Yargıtay 10. Ceza Dairesi 2022/894 Esas 2022/11440 Karar Sayılı İlamı

Adalet Bakanlığının, kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma suçundan şüpheli ... hakkındaki iddianamenin iadesine dair Ödemiş 2. Asliye Ceza Mahkemesinin 21/05/2021 tarihli ve 2021/175 iddianame değerlendirme sayılı kararına yönelik itirazın reddine ilişkin Ödemiş 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 15/06/2021 tarihli ve 2021/527 değişik iş sayılı kararının kanun yararına bozulması istemi üzerine, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca 06/01/2022 tarihli ihbar yazısı ekinde dosyanın Dairemize gönderildiği anlaşıldı.
Dosya incelendi.
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
A-) Konuyla İlgili Bilgiler:
1- Şüpheli ... hakkında 19/04/2021 tarihli kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma suçundan Ödemiş Cumhuriyet Başsavcılığınca yapılan soruşturma sonucunda, 03/05/2021 tarihli ve 2021/2631 soruşturma, 2021/1103 esas, 2021/793 sayılı iddianame ile 5237 sayılı TCK’nın 191/1 ve 53.maddeleri gereğince cezalandırılmaları istemiyle Ödemiş 2. Asliye Ceza Mahkemesine kamu davası açıldığı, iddianamede; şüpheli hakkında daha önce Tire Cumhuriyet Başsavcılığınca kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verildiği, akabinde Ödemiş Cumhuriyet Başsavcılığının 2019/4923 ve 2020/7382 sayılı soruşturma dosyalarında kamu davası açıldığı, yeniden kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verilemeyeceği hususunun belirtildiği,
2- Ödemiş 2. Asliye Ceza Mahkemesinin 21/05/2021 tarihli ve 2021/175 iddianame değerlendirme sayılı kararı ile; “soruşturma dosyası içinde, kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararına ilişkin dosyanın bulunmadığı, şüphelinin kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararına ilişkin dosyası üzerinde inceleme yapılmasını takiben toplanacak delillere göre hukuki durumunun tayin ve takdiri gerekirken eksik soruşturma ve değerlendirmeye dayalı olarak iddianame hazırlandığı, bu nedenle 5271 sayılı CMK’nın 170/2. maddesinde belirtilen soruşturma evresinde toplanan deliller ile suçun işlendiği hususunda yeterli şüphenin oluşmadığı” gerekçesiyle iddianamenin iadesine karar verildiği,
3- Cumhuriyet savcısı tarafından iddianamenin iadesi kararına itiraz edildiği,
4- İtirazı inceleyen mercii Ödemiş 1. Ağır Ceza Mahkemesinin kanun yararına bozma istemine konu 15/06/2021 tarihli 2021/527 değişik iş sayılı kararı ile, iddianamenin iadesi kararında usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmadığı gerekçesiyle “itirazın reddine” kesin olarak karar verildiği,
Anlaşılmıştır.
B-) Kanun Yararına Bozma İstemi:
Kanun yararına bozma istemi ve ihbar yazısında;
“Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek, bulundurmak ve kullanmak suçundan şüpheli ... hakkında yapılan soruşturma evresi sonunda Ödemiş Cumhuriyet Başsavcılığınca düzenlenen 03/05/2021 tarihli ve 2021/2631 soruşturma, 2021/1103 esas, 2021/793 sayılı iddianamenin iadesine dair Ödemiş 2. Asliye Ceza Mahkemesinin 21/05/2021 tarihli ve 2021/175 iddianame değerlendirme sayılı kararına karşı yapılan itirazın reddine ilişkin mercii Ödemiş 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 15/06/2021 tarihli ve 2021/527 değişik iş sayılı kararını kapsayan dosya incelendi.
Benzer bir olaya ilişkin Yargıtay 4. Ceza Dairesinin 15/12/2017 tarihli ve 2017/19261 esas, 2017/28180 sayılı ilâmında da belirtildiği üzere,
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun elektronik işlemler başlıklı 38/A maddesinde yer alan,
"(1) Her türlü ceza muhakemesi işlemlerinde Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) kullanılır. Bu işlemlere ilişkin her türlü veri, bilgi, belge ve karar, UYAP vasıtasıyla işlenir, kaydedilir ve saklanır.
(2) Kanunlarda gösterilen istisnalar hariç olmak üzere, dosyalar güvenli elektronik imza kullanılarak UYAP’tan incelenebilir ve her türlü ceza muhakemesi işlemi yapılabilir.
(3) Bu Kanun kapsamında fiziki olarak hazırlanması öngörülen her türlü belge ve karar elektronik ortamda düzenlenebilir, işlenebilir, saklanabilir ve güvenli elektronik imza ile imzalanabilir.
(4) Güvenli elektronik imza ile imzalanan belge ve kararlar diğer kişi veya kurumlara elektronik ortamda gönderilir. Güvenli elektronik imza ile imzalanarak gönderilen belge veya kararlar, gerekmedikçe fiziki olarak ayrıca düzenlenmez ve ilgili kurum ve kişilere gönderilmez.
(5) Elektronik imzalı belgenin elle atılan imzalı belgeyle çelişmesi halinde UYAP’ta kayıtlı olan güvenli elektronik imzalı belge geçerli kabul edilir.
(6) Güvenli elektronik imza ile imzalanan belge ve kararlarda, mühürleme işlemi ile kanunlarda birden fazla nüshanın düzenlenmesini öngören hükümler uygulanmaz.
(7) Zorunlu nedenlerle fiziki olarak düzenlenmiş belge veya kararlar, yetkili kişilerce taranarak UYAP’a aktarılır ve gerektiğinde ilgili birimlere elektronik ortamda gönderilir.
(8) Elektronik ortamdan fiziki örnek çıkartılması gereken hallerde tutanak veya belgenin aslının aynı olduğu belirtilerek hâkim, Cumhuriyet savcısı veya görevlendirilen yetkili kişi tarafından imzalanır ve mühürlenir.
(9) Elektronik ortamda yapılan işlemlerde süre gün sonunda biter.
(10) Yargı birimlerinin ihtiyaç duyduğu nüfus, tapu, adlî sicil kaydı gibi dış bilişim sistemlerinden UYAP vasıtasıyla temin edilen bilgi, belge ve kayıtlar, zorunlu olmadıkça ayrıca fiziki olarak istenilmez. UYAP’tan dış bilişim sistemlerine gönderilen bilgi ve belgeler ayrıca zorunlu olmadıkça fiziki ortamda gönderilmez.
(11) Ceza muhakemesi işlemlerinin UYAP’ta yapılmasına dair usul ve esaslar, Adalet Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir" şeklindeki,
5271 sayılı Kanunu’nun 174. maddesinde yer alan,
"(1) Mahkeme tarafından, iddianamenin ve soruşturma evrakının verildiği tarihten itibaren onbeş gün içinde soruşturma evresine ilişkin bütün belgeler incelendikten sonra, eksik veya hatalı noktalar belirtilmek suretiyle;
a) 170 inci maddeye aykırı olarak düzenlenen,
b) Suçun sübûtuna etki edeceği mutlak sayılan mevcut bir delil toplanmadan düzenlenen,
c) Önödemeye veya uzlaşmaya tâbi olduğu soruşturma dosyasından açıkça anlaşılan işlerde önödeme veya uzlaşma usulü uygulanmaksızın düzenlenen, İddianamenin Cumhuriyet Başsavcılığına iadesine karar verilir.
(2) Suçun hukukî nitelendirilmesi sebebiyle iddianame iade edilemez.
(3) En geç birinci fıkrada belirtilen süre sonunda iade edilmeyen iddianame kabul edilmiş sayılır.
(4) Cumhuriyet savcısı, iddianamenin iadesi üzerine, kararda gösterilen eksiklikleri tamamladıktan ve hatalı noktaları düzelttikten sonra, kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilmesini gerektiren bir durumun bulunmaması halinde, yeniden iddianame düzenleyerek dosyayı mahkemeye gönderir. İlk kararda belirtilmeyen sebeplere dayanılarak yeniden iddianamenin iadesi yoluna gidilemez.
(5) İade kararına karşı Cumhuriyet savcısı itiraz edebilir." şeklindeki düzenlemeler karşısında,
Somut olayda, Ödemiş Cumhuriyet Başsavcılığınca söz konusu iddianamenin 03/05/2021 tarihinde UYAP sisteminden düzenlenerek 03/05/2021 tarihinde Başsavcı vekili tarafından görüldü yapılmak suretiyle dosya arasındaki esas defteri kaydından da anlaşılacağı üzere 05/05/2021 tarihinde mahkemesine tevdii edilmesi sonrası, mahkemece yasal süre geçtikten sonra 21/05/2021 tarihinde iddianamenin iadesi imza ve onay yapılmak suretiyle anılan Cumhuriyet Başsavcılığına gönderildiği gözetilmeden, itirazın kabulü yerine yazılı şekilde reddine karar verilmesinde isabet görülmemiştir.” denilerek mercii Ödemiş 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 15/06/2021 tarihli ve 2021/527 değişik iş sayılı kararının 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 309. maddesi uyarınca bozulması istenilmiştir.
C-) Konunun Değerlendirilmesi:
Şüpheli ... hakkında, kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma suçundan yürütülen soruşturma sonucunda, Ödemiş Cumhuriyet Başsavcılığının 03/05/2021 tarihli ve 2021/2631 soruşturma, 2021/1103 esas, 2021/793 sayılı iddianamesi ile Ödemiş 2. Asliye Ceza Mahkemesine kamu davası açıldığı, Ödemiş 2. Asliye Ceza Mahkemesinin 21/05/2021 tarihli ve 2021/175 iddianame değerlendirme sayılı kararı ile iddianamenin iadesine karar verildiği, Cumhuriyet savcısı tarafından iade kararına itiraz edilmesi üzerine, mercii Ödemiş 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 15/06/2021 tarihli ve 2021/527 değişik iş sayılı kararı ile itirazın reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
5271 sayılı CMK'nın elektronik işlemler başlıklı 38/A maddesinde;
"(1) Her türlü ceza muhakemesi işlemlerinde Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) kullanılır. Bu işlemlere ilişkin her türlü veri, bilgi, belge ve karar, UYAP vasıtasıyla işlenir, kaydedilir ve saklanır.
(2) Kanunlarda gösterilen istisnalar hariç olmak üzere, dosyalar güvenli elektronik imza kullanılarak UYAP’tan incelenebilir ve her türlü ceza muhakemesi işlemi yapılabilir.
(3) Bu Kanun kapsamında fiziki olarak hazırlanması öngörülen her türlü belge ve karar elektronik ortamda düzenlenebilir, işlenebilir, saklanabilir ve güvenli elektronik imza ile imzalanabilir.
(4) Güvenli elektronik imza ile imzalanan belge ve kararlar diğer kişi veya kurumlara elektronik ortamda gönderilir. Güvenli elektronik imza ile imzalanarak gönderilen belge veya kararlar, gerekmedikçe fiziki olarak ayrıca düzenlenmez ve ilgili kurum ve kişilere gönderilmez.
(5) Elektronik imzalı belgenin elle atılan imzalı belgeyle çelişmesi halinde UYAP’ta kayıtlı olan güvenli elektronik imzalı belge geçerli kabul edilir.
(6) Güvenli elektronik imza ile imzalanan belge ve kararlarda, mühürleme işlemi ile kanunlarda birden fazla nüshanın düzenlenmesini öngören hükümler uygulanmaz.
(7) Zorunlu nedenlerle fiziki olarak düzenlenmiş belge veya kararlar, yetkili kişilerce taranarak UYAP’a aktarılır ve gerektiğinde ilgili birimlere elektronik ortamda gönderilir.
(8) Elektronik ortamdan fiziki örnek çıkartılması gereken hallerde tutanak veya belgenin aslının aynı olduğu belirtilerek hâkim, Cumhuriyet savcısı veya görevlendirilen yetkili kişi tarafından imzalanır ve mühürlenir.
(9) Elektronik ortamda yapılan işlemlerde süre gün sonunda biter.
(10) Yargı birimlerinin ihtiyaç duyduğu nüfus, tapu, adlî sicil kaydı gibi dış bilişim sistemlerinden UYAP vasıtasıyla temin edilen bilgi, belge ve kayıtlar, zorunlu olmadıkça ayrıca fiziki olarak istenilmez. UYAP’tan dış bilişim sistemlerine gönderilen bilgi ve belgeler ayrıca zorunlu olmadıkça fiziki ortamda gönderilmez.
(11) Ceza muhakemesi işlemlerinin UYAP’ta yapılmasına dair usul ve esaslar, Adalet Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir" şeklindeki düzenlemeler yer almaktadır.
5271 sayılı Kanunu’nun 174. maddesinde;
"(1) Mahkeme tarafından, iddianamenin ve soruşturma evrakının verildiği tarihten itibaren onbeş gün içinde soruşturma evresine ilişkin bütün belgeler incelendikten sonra, eksik veya hatalı noktalar belirtilmek suretiyle;
a) 170 inci maddeye aykırı olarak düzenlenen,
b) Suçun sübûtuna etki edeceği mutlak sayılan mevcut bir delil toplanmadan düzenlenen,
c) Önödemeye veya uzlaşmaya tâbi olduğu soruşturma dosyasından açıkça anlaşılan işlerde önödeme veya uzlaşma usulü uygulanmaksızın düzenlenen, İddianamenin Cumhuriyet Başsavcılığına iadesine karar verilir.
(2) Suçun hukukî nitelendirilmesi sebebiyle iddianame iade edilemez.
(3) En geç birinci fıkrada belirtilen süre sonunda iade edilmeyen iddianame kabul edilmiş sayılır.
(4) Cumhuriyet savcısı, iddianamenin iadesi üzerine, kararda gösterilen eksiklikleri tamamladıktan ve hatalı noktaları düzelttikten sonra, kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilmesini gerektiren bir durumun bulunmaması halinde, yeniden iddianame düzenleyerek dosyayı mahkemeye gönderir. İlk kararda belirtilmeyen sebeplere dayanılarak yeniden iddianamenin iadesi yoluna gidilemez.
(5) İade kararına karşı Cumhuriyet savcısı itiraz edebilir." şeklindeki düzenlemelere yer verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi Başkanlığı, Başkanlar Kurulu, Daireleri, Cumhuriyet Başsavcılığı ve Adalet Komisyonu ile Adlî Yargı İlk Derece Mahkemesi, Hâkimliği, Cumhuriyet Başsavcılığı ve Adalet Komisyonu ile müdürlüklerde tutulacak kayıtlar, kartonlar, yapılacak idarî işlemler, yazı işleri hizmetlerinin yürütülmesi ve bu işlemlerde UYAP’ın kullanılmasına dair usul ve esasları kapsayan Bölge Adliye ve Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Cumhuriyet Başsavcılıkları İdari ve Yazı İşleri Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmeliğin UYAP’ın kullanılmasına ilişkin 5. maddesinin birinci fıkrasında; iş süreçlerindeki her türlü veri, bilgi ve belge akışı ile dokümantasyon işlemlerinin, bu işlemlere ilişkin her türlü kayıt, dosyalama, saklama ve arşivleme işlemleri ile uyum ve işbirliği sağlanmış dış birimlerle yapılacak her türlü işlemlerin UYAP ortamında gerçekleştirileceği, ikinci fıkrasında; UYAP kullanıcılarının iş listesini günlük olarak kontrol etmek, işlemlerin gereğini yerine getirmekle yükümlü olduğu, altıncı fıkrasında; gelen evraktan sorumlu personelin, UYAP üzerinden birimlere gönderilen ve iş listesine düşen belgeleri derhâl ilgili kişiye ya da doğrudan dosyasına aktaracağı, onay gerektiren evrakın ilgilinin iş listesine yönlendirileceği, belirtilmiştir.
Aynı Yönetmeliğin soruşturma kaydı başlıklı 108. maddesinin 2. fıkrasında; "Bu kayıt; sıra numarası, mağdur, şikâyetçi ve şüphelinin kimlik bilgileri, suçun türü, suç tarihi, soruşturmanın kaydedildiği tarih, geldiği birim, Cumhuriyet savcısı, şüphelinin gözaltına alınma, tutuklanma, salıverilme ve tahliye tarihleri, iddianamenin onaylandığı tarih ile esas numarası ve karar bilgileri, kovuşturmaya yer olmadığına dair karara itiraz edilmiş ise sonucuyla düşünceler sütunlarından oluşur. " biçiminde düzenlemeye yer verilmiştir.
Anılan Yönetmeliğin esas kaydı başlıklı 119. maddesinin 1. ve 2. fıkralarında "(1) İddianamenin düzenlenmesiyle başlayıp kovuşturmanın sonuna kadar devam eden safahatın işlendiği kayıttır. (2) Bu kayıt; sıra numarası, soruşturma numarası, mağdur veya şikâyetçi ile şüphelinin kimlik bilgileri, suçun türü, mahkeme esas numarası, gözaltı ve tutuklama tarihi, salıverilme ve tahliye tarihi, evrakın mahkemeye veriliş tarihi ve kanun yolu işlemleri ile düşünceler sütunlarından oluşur. " denilmiştir.
Yine anılan Yönetmeliğin iddianamenin değerlendirilmesi kaydı başlıklı 140. maddesi "(1) İddianame ve soruşturma evrakının UYAP’tan mahkemeye gönderildiği tarihten başlayıp, mahkemece kabul veya iadesine karar verildiği tarihe kadar geçen sürecin safahatının işlendiği kayıttır. (2) Bu kayıt; sıra numarası, Cumhuriyet Başsavcılığı iddianame ve esas numarası, mahkeme esas numarası, soruşturma evrakının geldiği tarih, kabul veya iade karar tarihi, iade kararına karşı itiraz işlemleri, iade hâlinde Cumhuriyet Başsavcılığına tevdi tarihi ile düşünceler sütunlarından oluşur. (3) Mahkemenin iade veya kabul kararı bu kayda işlenir. Cumhuriyet savcısı bu kayıt üzerinden iddianamenin iadesi kararına itiraz edebilir." şeklinde düzenlenmiştir.
İncelenen dosyada; Ödemiş Cumhuriyet Başsavcılığınca iddianamenin 03/05/2021 tarihinde UYAP sisteminden düzenlenerek 03/05/2021 tarihinde Başsavcı vekili tarafından görüldü yapılmak suretiyle dosya arasındaki esas defteri kaydından da anlaşılacağı üzere 05/05/2021 tarihinde mahkemesine tevdii edildiği, mahkemece 15 günlük kanuni süre geçtikten sonra 21/05/2021 tarihinde iddianamenin iadesine karar verilerek Cumhuriyet Başsavcılığına gönderildiği gözetilmeden, “itirazın kabulü” yerine "reddine" karar verilmesi kanuna aykırı olup kanun yararına bozma istemi yerinde görülmüştür.
D-) Karar:
Açıklanan nedenlerle;
Mercii tarafından “itirazın kabulü” yerine "reddine" karar verilmesi kanuna aykırı olup kanun yararına bozma istemi yerinde görüldüğünden; Ödemiş 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 15/06/2021 tarihli ve 2021/527 değişik iş sayılı kararının 5271 sayılı CMK'nın 309. maddesinin 3. fıkrası gereğince kanun yararına BOZULMASINA, aynı Kanun'un 309. maddesinin 4. fıkrasının (a) bendi uyarınca gerekli işlemin yapılması için, dosyanın Adalet Bakanlığına iletilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine,
09/11/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.