Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2021/2 Esas 2022/2549 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Mahkeme, davacı şirketin davalı şirket ile aralarındaki ticari anlaşmazlıklar sebebiyle davalı ...’in hakem olarak seçildiğini ve kendisine verilen çekler ve ipotekler nedeniyle davacının davalı şirkete herhangi bir borcu olmadığının tespitine, dava konusu 6 çek ve 1 senedin iptaline, ipoteklerin fekkine karar vermiştir. Ancak, kararın temyiz eden davalı El-Aziz İnş. Nak. Gıda Maden Pet. Plastik İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından bozulması gerektiği belirtilmiştir. Temyiz itirazları kabul edilerek karar bozulmuştur. Kanun maddeleri belirtilmemiştir.

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
(ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ SIFATIYLA)


TÜRK MİLLETİ ADINA

Taraflar arasında görülen davada Malatya 6. Asliye Hukuk Mahkemesi’nce verilen 15.01.2020 tarih ve 2019/112 E. - 2020/17 K. sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davalı .... vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçeler, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, davacı şirketin, merkezi Dubai'de bulunan Trend Innovatıon İnternational Trading F.Z.E firması ile aralarındaki distribütörlük anlaşması çerçevesinde muhtelif zamanlarda gübre ticareti yaptığını, iki firma arasında ticari anlaşmazlıklar çıkınca davalı ...’in hakem olarak seçildiğini ve kendisine Trend Innovatıon firmasının hakemi olması sebebiyle davacı tarafından toplam bedeli 1.780.000.- TL olan 6 adet çek ve 1 adet senet verildiğini, daha sonra davalı ...’in, eşine ait davalı El-Aziz .... Ltd. Şti. ile gübre ticareti yapmasının daha doğru olacağı, bu firmanın gübre ticareti yaptığı yönündeki yönlendirmeleri ile davacıyı kandırdığını, davalı El-aziz ... Ltd. Şti. ile davacı arasında gübre ve zirai ilaçlar getirilmesi amacıyla sözleşme yapıldığını, bu sözleşmeye istinaden davalı şirket lehine 2.000.000,00 TL’lik ipotek tesis edildiğini, ancak davalı şirketin davacı şirkete gübre ve zirai araç teslimi yapmadığını, çeklerin bedelsiz ve ipoteğin sebepsiz olduğunu ileri sürerek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, davalı şirkete verilen çekler ve davalı şirket lehine tesis edilen ipotekler nedeniyle davacının davalı şirkete herhangi bir borcu olmadığının tespitine, dava konusu 6 çek ve 1 senedin iptaline ve ipoteklerin fekkine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, müvekkili firmanın taahhüt ettiği gübreyi davacıya teslim ettiğini, ilk çekin ödeme günü geldiği halde davacının borcunu ödemediğini ve mütemerrit duruma düştüğünü belirterek, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, davacının defterlerini sunduğu, delillerini ortaya koyduğu, ancak davalı şirketin ticari defterlerini sunmadığı gibi davacının iddialarını çürütmeye yönelik delilleri de ortaya koymadığı, davacı defterlerinin usulüne uygun tutulduğu, incelenen davacı defterlerine göre alacaklı olduğu iddia edilen davalı şirket ile davacı şirket arasında emtia alımı ile ilgili herhangi bir muhasebe kaydına rastlanmadığı, 21 adet yüksek bedelli faturanın muhasebe kayıtlarına alınmama veya unutulma ihtimalinin bulunmadığı, bu durumun aksinin davalı alacaklı tarafından ispat edilmesi gerektiği, 2015 yılına ait defteri kebirde alınan çekler hesabında borç bakiyesi veren çeklerin olduğu, ancak çeklerin ayrıntılı bilgisi bulunmadığı gibi davacının da bu çeklere ilişkin garanti amaçlı verilen herhangi bir para alış verişinin olmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne, davacının, davalı şirket lehine verdiği ipotekler ve emaneten davalıda bulunan çekler karşılığında davalı şirkete herhangi bir borcu olmadığının tespitine, dava konusu farklı tarihli çekler ile bir adet senedin iptaline, ipoteklerin fekkine karar verilmiştir.
Karar, davalı El-Aziz .... Ltd. Şti. tarafından temyiz edilmiştir.
Dava menfi tespit ve ipoteğin fekki istemine ilişkindir.
Mahkemece, davacı tarafın ticari defterleri incelenmek suretiyle tanzim olunan mali müşavir bilirkişinin raporuna istinaden karar verilmişse de, davalı tarafa defter sunması için usulüne uygun tebliğ yapılmadığı gibi, davalı vekili tarafından müvekkiline ait defterlerin bulunduğu yer gösterilerek defterlerin incelemesi talep edildiği halde, gerekçe gösterilmeksizin, davalının ticari defterleri ile dosyaya sunulan faturalar ve sevk irsaliyeleri incelenmeksizin, davalı tarafın bilirkişi raporuna ciddi itirazları karşılanmaksızın, yetersiz ve denetime elverişli olmayan bilirkişi raporuna istinaden karar verilmesi doğru olmamış bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı .... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın BOZULMASINA, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz eden davalı El-Aziz İnş. Nak. Gıda Maden Pet. Plastik İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti.'ye iadesine, 29/03/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.