Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2020/8023 Esas 2022/3257 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı şirket, Türkiye'de ünlü bir bira markası olan Tuborg'un sahibidir. Davalı ise, \"Karşıyaka Birası\" markasını tescil ettirmiştir. Davacı, davalının kötüniyetli olduğunu belirterek Karşıyaka Birası markasının hükümsüzlüğüne karar verilmesini talep etmiştir. İlk derece mahkemesi, Karşıyaka ilçesinin bira üretimi ile meşhur olmadığını, markanın aldatıcı olmadığını ve coğrafi kaynak ifade etmediğini belirterek davayı reddetmiştir. Ancak, bu kararın hatalı olduğu ve markanın hükümsüz olması gerektiği belirtilmiştir. Bu nedenle, Bölge Adliye Mahkemesi'nin istinaf başvurusunu reddeden kararı bozulmuş ve dosya yeniden 1. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi'ne gönderilmiştir.
556 sayılı KHK'nın 7/1-a bendinde, markaların somut ve soyut ayırt edicilik unsurlarını birlikte taşıması gerektiği belirtilmiştir. 7/1-c bendinde ise, coğrafi kaynak belirten veya tanımlayıcı nitelikteki işaretlerin marka olarak tescil edilemeyeceği ifade edilmiştir.

MAHKEMESİ : BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 16.HUKUK DAİRESİ

Taraflar arasında görülen davada Bakırköy 1. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesince verilen 11.05.2017 tarih ve 2016/124 E- 2017/99 K. sayılı kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, istinaf isteminin esastan reddine dair İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi'nce verilen 16.10.2020 tarih ve 2017/5327 E- 2020/1708 K. sayılı kararın duruşmalı olarak Yargıtay'ca incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, 6100 sayılı Kanun'un 369. maddesi gereğince miktar veya değer söz konusu olmaksızın duruşmalı olarak incelenmesi gereken dava ve işlerin dışında bulunduğundan duruşma isteğinin reddiyle
dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçeler, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, davacı şirketin bira üretimi ve satışı yapan dünyaca ünlü bir şirket ve Tuborg ibareli tanınmış markaların sahibi olduğunu, davalının 32. Emtia sınıfında Karşıyaka Birası ibareli başvuru markasının ise 556 sayılı KHK'nın 5, 7/1,a ve 42/1,a maddeleri gereği hükümsüz kılınmasının gerektiğini, İzmir'in ilçelerinden birinin marka olarak tescil edilemeyeceğini, tanımlayıcı bir ibare olduğunu, bu ilçenin bira imalatında meşhur bir ilçe olduğunu, bu nedenle coğrafi kaynak belirttiğini, ayrıca davalının kötüniyetli olduğunu belirterek davalı adına kayıtlı Karşıyaka Birası ibareli markanın hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, dava konusu 2014/64595 başvuru numaralı marka başvurusunun incelemelerinin yapıldığını ve uygun görülerek markanın yayınlanmasına karar verildiğini, davacının itirazlarının ise reddedildiğini, başvuru konusu markanın bir kelime markası olduğunu ve ayırt edici niteliğe sahip olduğunu, ayrıca Karşıyaka ilçesinde bira üretimi yapan işletme dahil olmak üzere hiçbir sanayi tesisinin olmadığını, bu nedenle coğrafi kaynak belirtmediğini, bu nedenle markanın hükümsüz olmadığını belirterek davanın reddini istemiştir.
İlk derece mahkemesince; Karşıyaka ilçesinin bira üretimi ile meşhur olmuş bir ilçe olmadığı, herhangi bir sanayi tesisinin dahi bulunmadığı, herhangi bir coğrafi kaynak ifade etmediği, markanın aldatıcı olmadığı, bu nedenle 556 sayılı KHK'nın 7/1,a ve c bentleri uyarınca hükümsüzlük koşullarının oluşmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Karar, davacı vekili tarafından istinaf edilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince, mahkemece verilen kararın usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf talebinin HMK'nın 353/1-b-1 maddesi uyarınca esastan reddine karar verilmiştir.
Karar, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, mutlak ret nedenine dayalı markanın hükümsüzlüğü davasıdır.
Somut olaya uygulanacak mülga 556 sayılı KHK'nın 7/1-a bendinde, bir teşebbüsün mal veya hizmetlerini bir başka teşebbüsün mal veya hizmetlerinden ayırt etmeyi sağlayacak, kişi adları dahil, özellikle sözcükler, şekiller, harfler, sayılar malların biçimi veya ambalajları gibi çizimle görüntülenebilen veya benzer biçimde ifade edilebilen, baskı yoluyla yayınlanabilen ve çoğaltılabilen her türlü işaretin tescil edilebileceği diğer bir anlatımla markaya konu işareti ortalama tüketici kitlesi tarafından görüldüğünde somut ve soyut ayırt edicilik unsurlarını birlikte taşıması, keza KHK'nın 7/1-c bendinde ise ticaret alanında cins, çeşit, vasıf, kalite, miktar, amaç, değer, coğrafi kaynak belirten veya malların üretildiği, hizmetlerin yapıldığı zamanı gösteren veya malların ve hizmetlerin diğer karakteristik özelliklerini belirten işaret ve adlandırmaları içeren tanımlayıcı nitelikteki işaretlerin marka olarak tescil edilemeyeceği kabul edilmiştir.
Mahkemece, başvuru konusu marka yönünden, 556 sayılı KHK'nın 7/1,a ve c bentleri uyarınca hükümsüzlük koşullarının oluşmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş ve Bölge Adliye Mahkemesince de istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Ancak, davalı adına tescil olunan marka "Karşıyaka Birası" ibaresinden ibaret olup, "Bira" ifadesi tescil olunan mal ve hizmetler yönünden tanımlayıcı nitelikte olduğu, coğrafi kaynak ifade eden ve "İzmir'in meşhur ilçelerinden Karşıyaka" ibaresinin kimsenin kullanım tekeline bırakılamayacak, nitelikli olması nedeniyle davanın kabulüne ve markanın hükümsüzlüğüne karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçeyle davanın reddine karar verilmesi doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin temyiz isteminin kabulü ile İlk Derece Mahkemesince verilen karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULARAK KALDIRILMASINA, HMK'nın 373/1. maddesi uyarınca dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz eden davacıya iadesine, 21.04.2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.