Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2019/3261 Esas 2022/2950 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 16. HUKUK DAİRESİ

Taraflar arasında görülen davada Bakırköy 1. Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesince verilen 03.10.2017 tarih ve 2017/49 E. - 2017/173 K. sayılı kararın davacılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, istinaf isteminin kısmen kabulüne-kısmen reddine dair İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi'nce verilen 23.05.2019 tarih ve 2018/406 E. - 2019/1173 K. sayılı kararın duruşmalı olarak Yargıtay'ca incelenmesi davacılar vekili ile davalılar ..., ... ve Dumanlar Ayakkabıcılık Tic. ve San. Ltd. Şti. vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, duruşma için belirlenen 05.04.2022 günü başkaca gelen olmadığı yoklama ile anlaşılıp hazır bulunan davacılar vekili Av. ... ile davalılardan ... ve Pames Ayakkabıcılık A.Ş vekili Av. ... dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakıldı. Tetkik Hakimi Dr. ... tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçeler, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacılar vekili, müvekkiliyle özdeşleşmiş "üç şerit" ve "adidas logo" markalarının tanınmış markalar olduğunu, davalılar tarafından üretilerek piyasaya sürülen ayakkabıların bir kısmının müvekkilinin modelleri ile iltabasa yol açacak kadar benzer olduğunu, Bakırköy 1. Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi'nin 2015/91 Esas sayılı dosyasında alınan bilirkişi raporunda da davaya konu markaya tecavüz ve haksız rekabet teşkil eden eylemleri sonucunda davalı Pames ile davalı Dumanlar Ayakkabıcılık'ın haksız kazanç temin ettiğinin tespit edildiğini, davalı ...'ın davalı Pames Ayakkabıcılık yetkilisi, ... ve ...'ın ise davalı Dumanlar Ayakkabıcılığın yetkilileri olduğunu, davalıların kötü niyetli olduğunu, davanın öncelikle Bakırköy 1. Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi'nin 2015/91 Esas sayılı dosyası ile birleştirilmesini, davalıların müvekkilinin "adidas logo", "üç şerit" vd markaları aleyhine marka hakkına tecavüz ve haksız rekabet teşkil eden eylemlerinin tespitini, önlenmesini, men’ini, davalıların markaya tecavüz ve haksız rekabet yoluyla edindiği tespit olunan 1.944.588,35 TL maddi tazminatın davalıların haksız eylem tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile müvekkiline ödenmesini, dava konusu ürünlerin etiket, ambalaj, katalog, ilan, reklam vd tanıtma araç ve gereçleri ile bunların imalinde kullanılan tüm malzemelerin davalılara ait yerler veya ticari amaçla elinde bulunduran 3. şahıslar yedinde el konularak masrafları davalılardan alınmak suretiyle imhasına, hükmün masrafı davalılardan alınmak suretiyle Türkiye çapında yayınlanan en yüksek tirajlı üç gazeteden birinde ilanına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı Dumanlar Ayakkabıcılık, ... ve ... vekili, söz konusu açılan ek davanın usulsüz olduğunu, görevli mahkemenin Bakırköy Asliye Ticaret Mahkemesi olduğunu, müvekkilleri hakkında dava tarihi dikkate alındığında zaman aşımı süresinin dolmuş olduğunu, ayrıca müvekkilleri ... ve ...'ın husumeti bulunmadıklarını savunarak tüm talepler yönünden yerinde olmayan davanın reddini istemiştir.
Davalı Pames Ayakkabıcılık ve ... vekili, HMK’da ek dava kavramı olmayıp ıslah yolu kapalı olduğu için bu davanın açıldığını, açılan davanın usulden reddi gerektiğini, aynı nitelikte görülmekte olan bir dava olduğunu, açılan davanın derdest olduğunu, ikinci açılan davanın usulden reddi gerektiğini, müvekkili ... yönünden davada taraf husumet ehliyeti bulunmadığını, zaman aşımı bakımından 2006, 2007, 2008 yıllarında 20.09.2010 tarihli bilirkişi raporuyla Bakırköy 1. Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi'nin 2008/82 Esas, bozmadan sonra 2015/91 Esas sayılı dosyasında maddi zararın belirlendiğini, BK’ya göre zaman aşımı süresinin dolduğunu savunarak yerinde olmayan davanın tüm talepler yönünden reddini istemiştir.
İlk Derece Mahkemesi’nce, mahkemenin eski 2008/82 Esas, 2012/146 Karar, yeni 2015/91 esas sayılı dosyasının incelenmesinde; davacı tarafın Adidas olduğu, davalı tarafların Dumanlar Ayakkabıcılık ve Pames Ayakkabıcılık olduğu, davanın marka hakkına tecavüz, haksız rekabet, maddi-manevi tazminata ilişkin olduğu, dosyanın derdest olduğu, açılan bu davanın o mahkemedeki görülen davaya ilişkin maddi tazminat yönünden ek dava olduğu gerekçesiyle Pames Ayakkabıcılık ve Dumanlar Ayakkabıcılık yönünden markaya tecavüz ve haksız rekabetin tespiti, men’i yönünden görülmekte olan dava nedeniyle HMK’nın 115. maddesi gereğince dava şartı yokluğundan bu talep yönünden davanın usulden reddine, davalılar Pames Ayakkabıcılık ve Dumanlar Ayakkabıcılık için ek dava niteliğindeki maddi tazminat nitelikli dava yönünden zaman aşımı itirazı yönünden yapılan değerlendirmede, davacının gerçekleşen haksız eylem nedeniyle 29.04.2008 tarihinde haklarını saklı tutarak maddi ve manevi tazminat davası açtığı, davacının zararının maddi tazminata ilişkin 20.09.2010 tarihli bilirkişi raporu ile belirlendiği, davacı tarafın tebliğden itibaren zararı öğrendiği, davalılar Pames Ayakkabıcılık ve Dumanlar Ayakkabıcılık yönünden maddi tazminat açısından açtığı davada, 29.10.2010 tarihli bilirkişi raporunun tebliğ tarihi dikkate alındığında 1 yıllık zaman aşımı süresinin 29.10.2011 tarihinde dolduğu, ek dava olarak açılan maddi tazminat talebinin zaman aşımı süresinin dolduğu gerekçesiyle maddi tazminata ilişkin ek davanın reddine, davalılar ..., ... ve ... hakkında markaya tecavüz, haksız rekabet, maddi-manevi tazminat talebi yönünden, bu davalıların şirketin yetkilileri olduğu, şirkete yönelik dava tarihi dikkate alındığında, sürenin failin ve maddi zararın öğrenilmesi tarihinde başladığı, BK’da belirlenen bir ve on yıllık sürelere ilişkin zaman aşımı süresinin dolduğu, markaya tecavüz davaları suç teşkil etse de ceza zaman aşımının 28.01.2009 tarihinden önceki eylemlere ilişkin Anayasa Mahkemesi’nin iptal hükmü gereğince bir ve on yıl olduğu, haksız rekabet açısından eylem suç teşkil etse bile sekiz yıllık zaman aşımı süresinin dolduğu gerekçesiyle bu davalılar yönünden davanın zaman aşımı nedeniyle reddine karar verilmiş, hüküm davacılar vekilince istinaf edilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi’nce, davacılar vekilinin, markaya tecavüz ve haksız rekabetin tespiti, maddi tazminat ve hükmün ilanı talebiyle dava açtığı, İlk Derece Mahkemesi’nin davalılar Dumanlar Ayakkabıcılık ve Pames Ayakkabıcılık aleyhinde açılan markaya tecavüz ve haksız rekabetin tespiti, men'i talepli davanın derdest olduğundan bahisle dava şartı yokluğundan reddine karar verdiği, UYAP üzerinden derdestlik itirazına konu Bakırköy 1. Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi'nin 2015/91 Esas, 2017/190 Karar sayılı dosyasının celp edilerek incelenmesinde, davacılar tarafından Pames Ayakkabıcılık ve Dumanlar Ayakkabıcılık şirketleri aleyhine 29.04.2008 tarihinde, marka hakkına tecavüz ve haksız rekabetin tespiti, men'i, hükmün ilanı talepli dava açıldığı, mahkemenin davanın kabulüne karar verdiği, dosyanın halen Yargıtay incelemesinde olduğu, her iki davanın tarafları, dayanılan maddi vakıalar ve netice-i taleplerinin aynı olduğu, İlk Derece Mahkemesi’nin derdestlik nedeniyle dava şartı yokluğundan davanın reddi kararının usul ve yasaya uygun olduğu, davalılar yönünden maddi tazminata ilişkin davanın zamanaşımı nedeniyle reddine karar verildiği, dava dilekçesinin incelenmesinde, dilekçenin 11. ve 12. bentlerinde, Bakırköy 1. Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi'nin 2015/91 Esas sayılı dosya kapsamında alınan 20.09.2010 tarihli bilirkişi raporları ile davalı şirketlerin 2006, 2007, 2008 (dava tarihi olan 29.04.2008 tarihine kadar) yılları içerisinde yargılamaya konu ayakkabıların satışından elde ettikleri net karların Pames Ayakkabıcılık yönünden 2.004.588,35 TL, Dumanlar Ayakkabıcılık yönünden 35.276,63 TL haksız kazanç temin ettiğinin hesaplandığını, 2015/91 Esas sayılı davada 60.000,00 TL talep ettiklerini, bu iki tutar arasındaki fark 1.944.588,35 TL için, 2015/91 Esas sayılı dosyayla birleştirme talepli ek dava açtıklarını beyan ettiği, istinaf dilekçesinde rapor tarihinden sonra tecavüzün devam ettiği ileri sürülmüşse de, dosya kapsamında tecavüzün devam ettiği yönünde delil bulunmadığı gibi yargılama sırasında da ileri sürülmediği, davacı vekilinin dava dilekçesinde maddi tazminat talebini 20.09.2010 tarihli bilirkişi raporuna dayandırdığı, zararı raporla öğrendiği tarihten itibaren dava tarihi olan 27.03.2017 tarihi arasında altı buçuk yıl geçtiği, haksız fiil tarihi itibariyle 818 sayılı Borçlar Kanunu 60. maddeye göre bir yıllık zamanaşımı süresinin dolduğu, davacı tarafça Bakırköy 1. Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi'nin 2015/91 Esas, 2017/190 Karar sayılı dosyasında tecavüzünün giderilmesi ve maddi tazminat talepli dava açılmışsa da, zaman aşımının sadece o davada talep edilen miktar yönünden kesildiği, kalan kısım yönünden zaman aşımı süresinin işlemeye devam ettiği, 556/61/A-c maddesinin Anayasa Mahkemesi'nin 03.01.2008 tarihli 2005/15-2008/2 sayılı kararıyla iptal edildiği, markaya tecavüz nedeniyle ceza yaptırımı öngören 5833 Sayılı Yasa maddesinin, 28.01.2009 tarihinde yürürlüğe girdiği, ihlal tarihi (29.04.2008 tarihi) itibarıyla uygulanamayacağı, davacının uzamış zaman aşımından faydalanamayacağı, açıklanan sebeplerle davalılar aleyhinde açılan maddi tazminat talepli davanın zamanaşımı nedeniyle reddi kararının usul ve yasaya uygun olduğu, davacılar vekilinin davalılar lehine hükmedilen vekalet ücreti yönünden istinaf başvurusunda bulunduğunun anlaşıldığı, dosyanın incelenmesinde, derdestlik itirazının dava şartlarından, zaman aşımı itirazının ise ilk itirazlardan olduğu, davanın esasına girilmeksizin ön sorun olarak inceleneceği, mahkemenin ön inceleme duruşmasında, derdestlik ve zamanaşımı nedeniyle davanın reddine karar verdiği anlaşılmakla reddedilen maddi tazminat talebi yönünden 1/2 oranında nispi vekalet ücretine hükmetmesi gerekirken tam vekalet ücretine hükmedilmesinin, karar tarihinde yürürlükte olan AAÜT 7/2. maddesine aykırı olduğu gerekçesiyle davacılar vekilinin yerinde görülmeyen istinaf isteminin kısmen kabulüne kısmen reddine, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, davalılar ..., ... ve ... hakkında açılan davada BK’da belirlenen zaman aşımı süresi dolduğundan bu davalılar hakkında açılan davanın zaman aşımı nedeniyle reddine, davalılar Pames Ayakkabıcılık ve Dumanlar Ayakkabıcılık yönünden; markaya yönelik tecavüzün ve haksız rekabetin tespiti, men’i yönünden mahkemenin devam eden 2015/91 Esas sayılı davası olup bu talepler yönünden derdestlik nedeniyle HMK’nın 114-ı bendi gereğince davanın dava şartı yokluğundan reddine, maddi tazminat ek talebi yönünden davalılar Pames Ayakkabıcılık ve Dumanlar Ayakkabıcılık yönünden yasal zaman aşımı süresi dolduğundan davanın zaman aşımı nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Karar, davacılar vekili ile davalılar ..., ... ve Dumanlar Ayakkabıcılık Tic. ve San. Ltd. Şti. vekilince temyiz edilmiştir.
1) İlk Derece Mahkemesince verilen karara yönelik olarak yapılan istinaf başvurusu üzerine HMK'nın 355 vd. maddeleri kapsamında yöntemince yapılan inceleme sonucunda Bölge Adliye Mahkemesince esastan verilen nihai kararda, dosya kapsamına göre saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kurallarına aykırı bir yön olmadığı gibi HMK'nın 369/1. ve 371. maddelerinin uygulanmasını gerektirici nedenlerin de bulunmamasına göre davacılar vekilinin temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2) Davalılar ..., ... ve Dumanlar Ayakkabıcılık Tic. ve San. Ltd. Şti.’nin temyizine gelince, davacıların açtığı maddi tazminat davasının zaman aşımı yönünden reddine karar verilmiş olmakla İlk Derece Mahkemesi’nce reddedilen maddi tazminat alacağı üzerinden davalılar yararına herhangi bir indirim yapılmaksızın nispi vekalet ücretine hükmedilmesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Ancak Bölge Adliye Mahkemesi’nce yanılgılı değerlendirme ile derdestlik itirazının dava şartlarından, zaman aşımı itirazının ise ilk itirazlardan olduğu, davanın esasına girilmeksizin ön sorun olarak inceleneceği, mahkemenin ön inceleme duruşmasında, derdestlik ve zamanaşımı nedeniyle davanın reddine karar verdiği anlaşılmakla reddedilen maddi tazminat talebi yönünden 1/2 oranında nispi vekalet ücretine hükmetmesi gerekirken tam vekalet ücretine hükmedilmesinin, karar tarihinde yürürlükte olan AAÜT 7/2. maddesine aykırı olduğu gerekçesiyle davalılar yararına toplam 42.544,41 TL vekalet ücretine hükmedilmesi zamanaşımı ve derdestlikten red kararlarının AAÜT 7/2 maddesinde sayılan kararlardan olmaması nedeniyle doğru olmamışsa da, tek başına bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370/2 maddesi uyarınca hükmün düzeltilerek onanması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarda (1) nolu bentte açıklanan açıklanan nedenlerle davacıların temyiz isteminin REDDİNE, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalılar ..., ... ve Dumanlar Ayakkabıcılık Tic. ve San. Ltd. Şti.’nin temyiz isteminin kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının 3-İlk derece yargılaması yönünden; bölümünün a- bendinin hükümden çıkartılarak yerine a- bendi olarak “Davalı taraflar kendisini vekil ile temsil ettirmiş olduğundan tecavüz ve haksız rekabetin tespiti, önlenmesi yönünden 2.860,00 TL, reddedilen maddi tazminat yönünden 79.368,00 TL olmak üzere toplam 82.228,00 TL vekalet ücretinin (bir kez) davacıdan alınarak davalılar ..., ... ve Dumanlar Ayakkabıcılık Tic. ve San. Ltd. Şti.’ne verilmesine, davalılar ... ve Pames Ayakkabıcılık İth. İhr. San. ve Tic. A.Ş. temyiz kanun yoluna başvurmadığından Bölge Adliye Mahkemesi kararında hükmolunduğu şekilde 42.544,41 TL yönünden vekalet ücretinde hak sahibi olmasına”, sözcük ve rakam dizisinin eklenmesi suretiyle Bölge Adliye
Mahkemesi kararının bu haliyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA, HMK’nın 372. maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere dava dosyasının İlk Derece Mahkemesi’ne, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesi’ne gönderilmesine, takdir olunan 3.815,00 TL duruşma vekalet ücretinin davacılardan alınarak davalılardan ... ve Pames Ayakkabıcılık İth. İhr. San. ve Tic. A.Ş.'ye verilmesine, aşağıda yazılı bakiye 36,30 TL temyiz ilam harcının temyiz eden davacılardan alınmasına, 07/04/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.