Yargıtay 11. Ceza Dairesi 2022/3261 Esas 2022/15400 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Gölcük Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından dolandırıcılık suçundan şüpheli kişi hakkında hazırlanan soruşturma dosyası, Kocaeli ve Sakarya Cumhuriyet Başsavcılıklarının kararıyla birkaç kez yetki ve görev tartışması yaşanarak sonuçsuz kalmıştır. Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü'nün kanun yararına bozma istemi sonucu dosya yargıtayda tekrar ele alınmıştır. Mahkeme, ilgili kanun maddelerini inceleyerek, suçun vasfına göre ağır ceza mahkemesinin işlevi olduğunu ve fezlekenin asıl yetkili soruşturma makamı tarafından hazırlanması gerektiğini belirtmiştir. Sonuç olarak, Sakarya 4. Ağır Ceza Mahkemesi'nin kararı bozulmuş ve dosya Kocaeli Cumhuriyet Başsavcılığına iade edilmiştir. 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun'un 21. maddesi, Cumhuriyet savcılarının, yargı çevresinde yer alan ağır ceza mahkemeleri ile özel kanunlarla kurulan diğer ceza mahkemelerinin yargı çevresinde yürüttükleri suçlarla ilgili soruşturmaları yapabileceğini belirtmektedir. Yetki ve görev tartışmalarını ortadan kaldırmak için, kanun maddesi uyarınca asıl soruşturma yetkisine sahip makamın belirlenmesi gerekmektedir. Ayrıca, fezleke iadesi kurumu olmadığından, vasfa yönelik iadeye dayanmayan, ivedi ve zorunlu iş niteliğinde olmayan eksikliklerin mahalline talimat yazılarak giderilebileceği vurgulanmaktadır.

Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğünün 15.03.2022 tarih ve 2021/28738 sayılı kanun yararına bozma istemine atfen, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca düzenlenen 29.04.2022 tarih ve KYB-2022/43536 sayılı ihbarname ile;
Bilişim sistemleri, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle dolandırıcılık suçundan şüpheli ... hakkında yapılan soruşturma sonucunda adı geçen şüpheli hakkında kamu davası açılmak üzere Gölcük Cumhuriyet Başsavcılığınca hazırlanan 08/10/2021 tarihli ve 2020/1488 soruşturma, 2021/185 sayılı fezleke üzerine, şüpheli şahsın tespitine yönelik gerekli araştırmalar yapılmadan fezleke düzenlendiğinden bahisle evrakın Gölcük Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine dair Kocaeli Cumhuriyet Başsavcılığının 20/10/2021 tarihli ve 2021/25783 soruşturma, 2021/2808 sayılı yetkisizlik kararını müteakip, bu kez suç yeri bakımından dosyanın Kocaeli Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine ilişkin Gölcük Cumhuriyet Başsavcılığınca verilen 01/11/2021 tarihli ve 2021/5605 soruşturma, 2021/520 sayılı yetkisizlik kararı üzerine, Gölcük Cumhuriyet Başsavcılığının yetkili savcılık olarak belirlenmesine dair Sakarya 4. Ağır Ceza Mahkemesinin 12/11/2021 tarihli ve 2021/945 değişik iş sayılı kararının "Benzer bir olayla ilgili olarak Yargıtay 15. Ceza Dairesinin 10/07/2017 tarihli ve 2017/16687 esas, 2017/17889 karar sayılı ilamında yer alan, " Erdemli Cumhuriyet Başsavcılığının 17.05.2016 tarih ve 2015/5733 soruşturma sayılı fezlekesiyle şüphelinin üzerine atılı suçların ağır ceza mahkemesine ait olduğundan bahisle dosyanın gönderildiği Mersin Cumhuriyet Başsavcılığınca düzenlenen iddianamenin iade edilmesi üzerine belirtilen eksikliklerin basit yazışmayla giderilmeyeceği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verildiği anlaşılmış ise de; dosyanın fezlekeye bağlanarak Mersin Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesi üzerine dosyadaki eksikliklerin ancak mahalline talimat yazılarak giderilebileceği, bu nedenle yetkisizlik kararı verilemeyeceği gözetilmeden, Mersin Cumhuriyet savcılığının yetkisizlik kararının kaldırılması yerine, Erdemli Cumhuriyet Başsavcılığının karşı yetkisizlik kararının kaldırılmasına karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı olması nedeniyle kanun yararına bozmaya atfen düzenlenen ihbarnamedeki düşünce yerinde görüldüğünden..." şeklindeki açıklamalar nazara alındığında, Gölcük Cumhuriyet Başsavcılığınca soruşturma dosyasının 08/10/2021 tarihli fezlekeye bağlanarak Kocaeli Cumhuriyet Başsavcılığına gönderildiğinin anlaşılması karşısında, ilgili soruşturma dosyasının bu aşamadan itibaren Kocaeli Cumhuriyet Başsavcılığına ait olduğu ve dosya içeriğinden tespit edilecek eksikliklerin ancak mahalline talimat yazılması suretiyle giderilmesi talep edilebileceğinden, merciince Kocaeli Cumhuriyet Başsavcılığının yetkisizlik kararının kaldırılması yerine, yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmediğinden" bahisle 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309. maddesi uyarınca, bozulması istenilmiş olmakla,
Dosya incelendi, gereği görüşüldü:

5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun'un 21. maddesinin; Cumhuriyet savcıları, bulundukları il merkezi veya ilçenin idarî sınırları ile bunlara adlî yönden bağlanan ilçelerin idarî sınırları içerisinde yetkilidirler. Ağır ceza mahkemesi ile özel kanunlarla kurulan diğer ceza mahkemelerinin yargı çevresinde yer alan Cumhuriyet başsavcılıkları, yetki alanları içerisinde yürüttükleri bu mahkemelerin görevine giren suçlarla ilgili soruşturmaları yapar ve ivedi, zorunlu işlerin tamamlanmasından sonra düşünce yazısına soruşturma evrakını ekleyip ağır ceza mahkemesi veya özel kanunlarla kurulan diğer ceza mahkemelerinin Cumhuriyet Başsavcılığına gönderirler.'' şeklinde düzenlendiği, kanun maddesinde fezleke için düşünce yazısı ifadesinin kullanıldığı, buna göre suç vasfının doğru belirlenmiş olması durumunda asıl yetkili ve görevli soruşturma makamının ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yer Cumhuriyet başsavcılığı, suçun ağır ceza mahkemesinin görevine giren vasfa sahip olmaması durumunda ise mülhakat adliyedeki Cumhuriyet başsavcılığının yetkili ve görevli olacağı hususları nazara alındığında;
Somut olayda; fezlekenin niteliği itibarıyla kanundan kaynaklanan asıl soruşturma yetkisine sahip makama yönelik bir karar olduğu ve fezleke iadesi kurumunun da bulunmaması nedeniyle, verilen yetkisizlik ile karşı yetkisizlik kararları sonucu ortaya çıkan uyuşmazlığın merci tarafından sonuçlandırılabileceği, vasfa yönelik iadeye dayanmayan, ivedi ve zorunlu iş niteliğinde olmayan eksikliklerin mahalline talimat yazılarak giderilebileceği, bu nedenle yetkili yerin Kocaeli Cumhuriyet Başsavcılığı olarak belirlenmesinin gerektiği anlaşılmakla; kanun yararına bozma istemine atfen düzenlenen ihbarnamedeki düşünce yerinde görüldüğünden, Sakarya 4. Ağır Ceza Mahkemesinin 12.11.2021 tarih ve 2021/945 Değişik İş sayılı kararının, 5271 sayılı CMK’nin 309. maddesi uyarınca BOZULMASINA, müteakip işlemlerin mahallinde takdir ve ifasına, dosyanın mahalline gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına İADESİNE, 03.10.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.