Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2021/3133 Esas 2022/2596 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Dava, davacının davalıya ödeme yapmasına rağmen işlemsiz bırakılan icra dosyasının yenilendiği ve haricen yapılan ödemelerin göz ardı edilerek borcun haksız şekilde talep edildiği iddiasıyla açılmıştır. Mahkeme, borçlu olduğu kısımların tespit edilerek takibin iptaline karar vermiştir. Ancak Yargıtay, menfi tespit davası açıldığında gerçekte var olmayan bir borç ya da geçersiz bir hukuki ilişki nedeniyle hakkında icra takibi yapılan veya yapılması muhtemel olan kişi/borçlu tarafından aslında borçlu olmadığının ispatı için açıldığını ve mahkemenin borçlu olduğu kısım tespit edilerek olumlu hüküm kurmasının doğru olmadığını belirterek kararı bozmuştur. Bu nedenle, taraf vekillerinin temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına karar verilmiştir.
Kanun Maddeleri: Menfi Tespit Davası (MİK 53-61)

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ


TÜRK MİLLETİ ADINA

Taraflar arasında görülen davada Ürgüp Asliye Hukuk Mahkemesi’nce bozmaya uyularak verilen 17.10.2019 tarih ve 2019/32 E. - 2019/411 K. sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davacı vekili ve katılma yoluyla davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, bazı noksanlıkların ikmali için mahalline gönderilen dosyanın eksikliklerin giderilmesinden sonra gönderildiği anlaşılmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçeler, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, davalı tarafından davacı aleyhine bonoya dayalı olarak Ürgüp İcra Dairesi'nin 2009/19 esas nolu takip dosyasında başlatılan takibe istinaden davacının davalıya haricen toplam 34.685,00 TL ödeme yapmasına karşın işlemsiz bırakılan icra dosyasının yenilendiğini ve yenileme talebinde haricen yapılan ödemelerin gözardı edilerek borcun haksız şekilde toplam 47.468 TL olarak talep edildiğini ileri sürerek, davacının davalıya 47.468 TL borçlu olmadığının tespiti ile %20'den aşağı olmamak üzere davalının tazminat ödemeye mahkum edilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davacıdan şimdiye kadar 31.680,00 TL tahsil ettiklerini, davacının halen bakiye borcu olduğunu, bakiye kısım yönünden alacak ve takibin devam ettiğini, dosyaya ödeme yapılmadığı için mükerrer tahsilat yapılmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak ve tüm dosya kapsamına göre yapılan yargılama sonucunda; aldırılan bilirkişi raporuna itibar edilerek, davanın kısmen kabul kısmen reddi ile, Ürgüp İcra Müdürlüğü'nün 2013/449 Esas sayılı dosyasında davacının davalıya 3.395,49 TL borcu olduğunun tespiti ile bakiye kalan miktar yönünden takibin iptaline karar verilmiştir.
Karara karşı, davacı vekili ve katılma yoluyla davalı vekili tarafından temyiz kanun yoluna başvurulmuştur.
1-Dava, takipten sonraki sebeplere dayalı menfi tespit istemine ilişkin olup, mahkemece, davacının, borçlu olduğu meblağın tespiti ile bakiye kalan miktar yönünden takibin iptaline karar verilmiştir.
Menfi tespit davası, gerçekte var olmayan bir borç ya da geçersiz bir hukuki ilişki nedeniyle hakkında icra takibi yapılan veya yapılması muhtemel olan kişi/borçlu tarafından aslında borçlu olmadığının ispatı için açılan davadır. Borçlu, borcu henüz ödemeden, takipten önce veya takipten sonra borçlu bulunmadığının tespiti için bu davayı açabilecektir.
Bu nedenle mahkemece, davacının borçlu olmadığı kısım tespit edilerek hüküm kurulması gerekirken, borçlu olduğu kısım tespit edilerek olumlu hüküm kurulması doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
2-Bozma sebep ve şekline göre, taraf vekillerinin temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, kararın re’sen BOZULMASINA, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle taraf vekillerinin temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, ödedikleri peşin temyiz harçlarının istekleri halinde temyiz eden taraflara iadesine, 30/03/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.