Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2022/2817 Esas 2022/3907 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davalı şirket ile müvekkili arasındaki ticari ilişki çerçevesinde müvekkilin davalı şirketten aldığı mal karşılığında çek verdiği ancak davalı şirketin verilen çekler kadar mal göndermediği ve müvekkilin verdiği bazı çekler hakkında icra takibine girdikleri belirtilerek, müvekkilin bu takiplere konu çeklerden dolayı borçlu olmadığının tespitine, icra dosyasına haciz baskısı ile ödenen paranın istirdatına ve davalının sebepsiz zenginleştiği miktarın müvekkiline ödemesine karar verilmesi talep edilmiş, ancak Mahkeme, dosyanın 18/10/2018 tarihli celsede işlemden kaldırıldığı ve 3 ay içinde yenilenmediği gerekçesiyle davanın açılmamış sayılmasına karar vermiştir. Yargıtay ise, Mahkemenin HMK 150 maddesi hükmünü ihlal ettiği gerekçesiyle yerel mahkeme kararını bozmuştur.
Kanun Maddeleri:
- HMK 120/1 madde: Usulüne uygun şekilde davet edilmiş olan tarafların, duruşmaya gelmedikleri veya gelip de davayı takip etmeyeceklerini bildirmedikleri takdirde dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilir.
- HMK 150/4 madde: Dosyası işlemden kaldırılmış olan davanın, işlemden kaldırıldığı tarihten başlayarak 3 ay içinde taraflardan birinin dilekçe ile başvurusu üzerine yenilenebileceği.
- HMK 150/5 madde: İşlemden kaldırıldığı tarihten başlayarak 3 ay içinde yenilenmeyen davaların süresinin dolduğu gün itibariyle açılmamış sayılacağı.

MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen davada İzmir 5. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce bozmaya uyularak verilen 24.01.2019 tarih ve 2016/608 E. - 2019/79 K. sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçeler, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkili ile davalı arasındaki ticari ilişki çerçevesinde müvekkilinin davalı şirketten mal aldığını ve karşılığında bazen avans olarak çek verdiğini bazen de mal tesliminde ödeme yaptığını, ancak davalı şirketin verilen çekler kadar mal göndermediğini, bu arada davalının müvekkilinin verdiği bazı çekler hakkında icra takibine giriştiğini belirterek müvekkilinin bu takiplere konu çeklerden dolayı borçlu olmadığının tespitine, icra dosyasına haciz baskısı ile ödenen paranın istirdatına ve davalının sebepsiz zenginleştiği miktarın müvekkiline ödemesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, dosyanın 18/10/2018 tarihli celsede işlemden kaldırıldığı ve HMK'nın 150/1 maddesi uyarınca işlemden kaldırıldığı tarihten itibaren üç aylık süre içerisinde yenilenmediği gerekçesiyle, HMK'nın 150/5 maddesi uyarınca davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
6100 sayılı HMK 120/1 maddesinde "Usulüne uygun şekilde davet edilmiş olan tarafların, duruşmaya gelmedikleri veya gelip de davayı takip etmeyeceklerini bildirmedikleri takdirde dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verileceği",
Yasa'nın 150/4 maddesinde "dosyası işlemden kaldırılmış olan davanın, işlemden kaldırıldığı tarihten başlayarak 3 ay içinde taraflardan birinin dilekçe ile başvurusu üzerine yenilenebileceği",
Yasa'nın 150/5 maddesinde de "işlemden kaldırıldığı tarihten başlayarak 3 ay içinde yenilenmeyen davaların süresinin dolduğu gün itibariyle açılmamış sayılacağı" düzenlenmiştir.
Dosya içeriğinden 13.09.2018 tarihli oturumda taraf vekillerinin mazeretlerinin kabulüne, duruşma gün ve saatini UYAP'tan öğrenmelerine karar verilerek duruşmanın 18.10.2018 gününe talik edildiği, 18.10.2018 günlü oturumda da taraf vekillerinin gelmedikleri, davalı vekilinin mazeretinin kabulüne, davalı vekilinin davayı takip etmeyeceğini beyan etmesi halinde 18.10.2018 tarihi itibariyle dosyanın işlemden kaldırılmasına, duruşmanın 24.01.2019 gününe ertelenmesine karar verildiği, 24.01.2019 günlü oturumda taraf vekillerinin geldikleri, davalı vekilinin 18.10.2018 tarihi itibariyle davayı takip etmeyeceklerini bildirdiği, Mahkemece 24.01.2019 tarihli oturumda, geçmişe yönelik olarak 18.10.2018 tarihi itibariyle dosyanın işlemden kaldırılmasına ve davanın açılmamış sayılmasına karar verildiği görülmüştür.
Görüldüğü üzere 24.01.2019 günlü oturumda yerel mahkemece, geçmişe yönelik olarak 18.10.2018 tarihi itibariyle dosyanın işlemden kaldırılmasına ve aynı celsede davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiş olup bu hal HMK 150 maddesi hükmünün açıkça ihlali niteliğinde bulunduğundan davacı vekilinin temyiz isteminin kabulü ile yerel mahkeme kararının bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davacı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz eden davacıya iadesine, 23/05/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.