Esas No: 2012/13351
Karar No: 2013/1537
Karar Tarihi: 28.01.2013
Yargıtay 19. Hukuk Dairesi 2012/13351 Esas 2013/1537 Karar Sayılı İlamı
Özet:
Davalı, açık artırmada kazandığı arsanın bedelini ödemediği için davacı şirket tarafından yapılan takibe itiraz etmiştir. Davacı, sözleşmenin 13. maddesi gereği %1,69 komisyon+KDV üzerinden davalıya fatura düzenlendiğini belirterek itirazın iptalini ve %40 icra inkar tazminatını talep etmiştir. Mahkeme, sözleşme hükümlerine göre davalıya cezai şart uygulanmasına karar vermiş ancak cezai şart oranında %50 indirim yapmıştır. Bu nedenle, davalının temyiz itirazları reddedilirken, hüküm davacı yararına bozulmuştur.
Kanun maddeleri: Ticaret Kanunu'nun 24. maddesi, Türk Ticaret Kanunu'nun 22. maddesi.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi (Ticaret Mahkemesi sıfatıyla)
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Davacı vekili; müvekkil şirket ile davalı arasında ... Başkanlığı Arsaları Açık Artırma ile Satış Sözleşmesi imzalandığını, davalının açık artırma neticesinde kazanmış olduğu arsanın bedelini süresi içinde ödemediğini, sözkonusu sözleşmenin 13. maddesinde ""satın almaktan vazgeçen veya ihale bedelini süresinde yatırmayan teklif sahibinin hakkı iptal edilerek, herhangi bir itiraza gerek kalmaksızın, yatırılan katılım teminatı/teminatları ve %4 oranında teminatı idarece irat kaydedileceği gibi, ... de tahsil edilen/edilecek olan % 1,69 komisyon+KDV"yi almaya hak kazanacaktır"" şeklinde hüküm olduğunu, davalının 1.280.000 TL bedel üzerinden açık artırmaya katıldığını, sözleşmenin 13. maddesi gereğince % 1,69 TL+KDV üzerinden davalıya fatura düzenlendiğini, faturaya dayalı alacağının tahsili amacıyla yapılan takibe davalının haksız itirazı ile takibin durduğunu belirterek, davalının itirazının iptali ile takibin devamına ve %40 icra inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili; müvekkilinin ihale bedelini süresinde yatıramaması nedeniyle satın alma hakkının iptal edildiğini, satışa konu gayrımenkulun başka bir teklif verene satılarak tescil edildiğini, dolayısıyla davacı şirketin katılım teminatı ve komisyon bedelini bu üçüncü şahıs firmadan tahsil ettiğini veya tahsil hakkını sözleşme gereği haiz olduğunu, sözleşmenin 13. maddesinde ""....idare ve teklif verenden kaynaklanmayan nedenlerle, teklif alınan taşınmazın satılamaması veya tapu devrinin gerçekleştirilememesi halinde, katılım teminatı ile birlikte ... tarafından tahsil edilen komisyon da teklif verene iade edilecektir"" şeklinde hüküm olduğunu, bu maddeye göre sözkonusu gayrımenkulün satışı bir başka firma veya kişiye yapıldığından müvekkilinin komisyon veya katılım teminatı ödeme mükellefiyetinin sözleşme gereği ortadan kalktığını belirterek davanın reddine ve % 40 tazminata karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece toplanan delillere göre; davalı borçlunun açılan ihaleye girdiği, ihale sonucunda davacı şirketin aracılığı ile satılan ...ne ait 9 nolu parsel için 1.280.000,00 TL bedel önerdiği, ihalenin davalı üzerinde kaldığı, belirtilen süre içerisinde davalının ihale bedelini ödememesi nedeni ile taraflar arasında yapılan sözleşmenin iptal edildiği, sözleşmenin 13. maddesinde belirtilen cezai şartın davacı tarafından tahsili amacı ile icra takibi yapıldığı, sözleşme hükümleri göz önüne alındığında sözleşmede belirtilen %1.69 komisyon + KDV (ihale bedeli üzerinden hesaplanacak) cezai şart niteliğinde bulunduğundan, hesaplanan 26.132,00 TL"lik cezai şartın hak ve nesafet kuralları göz önüne alınarak takdiren % 50 oranında indirim yapıldığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile 12.763.00 TL"nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine ve takip talebinde belirtilen alacağın likit olmadığı, cezai şart niteliğinde olduğu gerekçesiyle tarafların icra inkar tazminat taleplerinin ayrı ayrı reddine karar verilmiş, hüküm davacı ve davalı vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
1- Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin taktirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalı vekilinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2- 6762 sayılı TTK"nun 24, 6102 sayılı TTK"nun 22. maddesi uyarınca tacir sıfatını haiz bir boçlu fahiş olduğu iddiasıyla sözleşme cezasının indirilmesini mahkemeden isteyemez. Her ne kadar Yargıtay"ca sözleşmeyle kararlaştırılan cezai şartın borçlunun ekonomik yönden mahfına sebap olabilecek miktarda yüksek olduğunun belirlenmesi halinde hakimin uygun bir indirime karar verebileceği kabul edilmekte ise de mahkemece bu yönde herhangi bir araştırma ve inceleme yapılmaksızın % 50 indirim yapılarak yazılı şekilde hüküm kurulması eksik incelemeye dayalı olup hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddine, (2) nolu bentte belirtilen sebeplerle hükmün davacı yararına BOZULMASINA, bozma nedenine göre davacının öteki temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin harcın istek halinde iadesine, 28.01.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.