Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2021/1373 Esas 2022/3466 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacılar ve davalı arasında adi yazılı şekilde franchising sözleşmesi imzalandığı ve sözleşme gereğince davacıların davalı şirketin adına tescil edilmiş “Pizza Pizza” markasının Konya'da açacakları işyerlerinde 5 yıl süre kullanma hakkının devredileceği belirtilmiştir. Davacılar, davalı şirketin sözleşme hükümlerine aykırı davranarak ihtarname çektiğini ve davacı hakkında suç duyurusunda bulunduğunu iddia ederek teminat olarak verilen para ve çeklerin iadesini talep etmiştir. Davalı, sözleşmeyi kendi kusurlu hareketleri nedeniyle haksız olarak feshettiğini savunmuştur. Mahkeme, davalının yetki itirazını kabul etmiş ve İzmir Nöbetçi Asliye Ticaret Mahkemesi'nin yetkili olduğuna karar vermiştir. Karar temyiz edilmiştir. Temyiz incelemesi sonucunda, davacılar-birleşen davada davalı şirket vekilinin bütün temyiz itirazları reddedilmiş ve hüküm onanmıştır.
Kanun Maddeleri:
- Türk Ticaret Kanunu Madde 609
- Hukuk Muhakemeleri Kanunu Madde 62, Madde 84, Madde 94, Madde 169, Madde 311

MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen davada Konya 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce bozmaya uyularak verilen 14.10.2020 tarih ve 2014/1119 E. - 2020/644 K. sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi asıl davada davacılar-birleşen davada davalı şirket vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçeler, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Asıl davada davacılar vekili, müvekkili şirket ile davalı arasında adi yazılı şekilde franchising sözleşmesi imzalandığını, işbu sözleşmenin konusunun davalı şirket adına tescil edilmiş “Pizza Pizza” markasının Konya'da davacının açacağı işyerlerinde 5 yıl süre kullanma hakkının devredilmesi olduğunu, sözleşme gereğince davacı şirketin davalı şirkete teminat amaçlı olarak 20.000 USD ve 15.000 USD bedelli olmak üzere 2 adet çek verdiğini ve ödediğini, ayrıca boş bir çekin de teminat amaçlı olarak davalı şirket temsilcisine teslim edildiğini, davalı ile yapılan sözleşme gereğince davacı şirketin iki dükkan kiraladığını ve davalının bu işyerlerini denetlediğini ve ürün göndermeye başladığını, davalının daha sonra davacının işletmesindeki "Pizza Pizza" markasının izinsiz ve yetkisiz kullanıldığı iddiası ile ihtarname çektiğini ve davacı hakkında suç duyurusunda bulunduğunu, müvekkilinin de bunun üzerine ihtarname ile taraflar arasındaki ticari ilişkinin sona ermesi nedeniyle teminat olarak verilen para ve çeklerin iadesinin talep ettiğini, ancak teminatın ve çeklerin iade edilmediğini, müvekkilinin olağanüstü fesih yoluyla sözleşmeyi feshettiğini ileri sürerek, ödemiş olduğu 35.000 USD Dolar karşılığı olan 49.997,00 TL'nin temerrüt tarihi olan 05.08.2010 tarihinden itibaren işleyecek ticari faiziyle birlikte davalıdan tahsilini, yapmış olduğu masraf ve yoksun kaldığı karın şimdilik 10.000,00 TL'sinin davalıdan tahsilini, davacı Abdürrahim Arlı'ya 50.000,00 TL manevi tazminatın ödenmesini, davalının elinde teminat amaçlı olarak bulunan çekin davacıya iadesini, iadesi mümkün olmaz ise çekin bedelsiz ve teminat amaçlı olması sebebiyle iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Asıl davada davalı vekili, yetki itirazında bulunarak sözleşmede Torbalı Mahkemelerinin yetkili olarak gösterildiğini, ancak Torbalı'da Asliye Ticaret Mahkemesi bulunmadığından İzmir Asliye Ticaret Mahkemeleri'nin yetkili olduğunu, tescilli markası “Pizza Pizza” markasının kullanma hakkını belirli bir süre için franchising sözleşmesi yoluyla davalıya devrettiğini, sadece bir adrese münhasır olmak üzere franchising hakkı verildiğini, bu nedenle davacının iddia ettiği gibi bu hakkın birden çok işyeri için verilmiş olduğu iddiasının sözleşmedeki açık hüküm karşısında yersiz ve geçersiz olduğunu, davacının sözleşmeyi kendi kusurlu hareketleri nedeniyle haksız olarak feshettiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Birleşen davalarda davacı vekili, davalı tarafın kötü niyetli ve sözleşmeye aykırı davranışlar sergilediğini, sözleşmenin haksız feshi sebebiyle davacının zarara uğradığını, davalıların sözleşmenin açık hükümlerine ve yasaklarına karşın rekabet etmeme ve sır saklama yükümlülüğünü ihlal ettiklerini ileri sürerek sözleşmede ayrı ayrı kararlaştırılan cezai şartlardan şimdilik 10.000 ABD Doları ve 5.000 Avro'nun fesih tarihinden itibaren bankaların Dolar ve Avro ile açılmış bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faizi ile birlikte müştereken ve müteselsilen davalılardan alınarak davacıya ödenmesine, davalıların fiilinin haksız rekabet olduğunun tespiti ile haksız rekabetin men'ine haksız rekabetin neticesi olan maddi durumun özellikle aynı adreste aynı konuda faaliyet göstermesinin ortadan kaldırılmasına, davacıya vermiş olduğu zarara karşılık 1.000,00 TL maddi tazminatın fesih tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte müştereken ve müteselsilen davalılardan alınmasına, sözleşmenin haksız feshi sebebiyle davacının mahrum kaldığı asgari mal alım tutar bedeline karşılık olarak şimdilik 1.000,00 TL'nin fesih tarihinden itibaren uygulanacak en yüksek mevduat hesap faiziyle birlikte müştereken ve müteselsilen davalılardan alınarak davacıya verilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Birleşen davalarda davalılar vekili, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece uyulan bozma ilamı, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre; davalı vekilinin yetki ilk itirazı para alacaklarında alacaklının yerleşim yeri mahkemelerinin yetkili olduğundan bahisle reddedilmiş ise de, taraflar arasındaki sözleşmeye göre sözleşmenin para borçlusunun davalı Pizza Ltd. Şti. olmayıp davacılar olduğu, sözleşmedeki temel edime göre yetkinin belirleneceği, mal teslimi ile ilgili davaya nerede bakılacak ise bununla ilgili para, cezai şart, tazminat gibi taleplere de o yer mahkemelerinin bakmakla yetkili olduğu, ödenecek paranın davasına alacaklının yerleşim yeri mahkemeleri yetkili ise de ödenen paranın iadesi ve istirdadı ile ilgili taleplere alacaklının yerleşim yeri mahkemeleri değil sözleşmenin ifa edileceği yer neresi ise yani mal nerede teslim edilecek idi ise oradaki veya davalının ikametgahındaki mahkemelerin yetkili olduğu, asıl davadaki davacılar Polen Ltd. Şti. ve ...’ nın sözleşmeye göre para alacaklısı değil bizatihi para borçlusu olmaları nedeniyle davalı Pizza Ltd. Şti.’nin yararlanabileceği yetki şartından davacıların yararlanamayacağı, 08/03/2011 tarihli duruşmadaki davalı Pizza Ltd. Şti.'nin yetki itirazının reddine ilişkin ara kararından dönüldüğü, davalı Pizza Ltd. Şti.’nin yerleşim yerinin Torbalı ilçesi olması ve Torbalı ilçesinin Büyükşehir Belediyesi statüsündeki İzmir iline bağlı olduğu, Torbalı ilçesinin adli yönden İzmir adli yargı çevresi içinde olduğu, HSK kararları gereğince Torbalı ilçesinde görülmesi gereken ticari davalara İzmir Asliye Ticaret Mahkemeleri bakmakla görevli/yetkili bulunduğu gerekçesiyle davalının yetki ilk itirazının kabulü ile mahkemenin yetkisizliğine ve İzmir Nöbetçi Asliye Ticaret Mahkemesi'nin yetkili olduğuna karar verilmiştir.
Kararı, asıl davada davacılar, birleşen davada davalı şirket vekili temyiz etmiştir.
Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, asıl davada davacılar-birleşen davada davalı şirket vekilinin bütün temyiz itirazları yerinde değildir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerden dolayı, asıl davada davacılar-birleşen davada davalı şirket vekilinin bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun bulunan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı bakiye 102,10 TL temyiz ilam harcının temyiz eden asıl davada davacılar-birleşen davada davalı şirketten alınmasına, 27/04/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.