Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2020/7833 Esas 2022/4643 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davanın konusu, bir nakliyat sigorta sözleşmesi kapsamında Türkiye'den İtalya'ya taşınan bir emtianın gasp edilmesi sonucu ortaya çıkan zararın tazmini istemidir. İlk derece mahkemesinde davalının sorumlu tutulamayacağı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş ancak Bölge Adliye Mahkemesi bozmaya karar vermiştir. Temyiz başvurusuna konu olan kararda ise, gaspın gerçekleştiği doğrulanacak yeterli delil olmadığı ve CMR 17/2. maddesi gereğince taşıyanın sorumluluğunu ortadan kaldıran nedenlerin varlığını ispat yükünün davalı taşıyıcıda olduğu gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
CMR 17/2. maddesi, taşıyanın sorumluluğunu ortadan kaldıran nedenleri belirtmiştir. HMK'nın 373/2. maddesi ise, bozulan kararın yeniden incelenmesi için dava dosyasının yeniden ilgili mahkemeye gönderilmesini öngörmektedir.

MAHKEMESİ : BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 12.HUKUK DAİRESİ

Taraflar arasında görülen davada İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi'nce bozmaya uyularak davanın reddine dair verilen 23.09.2020 tarih ve 2020/98 E. - 2020/876 K. sayılı kararın duruşmalı olarak Yargıtay'ca incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, duruşma için belirlenen 07.06.2022 günü başkaca gelen olmadığı yoklama ile anlaşılıp hazır bulunan davacı vekili Av. ... dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakıldı. Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçeler, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkili ile Sarkuysan Elektrolitik Bakır San. ve Tic. A.Ş. arasında nakliyat ...sigorta sözleşmesi akdedildiğini, elektrolotik bakır tel cinsi emtianın Türkiye'den İtalya'ya taşınmak üzere davalıya ait araca yüklendiğini, sigortalı emtianın çalındığını, hırsızlık olayını yerel mevzuat uyarınca ispat edemeyen, Bari-Salerno arasında güvenli ve ücreti otobanı kullanmak yerine ücretsiz Foggia yolunu tercih eden bu hali ile özensiz davranan ve sorumluluğu altında bulunan eşyanın çalınmasına sebebiyet veren davalının zarardan CMR md. 17 vd. hükümleri gereğince sorumlu olduğunu ileri sürerek, müvekkili tarafından sigorta tazminatı olarak ödenen 411.303,29 TL'nın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, olayın gerçekleşme biçimi sebebi ile CMR 17/2. md. gereğince müvekkilinin sorumluluğuna gidilemeyeceğini savunarak, davanın reddini talep etmiştir.
İlk Derece Mahkemesince, silahlı gasp olayı sonucu emtianın çalındığı, davalının sorumlu tutulamayacağı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiş; bu karara karşı davacı tarafından istinaf yoluna başvurulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak, fiilen gerçek olduğu anlaşılan gasp olayının seçilen güzergah nedeniyle işlendiğini kabul etmeye yarayacak yeterli ispat vasıtasının bulunmadığı gerekçesi ile davacının istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.
(1) Dava, ...nakliyat sigorta sözleşmesine dayalı rücuen tazminat istemine ilişkindir. Davacının taşıma rizikolarına karşı sigorta güvencesi verdiği dava dışı sigortalıya ait emtianın, davalı şirketçe Türkiye’den İtalya’ya taşınması üstlenilmiştir. ...alıcısına teslim edilememiş olmakla davacı ..., gönderenin zararını tazmin ederek taşıyıcı davalıdan, ödediği tutarın tazminini istemektedir.
Yukarıda özet olarak açıklandığı gibi, mahkemece, davalıya ait aracın İtalya’da silahlı kişilerin taşınan malı gasp ettikleri ve taşıyıcının CMR Konvansiyonu’nun 17/2. maddesi gereğince zarardan sorumlu olmadığı gerekçesiyle dava reddedilmiştir. Ancak, zararın gasp nedeniyle oluştuğu kabul edilmiş ise de, dosyada bu hususu doğrulayıcı yeterli bir delil bulunmamaktadır. Salt davalı şirketin aracının sürücüsünün İtalya’da kolluk görevlilerine verdiği beyandan hareketle gaspın gerçekleştiğini kabul etmek mümkün değildir. Kolluk görevlilerine verilen beyanın doğruluğu başkaca deliller ile ispat edilmesi gerekir.
CMR 17/2. maddesi gereğince taşıyanın sorumluluğunu ortadan kaldıran nedenlerin varlığını ispat yükü davalı taşıyanda olmakla, İtalyan yetkili makamlarınca sürücünün beyan ve şikayeti ile ilgili ne gibi işlem yapıldığının ilgili bakanlık aracılığı ile sorulması ve davalı taşıyıcının tüm delilleri birlikte değerlendirilerek bir sonuca varılması gerekirken, eksik incelemeye dayanılarak yazılı gerekçeyle hüküm kurulması doğru görülmemiş, kararın bu nedenle davacı yararına bozulması gerekmiştir.
(2) Bozma neden ve şekline göre davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz isteminin kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA, HMK'nın 373/2. maddesi uyarınca dava dosyasının Bölge Adliye Mahkemesi'ne gönderilmesine, (2) Bozma neden ve şekline göre davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, takdir olunan 3.815,00 TL duruşma vekalet ücretinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz eden davacıya iadesine, 08/06/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.