Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2020/7005 Esas 2022/1626 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 20. Hukuk Dairesi, Ankara 4. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesinin verdiği kararın istinaf edilmesi üzerine yapılan incelemede, davacının telif haklarının ihlal edildiğine karar vermiştir. Davacı, eserlerinden alıntı yapılarak davalı tarafça yeni kitaplar oluşturulduğunu ve mali ve manevi haklarının ihlal edildiğini ileri sürerek tazminat talep etmiştir. İlk derece mahkemesince davacının telif haklarının ihlal edildiği tespit edilmiştir. Davacı tarafın FSEK 68/1 maddesine göre 3 kat telif tazminatı isteyebileceği gerekçesiyle davalıya tazminat ödenmesine karar verilmiştir. Davalı vekili tarafından yapılan istinaf başvurusu Bölge Adliye Mahkemesi tarafından esastan reddedilmiştir. Daha sonra davalı vekili tarafından yapılan temyiz başvurusunda kararın onanmasına karar verilmiştir. Kanun maddeleri olarak FSEK'in 22, 23, 68, 70/son ve 70/1 maddeleri kararda geçmektedir. FSEK 22 ve 23. maddelerinden kaynaklanan mali haklar “çoğaltma” ve “yayma” haklarını içermekte, FSEK 68/1

MAHKEMESİ : ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 20. HUKUK DAİRESİ




TÜRK MİLLETİ ADINA

Taraflar arasında görülen davada Ankara 4. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesince verilen 23.05.2018 tarih ve 2015/418 E- 2018/202 K. sayılı kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, istinaf isteminin esastan reddine dair Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 20. Hukuk Dairesi'nce verilen 07.02.2020 tarih ve 2018/1897 E- 2020/156 K. sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçeler, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkilinin Türkçe Dil Bilgisi ve Dil Yeteneği 1, 2, 3, 4 ,5, 6, 7 ve 8. sınıflar, Pratik Test Yöntemleri Matematik 1, 2, 3, 4 ve 5 . sınıflar ile Bütün Dersler 2, 3, 4 ve 5. sınıflar adlı eserlerinden davalı tarafın intihal yapmak suretiyle yeni kitaplar oluşturduğunu, müvekkilinin mali ve manevi haklarının ihlal edildiğini, davalının Bay Kalem Türkçe 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar; Bay Kalem Matematik 4, 5, 6 ve 7. sınıflar ile Tüm Dersler 3, 4, 5 ve 6. sınıflar adlı eserleri yayımladığını, böylece müvekkili yazarın mali ve manevi haklarının ihlal edildiğini ileri sürerek, dava tarihinden geriye doğru on yıllık süre içinde çoğaltıp satılan kitaplar için FSEK’in 68. maddesi uyarınca, davalı ile sözleşme yapılması halinde müvekkilinin isteyebileceği telif bedelinin üç katının, FSEK’ in 70/son maddesi uyarınca temin edilen kazancın, FSEK’ in 70/1 maddesi uyarınca 5.000,00 TL manevi tazminatın davalıdan tahsili ile "tecavüz’ün ref’i ve basım ve dağıtımın tedbiren önlenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
17/05/2018 havale tarihli ıslah dilekçesi ile 1.000,00 TL'lik maddi tazminat talebi 30.071,15 TL arttırılarak 31.071,15 TL'ye çıkarılmıştır.
Davalı vekili, müvekkili şirketin eserleri ile davacının eserleri arasında benzerlik ya da intihal bulunmadığını, davacının yayınlama hakkı olan Pratik Test Yöntemleri Matematik 1, 2, 3, 4 ve 5. sınıflar adlı eserlerin pratik test yöntemi ile müvekkili şirketin yayın hakkı olan Bay Kalem serisinin ise konu anlatımı yöntemi ile çoğaltıldığını, bu itibarla intihal yapılmasının olanaksız olduğunu, müvekkili şirketçe, eserlerin yayına hazırlanması, eserlerde değişiklik yapılarak güncellenmesi için çalıştırılan yazarlara telif ücreti ödendiğini, 2010 yılında patenti alınan Bay Kalem karakterinin her hakkıyla müvekkili şirkete ait olduğunu, eserlerin yayına hazırlığı sırasındaki tüm dokümanların kendilerinde bulunduğunu, 30 yıldır yayın hayatında olan şirketin ilk kez intihal ile ve haksız olarak suçlandığını, davacının mali ve manevi tazminat taleplerini fahiş olduğunu savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
İlk Derece Mahkemesince tüm dosya kapsamı ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, davacı tarafın mali ve manevi hak sahibi olduğu anlaşılan ilim edebiyat eseri niteliğindeki Türkçe Dil Bilgisi ve Dil Yeteneği 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar, Bütün Dersler 2, 3, 4, 5. sınıflar adlı eserlerden alıntı yapılarak (blok halinde veya değiştirilerek) davalı tarafın Bay Kalem Türkçe 2, 3, 4, 5, 6,7 ve 8. sınıflar; Tüm Dersler 3, 4, 5 ve 6. sınıflar adlı eserlerinde (sözel kitaplarında) kullanıldığı ve bu suretle davacının FSEK 22 ve 23. maddelerinden kaynaklanan mali haklarından “çoğaltma” ve “yayma” haklarını ihlal ettiğinin anlaşıldığı, davacı tarafın FSEK 68/1 maddesine göre 3 kat telif tazminatı isteyebileceği gerekçesi ile davanın kısmen kabulüne, davacı tarafça ıslah suretiyle talep edilen telif tazminatından alacağını temlik ettiği kısım mahsup edilerek 30.821,15 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte davalıdan alınıp davacıya verilmesine, diğer ve fazlaya ilişkin taleplerin reddine karar verilmiştir.
Karar davalı vekili tarafından istinaf edilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince, dosya kapsamı, mevcut delil durumu ve ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı, davacının mali ve manevi hak sahibi olduğu eserlerin, ilim edebiyat eseri niteliğinde olduğunun, davalının bu eserlerden alıntı yaptığının hüküm kurmaya elverişli bulunan bilirkişi raporu ile belirlendiği, davacının FSEK 22 ve 23. maddelerinden kaynaklanan mali haklarından “çoğaltma” ve “yayma” haklarının ihlal edildiği, davacı tarafın FSEK 68/1 maddesine göre 3 kat telif tazminatı isteyebileceğinin anlaşıldığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Karar, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
(1) İstinaf Mahkemesi kararı davacı vekiline 14.07.2020 tarihinde tebliğ edilmiş olup, davacı asil tarafından verilen 14.09.2020 tarihli dilekçe ile lehlerine hükmolunan tazminatla ilgili olarak ıslah dilekçesine göre değil dava dilekçesindeki taleplerine göre karar verilmesi talep edilmiş ise de, sözkonusu dilekçe ile ilgili olarak herhangi bir harç yatırılmadığı, temyiz formuna göre temyiz defterinde kaydının olmadığı, davacı tarafça istinaf kanun yoluna başvurulmadığı, talebin süresinde de olmadığı hususları birlikte değerlendirildiğinde davacının mezkûr dilekçesi usuli dairesinde yapılmış bir temyiz kabul edilemeyeceğinden, davacının talebi ile ilgili karar verilmesine yer olmadığına karar vermek gerekmiştir.
(2) Yapılan yargılama ve saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kuralları gözetildiğinde İlk Derece Mahkemesince verilen kararda bir isabetsizlik olmadığının anlaşılmasına göre yapılan istinaf başvurusunun HMK'nın 353/b-1 maddesi uyarınca Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddine ilişkin kararın usul ve yasaya uygun olduğu kanısına varıldığından Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarda açıklanan (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacı asilin talebi ile ilgili olarak karar verilmesine yer olmadığına, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz isteminin reddi ile Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın HMK'nın 370/1. maddesi uyarınca ONANMASINA, HMK'nın 372. maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, istek halinde aşağıda yazılı 445,65 TL harcın temyiz eden davalıya iadesine,
08/03/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.