MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili ıslah dilekçesiyle, müvekkilinin 05.05.2002 tarihli karar ile davalı kooperatiften bir dükkan satın aldığını, bedelini davalıya ödediğini, 30.12.2003 tarihinde teslimi gereken dükkanın bu tarihte teslim edilmediğini, 30.05.2005 tarihinde dükkanın sözleşmeden daha büyük yapıldığı gerekçe gösterilerek ve dükkana bodrum kat ile asma kat da dahil edilmek sureti ile yeni bir satış kararı alındığını, davacının talep edilen ek ücreti ödediğini, 26.04.2007 tarihinde yönetim kurulunun yeniden toplanarak önceki kararda vasıfları belirlenen dükkanın metrekaresini yeniden artırmak suretiyle davacıdan tekrar ek bedel talep ettiğini bu bedelin de ödendiğini, bu ödemelerin ardından dava konusu taşınmazın 29.10.2007 tarihinde davacıya teslim edilmesinin karar altına alındığını, 14.11.2007 tarihli kağıt üzerinde yapılan teslim tesellüm tutanağına istinaden bahse konu dükkanın davacıya teslim edildiğini, davacının dükkanına gerekli tadilatları yapmak için gittiğinde davalı kooperatifin bir kısım tamirat ve tadilatlar yapacağını, kendilerinin çalışmaları bittikten sonra davacıya dava konusu dükkanın teslim edileceğinin bildirdiğini, dava konusu bina inşaatının yol ve komşu parsele tecavüzlü olması nedeniyle Belediye tarafından yapı ruhsatı verilemediğinin ve verilmesinin de mümkün olmadığının anlaşıldığını ileri sürerek, kaçak binanın yıktırılmasına ve davalıya ödenen 109.000,00 TL bedelin ödeme tarihlerinden işleyecek ticari faizleri ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı temsilcisi, kooperatifin inşaatının kendilerinden önceki yönetim tarafından projesiz ve kaçak olarak başlatıldığını, ... Belediye Başkanlığınca İmar Kanunu madde 18 uygulaması yapıldıktan sonra inşaatın projelendirilerek ruhsatının alınacağını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre, talep edilen bedelin tamamının davacı tarafından davalı kooperatife ödendiği, taraflar arasındaki sözleşmenin ifasının imkansız olduğu gerekçesiyle, davanın kısmen kabulü ile ödenen 109.000,00 TL"nin ödeme tarihlerinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine, kaçak binanın yıktırılması talebinin mahkemenin bu konuda görevsiz olması nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Karar, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Islah edilen dava kaçak binanın yıktırılması ve ödenen bedelin tahsili istemine ilişkindir.
Yapı kooperatiflerinin asıl amacı, ortakların edimlerinin yerine getirmeleri karşılığında anasözleşmeye uygun, konut ya da işyeri teslim etmektir. Herhangi bir nedenle konut ya da işyeri tahsisi imkansızlığı ortaya çıktığında ortağın uygun bir tazminat isteme hakkı bulunmaktadır. Yerleşik Yargıtay kararlarında tazminatın ne şekilde hesaplanacağı aşağıdaki şekilde formüle edilmiştir:
1- Önce, ortaklara tahsis edilen konut veya işyerinin dava tarihi itibariyle rayiç değeri saptanmalıdır.
2- Davalı kooperatife normal ödentilerini gerçekleştiren bir ortağın ödemelerinin, ödeme yaptıkları tarihler itibariyle toplam ödemeleri dava tarihine kadar (Toptan Eşya Fiyat Endeksi Artış ortalama rakamları esas alınarak) taşınarak, güncel değeri bulunmalıdır.
3- Bundan sonra, yukarıda (1) numaralı bentte bulunan değerden (2) numaralı bentte bulunan değer çıkarılarak kooperatife normal ödeme yapan bir ortağın, bu ödemelerine karşı ne miktarda yararlanma elde ettikleri ortaya çıkarılmalıdır.
4- Bunu takiben, davacı eksik ödeme yapan ortağın ödentileri (2) numaralı bentteki ilkelere göre dava tarihine taşınarak eksik ödeme miktarı da güncelleştirilmelidir.
5- Bu hesaplamalardan sonra, normal ödentilerini gerçekleştiren bir ortağın yukarıda (2) numaralı bentte bulunan ödemelerinin güncel değeri karşılığı, yine yukarıda (3) numaralı bentte bulunan bir yararlanmayı sağladığına göre, davacının (4) numaralı bentte eksik ödemelerinin güncel değerinin ne miktarda yarar sağlaması gerektiği, orantı kurallarına göre belirlenmelidir. Yani sonuç olarak, (4) numaralı bentte bulunan miktar, (3)numaralı bentte bulunan değerle çarpıldıktan sonra bulunan miktarın (2) numaralı bentte bulunan miktara bölünmesi sonucu bulunacak miktara (4) numaralı bentte bulunan davacı ödemelerinin güncel değerinin ilave edilmesi sonucu bulunacak miktar, davacı ortağın bu davada kooperatiften talep etmesi mümkün olan zarar miktarını belirleyecek ve mahkemece (talep de değerlendirilerek) bu miktara hükmedilecektir.
Somut olayda, mahkemece yapılan inceleme ve araştırma yeterli değildir. Mahkeme tarafından, öncelikle davacının davalı kooperatifin üyesi olup olmadığı, üyesi ise üyeliğinin niteliği kooperatif konusunda uzman bilirkişi kurulu aracılığıyla kooperatif kayıt ve belgeleri üzerinde yapılacak incelemeyle belirlenmeli; kooperatif üyesi olduğu tespit edilirse, üye kalmakta devam eden davacının ödediği bedelleri geri istemeye hakkının olmadığı ancak kendisine kooperatif tarafından taşınmaz verilmeyen üyeler için yukarıda açıklandığı şekilde hesaplanacak tazminatı talep edebileceği göz önünde tutulmalıdır. Bu nedenle, mahkemece, açıklanan ilkeler doğrultusunda uzman bilirkişi kurulundan rapor alınarak sonucuna göre hüküm kurulması gerekirken yazılı şekilde eksik incelemeye dayalı olarak hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 09.10.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.