Esas No: 2014/2274
Karar No: 2014/17874
Karar Tarihi: 11.12.2014
Yargıtay 19. Hukuk Dairesi 2014/2274 Esas 2014/17874 Karar Sayılı İlamı
Özet:
Davacı, davalıyla PO bayisi olarak anlaştığını ve 15 yıl boyunca ticari faaliyette bulunacağını taahhüt ettiğini iddia ederek 3.571.963.00 TL'nin ticari temerrüt faizi ile birlikte tahsilini talep etmiştir. Davalı ise bu iddiayı reddetmiştir. Mahkeme, bayilik sözleşmesinin Rekabet Kurulu Kararı çerçevesinde davalının ihtarı ile sonlandığını ve davacının sabit yatırımlar ile ilgili talebinin reddedildiğini ancak inkişaf bedeli ile ilgili talebinin kabul edilmesine karar vermiştir. Kanun maddeleri ise belirtilmemiştir.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün davacı vekilince duruşmasız, davalı vekilince de duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davacı vek.Av.... gelmiş, diğer taraftan kimse gelmemiş olduğundan, onun yokluğunda duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatın sözlü açıklaması dinlenildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Davacı vekili, taraflar arasında akdedilen 18.01.2006 tarihli protokol ile davalının 15 yıl süreyle PO bayisi olarak PO amblemi altında ticari faaliyette bulunmayı kabul ve taahhüt ettiğini ve müvekkilinin de 3.500.000 Amerikan Doları+KDV tutarında ticari inkişaf bedelini davalıya ödediğini, ayrıca bayi ile yapılan ariyet sözleşmesi kapsamında kendisine ariyeten alet, edevat ve teçhizat verildiğini, davalının rekabet kurulu kararlarını gerekçe göstererek keşide ettiği ihtarname ile 18.01.2011 tarihi itibariyle bayilik ilişkisinin sona ereceğini bildirdiğini iddia ederek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla bayilik ilişkisinin 15 yıl devam edeceği inancıyla davalıya ödenen inkişaf bedelinin davacının yararlanamayacağı süreye karşılık gelen kısmının güncellenmiş değeri olan KDV dahil 3.511.890.00 TL.ile sabit yatırım karşılığı 60.073.00 TL.olmak üzere toplam 3.571.963.00 TL.nin 18.01.2011 tarihinden itibaren ticari temerrüt faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevabında, davanın zamanaşımı süresi içinde açılmadığını, inkişaf bedelinin, bayilik sözleşmesinin süresi ile bağlı olarak yapılmış bir ödeme olmayıp, ticari faaliyetin sürdürüleceği satış yerinin inkişafında kullanılmak üzere müvekkiline verildiğini, müvekkilinin bu konudaki edimini yerine getirdiğini, ödenen inkişaf bedeli nedeniyle müvekkili şirketin mamelekinde bir artış meydana gelmediğinden davacı talebinin dayanağının bulunmadığını, müvekkilinin iyiniyetli olup, taleplerin fahiş olduğunu,ariyet malzemelerinin büyük çoğunluğunun davacı tarafından teslim alındığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Davacı vekili 31.05.2012 tarihli ıslah dilekçesi ile ariyet verilen malzeme bedelinden dolayı talebini 160.817.70 TL.ye çıkarmıştır.
Mahkemece iddia, savunma, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre taraflar arasındaki bayilik sözleşmesinin Rekabet Kurulu Kararı çerçevesinde davalının ihtarı ile 18.01.2011 tarihi itibariyle sona erdiği, davacının davalı ile ticari ilişkisinin 15 yıl süreceği
inancıyla 3.500.000 USD+KDV tutarında ticari inkişaf bedeli ödemeyi üstlendiği, peşin ödenen inkişaf bedelinden geçersiz kalan süreye isabet eden kısım yönünden dolayı davalının sebepsiz zenginleştiği, bu miktarın 4.334.297.00 TL.olup, davacı talebi KDV dahil 3.511.890.00 TL.olduğu ve taleple bağlılık kuralı gereğince bu miktarın davacıya ödenmesi gerektiği, davalı tarafa verilen ariyet malzemeleri, bayilik sözleşmesinin bir gün süreli olsa dahi yerine getirilmesi için şart olan malzemeler olduğundan ve bayilik sözleşmesi 5 yıl devam ettiği de dikkate alındığında, sabit yatırımların iade talebinin yerinde olmadığı gerekçesiyle davacının inkişaf bedeli ile ilgili talebin kabulüne, sabit yatırımlar ile ilgili talebinin reddine karar verilmiş, hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, taraf vekillerinin yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun bulunan hükmün ONANMASINA, vekili Yargıtay duruşmasında hazır bulunan davacı yararına takdir edilen 1.100 TL duruşma vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, aşağıda yazılı onama harçlarının temyiz edenlerden gösterilen miktarda alınmasına, 11.12.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.