt iptali gibi gayrimenkulün aynına taalluk eden davalarda gayrimenkulün değeri nazara alınır. Gayrimenkulün aynına taalluk eden davalarda ecrimisil ve tazminat gibi taleplerde de bulunulduğu takdirde harç, gayrimenkulün değeri ile talep olunan tazminat ve ecrimisil tutarı üzerinden alınır. Değer tayini mümkün olan hallerde dava dilekçelerinde değer gösterilmesi mecburidir. Gösterilmemişse davacıya tespit ettirilir. Tespitten kaçınma halinde, dava dilekçesi muameleye konmaz. Noksan tespit edilen değerler hakkında 30 uncu madde hükmü uygulanır." hükmü yer almaktadır.
Öte yandan, Harçlar Kanunu harç alınmasını veya tamamlanmasını yanların isteklerine bırakmamış; değinilen yönün mahkemece kendiliğinden (re"sen) gözetilmesi gerektiğini hükme bağlamıştır. 492 sayılı Harçlar Kanunu"nun 32. maddesinde yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemlerin yapılmayacağı vurgulanmıştır. Aynı Yasa"nın 30. maddesinde ise; "Muhakeme sırasında tespit olunan değerin, dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa, yalnız o celse için muhakemeye devam olunur, takip eden celseye kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilam harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz. Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 150. maddesinde gösterilen süre içinde dosyanın muameleye konulması, noksan olan harcın ödenmesine bağlıdır."" düzenlemesine yer verilmiştir.
Somut olayda, dava 20.000,00 TL değer gösterilmek suretiyle açılmış; ne var ki, yargılama sırasında dava konusu taşınmazların değeri keşfen saptanmamış, harçta ikmal edilmeden sonuca gidilmiştir.
Hal böyle olunca, dava konusu taşınmazların başında keşif yapılarak Harçlar Kanunu"nun 16. maddesi uyarınca dava değerinin belirlenmesi ve sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, dava dilekçesinde gösterilen değer esas alınarak temyiz isteğinin reddine karar verilmesi doğru değildir. Davacının değinilen yön itibariyle yerinde görülen temyiz itirazının kabulü ile...Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince verilen temyiz isteğinin reddine ilişkin 12.10.2020 tarihli ek karar ile 17.07.2020 tarihli asıl kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, İlk Derece Mahkemesi kararının yukarıda yazılı nedenlerden dolayı 6100 sayılı HMK’nın 371/1-a maddesi uyarınca BOZULMASINA, bozma nedenine göre sair hususların incelenmesine şimdilik yer olmadığına, dosyanın kararı veren ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesine, kararın bir örneğinin...Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesine gönderilmesine, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 29/09/2021 tarihinde kesin olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.