Esas No: 2014/3282
Karar No: 2014/12894
Karar Tarihi: 18.12.2014
Zimmet - dolandırıcılık - görevi kötüye kullanmak - denetim görevini ihmal suretiyle zimmete neden olmak - 1163 sayılı Kanuna aykırılık - Yargıtay 5. Ceza Dairesi 2014/3282 Esas 2014/12894 Karar Sayılı İlamı
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ağır Ceza Mahkemesi
SUÇ : Zimmet, dolandırıcılık, görevi kötüye kullanmak, denetim görevini ihmal suretiyle zimmete neden olmak, 1163 sayılı Kanuna aykırılık
HÜKÜM : Sanıklar ... ve ..."nın zimmet suçundan mahkumiyetlerine, görevi kötüye kullanmak suçundan açılan kamu davalarının zamanaşımı nedeniyle düşmesine, sanıklar ..., ..., ... ve ..."nun zimmet suçundan beraetlerine, sanıklar ..., ..., ... ve ... hakkında dolandırıcılık, sanıklar ..., ... ve ... hakkında görevi kötüye kullanmak ve denetim görevini ihmal suretiyle zimmete neden olmak suçlarından açılan kamu davalarının zamanaşımı nedeniyle düşmesine, sanıklar ... ve ... hakkındaki kamu davalarının ölüm nedeniyle düşmesine
İlk derece mahkemesince verilen hükümler temyiz edilmekle dosya incelendi;
Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 12/02/2008 günlü 2007/9-230 Esas, 2008/23 sayılı Kararı gereğince haklarında hükmedilen ceza sürelerine göre sanıklar ... ve ... müdafiin duruşmalı inceleme isteminin 5320 sayılı Yasanın 8/1. maddesi de gözetilerek CMUK"nın 318. maddesi uyarınca reddiyle incelemenin duruşmasız olarak yapılmasına karar verildikten sonra gereği düşünüldü:
Sanıklar ... ve ... hakkında 1163 sayılı Kanuna aykırılık suçundan açılan kamu davası yönünden mahallinde bir karar verilmesi olanaklı görülmüştür.
Sanıklar ..., ..., ..., ... ve ... hakkında 25/09/2002 tarihli iddianamenin 2/b ve 2/c bentlerinde belirtilen kooperatife eskalasyon farkı ödettirmek ve icra takiplerine itirazda bulunmamak suretiyle görevi kötüye kullanmak ve bu suça iştirak, sanıklar ... ve ... hakkında denetim görevini ihmal suretiyle zimmete neden olmak suçlarından açılan kamu davalarının zamanaşımı, sanıklar ... ve ... hakkında denetim görevini ihmal suretiyle zimmete neden olmak suçlarından açılan kamu davalarının ise ölüm nedeniyle düşmesine ilişkin kurulan hükümlerin incelenmesinde;
Delilleri takdir ve gerekçesi gösterilmek suretiyle verilen düşme hükümleri usul ve kanuna uygun olduğundan yerinde görülmeyen katılan vekilinin temyiz itirazlarının reddiyle hükümlerin ONANMASINA,
25/09/2002 tarihli iddianameyle, sanıklar ... ve ... hakkında kooperatif aidat gelirlerinin bir kısmının müteahhite aktarılması yerine dükkan satışları kayıtlara gelir kaydedilerek aidat gelirlerinin gizlendiği, 18/11/2011 tarihine kadar üyelerden toplanan aidat geliri, şerefiye bedeli ve dükkan satışlarından elde edilen gelir miktarıyla yapılan giderler, banka ve kasa mevcutları düşüldüğünde aradaki 159.134 TL tutarındaki farkın sanıkların zimmetinde bulunduğu, kooperatif yöneticisi olan sanıkların ... Ltd. Şti. yetkilileri ile şahsi ilişki içinde olup müteahhit firmanın borçlarını kapatmak amacıyla kooperatifi borçlandırdıkları ve 568.601 TL tutarında icra takibine maruz bıraktıkları, diğer sanıklar ..., ... ve ..."in de bu suça iştirak ettikleri belirtilerek zimmet ve görevi kötüye kullanmak suçlarından,
04/03/2003 tarihli iddianameyle, kooperatifin 1993 yılından beri yöneticiler olan sanıklar ... ve ..."ın 18/10/2001 tarihi öncesinde kooperatife ait toplam 159.134 TL"yi zimmetlerine geçirdikleri, kooperatif müteahhidi ... Ltd. Şti."ne yapılmamış imalatlar karşılığı 478.086 TL fazla ödeme yaptıkları, 2001 Kasım-Aralık, 2002 Ocak-Şubat-Mart ayları üye aidat senetlerini kooperatifin borcu olmadığı halde müteahhit firmaya ciro ederek kooperatifi 699.708 TL zarara uğrattıkları, firma yetkilisi sanıklar ..., ... ve ..."in yapmadıkları imalatları yapmış gibi hakediş düzenlemek suretiyle kooperatifi dolandırdıkları belirtilerek sanıklar ... ve ... hakkında zimmet ve görevi kötüye kullanmak, diğer sanıklar hakkında ise dolandırıcılık suçlarından,
15/10/2003 tarihli iddianameyle, kooperatif yetkilisi ..."nın koperatif borçlu olmadığı halde kooperatife ait 439.966 TL tutarındaki senetleri sanık ..."a ve ... Aracılık Ltd. Şti. yetkilisi sanık ..."ye teslim ettiği, senetlerin iade edilmesi gerekirken sanıklar ... ve ... tarafından takipte bulunulmak suretiyle kooperatifin zarara uğratıldığı, bu şekilde sanıklar ... ve ..."ın dolandırıcılık, sanık ..."nın ise zimmet ve görevi kötüye kullanmak suçlarından,
07/092004 tarihli iddianameyle, şikayetçi kooperatifle ... Ltd. Şti. arasında hukuki ilişkiye dayanmayan bu şirket alacaklı olarak gösterilmiş, senetler kendisine ciro edilen sanık ..."nun, kooperatif aleyhine icra takibi yapmak suretiyle zimmet suçuna iştirak ettiği belirtilerek açılan ve yargılama aşamasında birleştirilen kamu davalarının yapılan yargılaması sonucunda;
Zimmet suçundan sanıklar ... ve ..."ın bu suçtan mahkumiyetlerine, aynı suçtan sanıklar ..., ..., ... ve ..."nun beraetlerine, sanıklar ..., ..., ..., ... ve ... hakkında görevi kötüye kullanmak, sanıklar ..., ..., ..., ... hakkında ise dolandırıcılık suçlarından açılan kamu davalarının zamanaşımı nedeniyle CMK"nın 223/8. maddesi uyarınca düşmesine ilişkin kurulan hükümlerin incelenmesinde ise;
Mahkemece, kontrolör ve bilirkişi raporları esas alınmak suretiyle sanıklar ... ve ... yönünden sübutu kabul edilen olayda, dosya kapsamındaki tüm sanıkların aşamalardaki savunmalarında atılı suçlamaları kabul etmedikleri, kooperatif adına yapılan tüm işlerin karşılığının ödendiğini ve alındığını, suç işleme kastlarının bulunmadığını belirtmeleri karşısında; öncelikle S.S. ... Arsa ve Konut Yapı Kooperatifinde ikinci başkan ve muhasip üye olan sanıklar ... ve ..."ın yönetimde bulunduğu 18/11/2001 öncesi dönemde kooperatife ait inşaatta hangi işlerin yapıldığı, gerekirse tarafların bildireceği tanık beyanları da alınarak varsa yönetimi bıraktıkları dönemde hukuk mahkemelerinde yapılmış tespitlere ilişkin dosyalar, yine bu döneme ilişkin olarak kooperatifçe veya kooperatife karşı açılmış Asliye Hukuk ve Asliye Ticaret Mahkemelerinde devam eden ya da sonuçlanmış davalara ilişkin dosyaların getirtilmesi, kooperatif inşaatlarına ait plan, proje, metraj cetvelleri, hakediş raporları temin edilmek suretiyle inşaat konusunda uzman bilirkişilerin iştiraki ile mahallinde keşif yapılıp suç tarihleri itibariyle inşaatların fiziki gerçekleşme oranları, proje ile yapılan işlerle proje harici işlerin belirlenmesi, "... Bakanlığının birim fiyatları esas alınarak" toplam inşaat maliyetinin ve kullanılan malzeme miktarıyla değerinin tespiti ve yeni yönetime bırakılan malzeme bulunup bulunmadığı varsa değerinin saptanması, bilirkişi ve kontrolör raporlarında ödeme yapıldığı tespit edilen şahıslar ile ilgili firmaların yetkilileri tanık olarak dinlenildikten sonra kooperatife ait tüm belgelerin dava dosyası ile birlikte Sayıştay emekli uzman denetçilerinden oluşan yeni bir bilirkişiler kuruluna tevdi edilerek, önceki bilirkişi raporları ve soruşturma raporundaki tespitler de irdelenmek suretiyle iddia, savunma ve kanıtlar birlikte değerlendirilerek kooperatifin suç tarihleri arasındaki tüm gelirleri ile mahkemece yapılacak keşif sonucu teknik bilirkişilerce verilen rapordaki tespitler de dikkate alınarak kooperatifin gaye ve inşaatları için yapılanlar dahil tüm giderlerinin ne kadar olduğunun belirlenip karşılaştırılması, buna göre her bir sanığın sorumluluğunu irdeler şekilde zimmetlerinde kooperatif parası bulunup bulunmadığı, başkalarına bir yarar sağlayıp sağlamadıkları, varsa miktarının ne olduğu hususlarında rapor alınmasından ve diğer sanıklar yönünden suça iştirak hususu da değerlendirildikten sonra hukuki durumlarının tayin ve takdiri gerektiği gözetilmeden eksik inceleme ve yetersiz gerekçe ile yazılı şekilde hükümler kurulması,
Kabule göre ise;
Sanıklar ... ve ... hakkında TCK"nın 61. maddesi uyarınca söz konusu maddenin 1. fıkrasında yedi bent halinde sayılan hususlarla aynı Kanunun 3. maddesinin 1. fıkrasındaki "suç işleyen kişi hakkında fiilin ağırlığıyla orantılı ceza ve güvenlik tedbirine hükmolunur" şeklindeki yasal düzenlemeler ile dosyaya yansıyan bilgi ve kanıtlar birlikte ve isabetle değerlendirilip, olayın oluş şekli ve süresi, zimmet konusu yüksek miktara bağlı olarak meydana gelen zararın ağırlığı, sanıkların suçu sürdürmedeki ısrarlı tutumu göz önüne alınarak temel cezanın hak ve nesafete uygun bir şekilde belirlenmesi gerekirken, orantılılık ilkesine aykırı olacak şekilde takdirde hataya düşülerek temel cezaların alt sınırdan belirlenmesi,
Suçu 5237 sayılı TCK"nın 53/1-d maddesindeki yetkiyi kötüye kullanmak suretiyle işleyen kooperatif yönetim kurulu üyesi olan sanıklar ... ve ... hakkında aynı Yasanın 53/5. madde ve fıkrası gereğince cezanın infazından sonra başlamak üzere, hükmolunan cezanın yarısından bir katına kadar bu hak ve yetkileri kullanmalarının yasaklanmasına karar verilmesi gerektiğinin gözetilmemesi,
Kanuna aykırı, sanıklar ... ve ... müdafii ile katılan vekilinin temyiz itirazları bu itibarla yerinde görüldüğünden hükümlerin 5320 sayılı Kanunun 8/1. maddesi de gözetilerek CMUK"nın 321. maddesi uyarınca BOZULMASINA, 18/12/2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.