Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2020/8283 Esas 2022/3364 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı, daha önce açtığı dava sonucunda aldığı reddi, elde ettiği yeni bir belge ile yeniden açılmış bir davayla 50.000 TL'nin tahsili için başvuruda bulunmuştur. Ancak Bölge Adliye Mahkemesi, davacının istinaf başvurusunu esastan reddetmiştir. Karar temyiz edildiğinde ise, İlk Derece Mahkemesince verilen kararda bir isabetsizlik olmadığı sonucuna varılarak Bölge Adliye Mahkemesi kararının onaylanmıştır. Buna göre, HMK'nın 375/c maddesi ve HMK'nın 370/1 maddesi uyarınca davacının temyiz istemi reddedilmiş, Bölge Adliye Mahkemesi kararı ise HMK'nın 370/1 maddesi uyarınca onanmış ve dava dosyası İlk Derece Mahkemesine gönderilmiştir. Kararın bir örneği de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilirken, 26,30 TL temyiz ilam harcının temyiz eden davacıdan alınması kararlaştırılmıştır. HMK'nın 375/c ve 370/1 maddeleri uyarınca, yargılamanın yenilenmesi nedeni olan belgenin elde edilme süresi ve yeni belgenin talep edilmesi süresine ilişkin düzenlemeler yer almaktadır.

MAHKEMESİ : BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 3. HUKUK DAİRESİ

Taraflar arasında görülen davada Samsun Asliye Ticaret Mahkemesince verilen 17.07.2020 tarih ve 2019/833 E- 2020/475 K. sayılı kararın davacı tarafından istinaf edilmesi üzerine, istinaf isteminin esastan reddine dair Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi'nce verilen 02.10.2020 tarih ve 2020/852 E- 2020/1141 K. sayılı kararın duruşmalı olarak Yargıtay'ca incelenmesi davacı tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, 6100 sayılı Kanun'un 369. maddesi gereğince miktar veya değer söz konusu olmaksızın duruşmalı olarak incelenmesi gereken dava ve işlerin dışında bulunduğundan duruşma isteğinin reddiyle
dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçeler, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı; Samsun Asliye Ticaret Mahkemesinin 2006/192 Esas, 2007/44 Karar sayılı, 24/02/2010 tarihli karar ile açtığı davanın reddine karar verildiğini, Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 2010/6132 Esas 2011/17279 Karar sayılı ilamıyla kararın onandığını, mahkemeye sunulan karara etkili olacak belgelerin inceleme dışı tutulduğunu, Samsun 4. ASHM'nin 2002/659 Karar sayılı ilamının dayanak gösterilerek aleyhlerine karar verildiğini, 4. ASHM'de yapılan yargılamada savunma haklarının kısıtlandığını, mahkeme kararlarını etkileyen Samsun 1. Noterliğinden 12/02/1991 ve yevmiye ile borçlarının 2.286.187.844 TL ödenmesi hususunda ihtarname çekildiğini, bu ihtarnamenin yargılamalarda bulunmadığı ve yargılamadan sonra ele geçirildiğinden HUMK 445. maddesinin 1., 5. ve devam hükümlerince iadei dava açma hakkı doğduğunu ileri sürerek Samsun Asliye Ticaret Mahkemesinin 2006/192 Esas 2007/44 Karar sayılı kararının kaldırılarak yargılamanın iadesine, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 50.000.-TL'nın davalıdan reeskont faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini taleple dava ettiği anlaşılmıştır.
Davalı vekili; davacının iki kez alacak davası açtığı, bir kez yargılamanın iadesini istediğini, işbu taleplerin Yargıtayca onanarak reddedildiğini, davacının yargılamanın iadesini isteyeceği herhangi bir husus kalmadığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.
Mahkemece tüm dosya kapsamına göre; davanın ön şart yokluğu sebebiyle reddine karar verilmiş, karara karşı davacı istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesince yapılan istinaf incelemesinde; dava tarihinde yürürlükte bulunan HMK’nın 375. maddesinin (ç) bendine göre yargılama sırasında aleyhine hüküm verilen tarafın elinde olmayan nedenlerle elde edilemeyen bir belgenin kararın verilmesinden sonra ele geçirilmiş olması yargılamanın yenilenmesi nedeni olduğu, HMK'nın 375. maddesinin (c) bendine göre yeni belgenin elde edildiği tarihten itibaren 3 ay ve herhalde iade talebine konu hükmün kesinleşmesinden itibaren 10 yıl içerisinde talep edilmesi gerektiği, yargılamanın iadesi istenen mahkemenin 2006/192 Esas 2007/44 Karar sayılı ilamı, Yargıtay 11. Hukuk Dairesi'nin 29/01/2009 tarih 2007/6081 Esas 2009/888 Karar sayılı ilamıyla onandığı, karar düzeltme talebi de aynı Dairenin 06/11/2009 tarih 2009/8741-11503 Esas Karar sayılı ilamıyla reddedildiği ve kararın 06/11/2009 tarihinde kesinleştiği, yargılamanın iadesi davasının 20/12/2019 tarihinde yapılmış olmasına göre 10 yıllık sürenin dolduğu anlaşıldığı, ayrıca sonradan ele geçirildiği ileri sürülen ihtarnamenin dava dilekçesine ekli Samsun 4. ASHM'nin 2002/659 Esas sayılı dosyaya sunulan 23/06/2003 tarihli rapor içeriğinden davacıya 12/02/1991 tarihinde tebliğ edildiği, davanın niteliği de nazara alındığında hesap kat ihtarnamesi niteliğindeki belgenin sonradan ele geçirilmesinin mümkün olmadığı, buna göre 3 aylık başvuru süresinin dahi geçtiği gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı temyiz etmiştir.
Yapılan yargılama ve saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kuralları gözetildiğinde İlk Derece Mahkemesince verilen kararda bir isabetsizlik olmadığının anlaşılmasına göre yapılan istinaf başvurusunun HMK'nın 353/b-1 maddesi uyarınca Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddine ilişkin kararın usul ve yasaya uygun olduğu kanısına varıldığından Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarda açıklanan nedenlerle, davacının temyiz isteminin reddi ile Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın HMK'nın 370/1. maddesi uyarınca ONANMASINA, HMK'nın 372. maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, aşağıda yazılı bakiye 26,30 TL temyiz ilam harcının temyiz eden davacıdan alınmasına, 25/04/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.