Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2020/6242 Esas 2022/3579 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 16. HUKUK DAİRESİ

Taraflar arasında görülen davada ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesince verilen 23.02.2017 tarih ve 2013/203 E. - 2017/122 K. sayılı kararın taraf vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, istinaf istemlerinin kısmen kabulüne- reddine dair İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi'nce verilen 13.03.2020 tarih ve 2017/4237 E. - 2020/667 K. sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi davalılar-karşı davacılar vekili tarafından duruşmalı, katılma yoluyla davacı-karşı davalı vekilince duruşmasız olarak istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, duruşma için belirlenen 26.04.2022 günü başkaca gelen olmadığı yoklama ile anlaşılıp hazır bulunan davacı-karşı davalı vekili Av. ... dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakıldı. Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçeler, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı-karşı davalı vekili, davacı şirket ile davalı arasında 17/03/2005 tarihli 5 yıl süreli Akaryakıt Bayilik Sözleşmesi imzalandığını, belirtilen süre sonunda da sözleşmenin 24. maddesine göre 5 yıl müddetle 17/03/2015 tarihine kadar uzatıldığını, bu sözleşme süresi içinde davacı ile davalı bir araya gelerek Bayilik Protokolü altında 17/03/2005 tarihli sözleşmeye atıf yapan yeni bir protokol ile davacılara garantör sıfatıyla ek yükümlülükler getirdiğini, bayilik protokolünün 3.1.1 maddesi gereğince davalılardan ...'ın kendi adına kayıtlı gayrimenkul üzerinde ALPET lehine intifa hakkı tanındığını, 20/09/2010 tarihinde taraflar arasında yeniden bir bayilik sözleşmesi imzalandığını, her iki tarafa borç yükleyen bu sözleşmelerin bir kısmının karşılıklı fesih protokolü ile bir kısmının da davalılar
tarafından feshedildiğini, davalıların davacı şirketin hem istasyonlu akaryakıt bayiliğini hem de bir kısım taşıma nakliye işlerini yaptıklarını, davalı ...'ın şirkete ait ürünleri kendisine ait tankerlere hortum marifetiyle aktarma yaparken jandarma tarafından suçüstü yakalandığını, hakkında Marmara Ereğlisi Asliye Ceza Mahkemesinde dava açıldığını bunun üzerine davacı şirket ile davalı ... arasında "Taşıma Hizmetleri Sözleşmesinin" feshedildiğini, ... ili, ...ilçesi, ..., 1864 parselde kayıtlı taşınmaz maliki davalı ... tarafından 05/12/2006 tarihinde 12 yıl müddetle Alpet lehine intifa hakkı tesis edildiğini, davalıların davacı şirket ile Alpet ile aralarındaki istasyonlu bayilik ilişkisini feshedip söz konusu istasyon üzerinde bir başka dağıtım şirketinin bayiliğini yapmaya başladıklarını, fesih tarihinden sonra davalıların söz konusu istasyon üzerinde bayilik faaliyetini yürütmelerinin haksız olup davalıların işgalci konumunda olduklarını belirterek ... ili, ...ilçesi, ... 1864 parselde kayıtlı 875 m2 miktarlı üzerinde akaryakıt ve otogaz satış ve servis istasyonu kurulu bulunan taşınmaz üzerinde faaliyet olup olmadığının akaryakıt ve LPG satışı olup olmadığının tespitini ve davalı şirket açısından hukuka aykırı olarak faaliyet gösterilmesi nedeniyle müdahalenin men'i ve kal'ine, davacı şirketin uğramış olduğu zarar ve ziyanın tazmini yönünden fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile 5.000.00 TL bedelin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiş, dosya ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2012/430 Esas sırasına kayıt edilmiş, mahkemesince 12/02/2013 tarih, 2012/430 E., 2013/114 K., sayılı kararı ile mahkemenin 2012/225 E. sayılı dosyası ile birleştirilmesine karar verilmiş, mahkemenin 2012/225 E, sayılı dosyasında 06/03/2013 tarihli kararı ile söz konusu ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2012/430 Esas sayılı dosyasının tefrikine, yargılamanın mahkemenin 2013/203 Esas sırası üzerinden yürütülmesine karar verilmiştir.
Davalı şirket vekili -karşı dava dilekçesinde, Beşiktaş 3.Noterliğine ait 29/06/2012 tarihli ihtarname ile 17/03/2005-20/09/2010 tarihine kadar geçerli olan akaryakıt bayilik sözleşmesini feshettiklerini karşı tarafa bildirdiklerini, akabinde ... 2.Asliye Hukuk Mahkemesinde 2012/225 Esas sayılı dosyası ile davalılardan ...'ın garantör sıfatıyla ... ili, ...ilçesi, ... 1864 parselde bulunan 975 m2 miktarlı kısım üzerinde davalı şirket lehine tesis edilen intifa hakkının tapudan terkini ile 17/03/2005 tarihli akaryakıt bayilik sözleşmesinin ve buna ek olarak imzalanan bayilik protokolünün ve tüm eklerinin 20/09/2010 tarihinde yenilenen yeni bayilik sözleşmesi ve eklerinde yer alan tüm taahhütlerin iptali amacıyla dava açtıklarını, davacı/k.davalı Altınbaş Petrol ve Tic.A.Ş. müvekkili şirketten habersiz olarak 02/08/2012 tarihinde müvekkili şirketin muhatap Altınbaş Petrol ve Tic.A.Ş lehine Garanti Bankası Avcılar şubesinden verilen teminat mektubunu nakde çevirerek şirketi 30.000,00-TL zarara uğrattıklarını, 18.734,00 TL KDV yatırmak zorunda kaldıklarını, ayrıca müvekkil şirketin 31/05/2012 tarihinden 30/06/2012 tarihine kadar mazot ve benzin satamadığından 20.000,00-TL zararı olduğunu, 1.266,00-TL kardan mahrumiyetinde tahsilini talep ederek toplam 50.000,00 TL'nin davacı / karşı davalıdan tahsiline karar verilmesini ve mahkememize ait dava dosyasının ... 2. Asliye Hukuk mahkemesine ait 2012/225 Esas sayılı dosya ile birleştirilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
İlk Derece Mahkemesince, "davacı Altınbaş Petrol ve Ticaret A.Ş'nin davası yönünden; davacının davalıya ait ... ili, ...ilçesi, ... köyünde kain, 1864 parsel sayılı taşınmazda bulunan intifa hakkının yargılama devam ederken 18/08/2015 tarihinde sona erdiği anlaşılmakla, davacının dava konusu taşınmaza yapılan müdahalenin men'ine ilişkin davasının konusuz kaldığı anlaşılmakla, esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına, davacının tazminat davasının kısmen kabulü ile kısmen reddine, davacının talep tarihi olan 25/06/2012 tarihinden, dava tarihi olan 24/09/2012 tarihine kadar, davalının satmayı taahhüt ettiği beyaz ürün miktarı üzerinden hesaplanan 15.285,05 TL gelir kaybı ile 9.000,00 TL işgal tazminatı toplamı 24.285,05 TL tazminatın, (davacının ıslah dilekçesi ile faiz talep ettiği ve faiz talep ettiği tarihin dava tarihi olduğunu bildirmediği göz önünde bulundurularak) ıslah tarihi olan 30/01/2017 tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, davacının dava tarihinden sonra doğacak olan tazminat alacağı için hüküm kurulamayacağı ancak dava tarihine kadar doğmuş tazminat alacağı için karar verilebileceği anlaşılmakla, davacının 179.893,37 TL ve fazlaya ilişkin talebinin reddine, karşı davanın reddine karar verilmiş; bu karara taraf vekillerince istinaf yoluna başvurulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesince, davacı-karşı davalı vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulüne, davalı - karşı davacı vekilinin istinaf başvurusunun reddine, 6100 sayılı HMK'nın 353/1-b-2 maddesi gereğince ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 23/02/2017 gün ve 2013/203 Esas, 2017/122 Karar sayılı kararının kaldırılmasına, davacı-karşı davalı Altınbaş Petrol ve Ticaret A.Ş'nin davasının kısmen kabulüne, davacı - karşı davalının dava konusu taşınmaza müdahalenin men'i istemi konusuz kaldığından bu talep yönünden karar verilmesine yer olmadığına, davacı - karşı davalının tazminat davasının kısmen kabulü ile kısmen reddi ile; 162.994,84 TL kâr kaybı ile 9.000,00 TL işgal tazminatı toplamı 171.994,84 TL'nin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, kabul edilen miktarın 15.000.- TL'lik kısmına dava tarihi olan 24/09/2012'den 156.994,84 TL'lik kısmı yönünden ıslah tarihi olan 30/01/2017 tarihinden itibaren ticari faiz yürütülmesine, fazla talebin reddine, davalı - karşı davacı ... Petrol Taşımacılık Gıda San. Tic. Ltd. Şti.'nin davasının reddine karar verilmiştir.
Kararı davalı vekili ile katılma yoluyla davacı vekili temyiz etmiştir.
1- İlk Derece Mahkemesince verilen karara yönelik olarak yapılan istinaf başvurusu üzerine HMK'nın 355 vd. maddeleri kapsamında yöntemince yapılan inceleme sonucunda Bölge Adliye Mahkemesince esastan verilen nihai kararda, dosya kapsamına göre saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kurallarına aykırı bir yön olmadığı gibi HMK'nın 369/1. ve 371. maddelerinin uygulanmasını gerektirici nedenlerin de bulunmamasına göre Bölge Adliye Mahkemesi kararına yönelik, asıl davada taraf vekillerinin sair; birleşen davada davacı vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2- Asıl davada davacı dava dilekçesinde, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 5.000.- TL'nin davalıdan tahsilini talep etmiş; 26.01.2017 tarihli ıslah dilekçesinde ise toplam 204.178,42 TL'nin davalıdan tahsilini talep etmiş, mahkemece ıslah dilekçesinde faiz başlangıç tarihinin açıkça belirtilmediği gerekçesiyle ıslah tarihi esas alınarak hüküm tesis edilmiş ise de, Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu'nun 24.05.2019 tarih ve 2017/8 Esas - 2019/3 Karar sayılı ilamı gereğince, ıslah edilen miktar için -dava tarihinden önce temerrüt olmaması sebebiyle- dava tarihinden itibaren faize hükmedilmesi gerekirken, yazılı gerekçe ile ıslah tarihinden itibaren faize hükmedilmesi doğru olmamış, asıl davada verilen hükmün temyiz eden davacı yararına bozulması gerekmiştir.
3- Kâr mahrumiyeti talebi açısından, Bölge Adliye Mahkemesince, fesih tarihi ile taraflar arasındaki sözleşmenin sona ereceği tarih olan 18.08.2015 tarihi esas alınmak suretiyle bir hesaplama yapılmış ise de; davacı dağıtım şirketi tarafından aynı bölgede yeni bir bayiilik ilişkisinin tesisi için geçirebileceği makul süre baz alınarak bir hesaplama yapılması gerekirken sözleşmenin sona ereceği tarihe değin hesaplama yapılması doğru olmamış asıl davada verilen hükmün temyiz eden davalı yararına bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararına yönelik, asıl davada taraf vekillerinin sair, birleşen davada davacı vekilinin tüm temyiz itirazlarının REDDİNE, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle asıl davada verilen hükmün temyiz eden davacı yararına BOZULMASINA, (3) numaralı bentte açıklanan nedenlerle asıl davada verilen hükmün temyiz eden davalı yararına BOZULMASINA, takdir olunan 3.815,00 TL duruşma vekalet ücretinin taraflardan alınarak yekdiğerine verilmesine, istek halinde aşağıda yazılı 2.910,90 TL harcın temyiz eden karşı dava yönünden-karşı davada davacıya iadesine, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz eden davacı-karşı davalıya iadesine, 28/04/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.