Esas No: 2012/2654
Karar No: 2012/5034
Karar Tarihi: 12.09.2012
Yargıtay 23. Hukuk Dairesi 2012/2654 Esas 2012/5034 Karar Sayılı İlamı
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, müvekkilinin davalı kooperatifin ortağı iken 2004 yılında ortaklıktan ihraç edildiğini ancak bu güne kadar ödediği aidatların iade edilmediğini ileri sürerek, şimdilik 20.000,00 TL"nin çıkarılma tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, öncelikle talebin zamanaşımına uğradığını, ayrıca davacının ödediği 4.612,00 TL"den genel gider miktarı düşüldükten sonra müvekkilinin davacıya her hangi bir borcu kalmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre, davacının ihracının kesinleştiği 2004 yılına ilişkin bilançonun 25.06.2005 tarihinde yapılan olağan genel kurulda kabul edildiği, buna göre davacının hissesine düşen genel gider miktarının, davacının yatırdığı miktardan düşülmesi sonucu davacıya iade edilmesi gereken miktarın 4.101,96 TL olduğu ve davacının bu miktarı genel kurul tarihinden bir ay sonra talep edebileceği gerekçesiyle, davanın kısmen kabulü ile 4.101,96 TL"nin 28.07.2005 tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
1) Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde değildir.
2) Dava, kooperatif ortaklığından ihraç edilen ortağın kooperatife yaptığı ödemelerin iadesi istemine ilişkindir. 1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu" nun 17/1"inci ve Yapı Kooperatifleri Tip Anasözleşmesi"nin 15/1"nci maddesi gereğince, kooperatiften ihraç edilen ortak, ödemiş olduğu aidatın tamamını değil, ihracın kesinleştiği yılın bilançosuna göre hesaplanacak olan masraf hissesi düşüldükten sonra bakiyesinin iadesini talep hakkını haizdir. Bilançonun genel kurulca kabulü suretiyle kesinleşmesinden itibaren bir ay geçtikten sonra ortağa alacağı geri verilir.
Somut olayda, davacının 20.10.2004 tarihinde ihraç edildiği uyuşmazlık dışıdır. Mahkemece, yukarıda açıklanan ilke doğrultusunda ihraç kararına karşı yasal yollara başvurulup vurulmadığı ve ihraç kararının hangi tarihte kesinleştiği belirlenmeli, davacının ödediği aidat miktarı tesbit edilmeli, ihracın kesinleştiği yılın bilançosunda yer alan genel giderlerden davacının payına düşen miktar belirlenerek indirilmeli, davacının çıkma payı alacak miktarı bu şekilde hesaplandıktan sonra faizin de bilançonun kesinleştiği
tarihten bir ay sonrasında başlayacak şekilde karar verilmelidir. Mahkemece bu ilkenin aksine davacının ihracının kesinleştiği tarih belirlenmeden ihraç tarihi esas alınarak 25.06.2005 tarihli genel kurulda onaylanan 2004 yılı bilançosuna göre hesaplama yapılıp karar verilmesi doğru görülmemiştir.
Öte yandan, yapı kooperatifleri ile ortakları arasındaki ilişkinin ticari nitelikte olmaması sebebiyle kabul edilen alacağa yasal faiz uygulanması gerekirken, avans faizi uygulanması suretiyle yazılı şekilde hüküm tesisi de doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere 12.09.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.