• KOOPERATİF ANASÖZLEŞME DEĞİŞİKLİĞİ
• KOOPERATİF GENEL KURULUNUN ANA SÖZLEŞMEYİ DEĞİŞTİRME YETKİSİ
• YOK HÜKMÜNDEKİ KARARIN İPTALİ

• HUKUK USULÜ MUHAKEMELERİ KANUNU(MÜLGA) (1086) Madde 276
• KOOPERATİFLER KANUNU (1163) Madde 3
• KOOPERATİFLER KANUNU (1163) Madde 42
• HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNU (HMK) (6100) Madde 267

Taraflar arasındaki birleştirilen genel kurul kararının iptali davalarının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı asıl ve birleşen davaların kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde asıl ve birleşen davalarda davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

-K A R A R-
Asıl davada davacı vekili, müvekkili kooperatifin davalı birliğin ortağı olduğunu, 28.06.2009 tarihli genel kurul toplantısında gündemin 3. maddesinde alınan ibra kararının, 4. maddesindeki 2008 yılı hesap yılı bilanço ve gelir-gider tablolarının kabul edilmesinin hukuka aykırı olduğunu, 5. maddesinde anasözleşmenin 11. maddesinin tadil edilmesi ile ilgili alınan kararda prosedüre uyulmadığını, 6. maddesinde davalı birlikçe sebepsiz zenginleşme gereği geri ödenecek paralar konusunda yönetim kuruluna yetki verilmesinin anasözleşmenin 10. maddesine aykırı olduğunu, 7. maddesinde 2. maddede gündemin 7. maddesine ilişkin olarak sözlü önerge verildiğinin belirtildiği, 49 ortağın katıldığı toplantıda en az 5 ortağın yazılı talebi ile gündem değişikliği talep edilebileceğini, "ek arsa alımı" yerine "arsa yatırımı ve giderleri" ibaresinin kullanılarak gündeme bağlılığın ihlâl edildiğini, kabul edilen ek ödemenin anasözleşmede yeri bulunmadığını, anasözleşmenin 12. maddesine göre sadece bütçe açığını kapatmak için ek ödeme belirlenebileceğini, hangi arsaya ne kadar yatırım yapılacağının belli olmadığını, toplanacak miktarın ne kadarının yatırım, ne kadarının gider olduğunun belli olmadığını, 8. maddesinde alınacak ve satılacak arsaların asgari fiyatlarının belirlenmesinin kararlaştırıldığını, müvekkilinin arsa karşılığı olan tüm ödemelerini yaptığını, mükerrer ödeme çıkarıldığını, 9. maddesinde 30.06.2009-30.06.2010 tarihleri arasındaki tahmini bütçe görüşülmesine rağmen takvim yılını kapsayacak şekilde karar alındığını, 10. maddesinde geçmişte alınan ve satılan tahsislerin görüşülerek ibra kararı alındığını, genel ifadelerle ve detaylı bilgi vermeden bu kararı almanın hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek, 28.06.2009 tarihli genel kurulun yok hükmünde olduğunun tespitine, aksi halde toplantıda alınan 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 ve 10 nolu kararların iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Birleşen 2009/506 esas sayılı davada davacı vekili, müvekkili kooperatifin davalı birliğin üyesi olduğunu, 28.06.2009 tarihli genel kurulda 5, 6, 7, 8, 9 ve 10. maddelerde alınan kararlara olumsuz oy kullanıp bu maddelere ilişkin muhalefet şerhi de koyduğunu, genel kurul toplantısının 5, 6, 7 ve 10. maddelerinde alınan kararların Kooperatifler Kanunu"na, anasözleşme ve iyiniyet kurallarına aykırı olduğunu ileri sürerek, bu maddelerin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Birleşen 2009/615 esas sayılı davada davacı vekili, davalı üst birlik tarafından 06.09.2009 tarihinde üst birlik anasözleşmesinin 11. maddesinin tadili amaçlı genel kurul yapıldığını, 3. maddede görüşülen üst birlik anasözleşmesinin 11. maddesinin tadiline ilişkin karara temsilcisinin olumsuz oy kullandığını, muhalefet şerhinin de tutanağa geçirildiğini, alınan kararın kanuna, anasözleşmeye ve iyiniyet kurallarına aykırı olduğunu ileri sürerek kararın iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, asıl ve birleşen davaların reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre, 28.06.2009 tarihli genel kurul toplantısında gündemin 5. maddesinin davalı üst birlik anasözleşmesinin 11. maddesinin tadil edilmesine ilişkin olduğu, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun 3. maddesine göre tadil ile ilgili bakanlıktan izin alınması gerekirken, ön izin alınmadan genel kurulda bu yönde yasaya aykırı karar alındığı, gündemin 6. maddesinin ek ödeme adı altında alınan ödemelerin ödeyen kooperatiflere ödendiği miktar kadarının yönetim kurulunun uygun göreceği şekilde iade edilmesine ilişkin olup, ödeme esaslarının tespiti genel kurulun yetkisinde olmasına rağmen kanuna ve anasözleşmeye aykırı olarak karar alındığı, gündemin 7. maddesi ile alınan arsa yatırımı ve giderler için ödeme yapılması, ödeme yapmayan ortakların tahsislerinin iptal edilmesine yönelik kararın yasaya aykırı olduğu, gündemin 10. maddesinde ise, iyiniyet kurallarına aykırı olarak geçmişte alınan ve satılan tahsisler konusunda geçmiş yönetim kurullarının bu konu ile almış oldukları kararların ibrasına yönelik kararın iyiniyet kurallarına aykırı olduğu, gündemin 8. ve 9. maddesiyle alınan kararların yasaya, anasözlemeye ve iyiniyet kurallarına aykırılığı bulunmadığı, 06.09.2009 tarihli genel kurulun 3. maddesiyle yapılan anasözleşme tadilatının, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun 42. maddesine göre birliğin tahsis işleminin iptali söz konusu olmadığından kanuna aykırı olduğu gerekçeleriyle asıl davada ve birleşen 2009/506 esas sayılı dosyada 28.06.2009 tarihli genel kurulda gündemin 5, 6, 7 ve 10. maddesinde alınan kararların yok hükmünde olduğunun tespitine, iptaline, gündemin 3, 4, 8 ve 9. maddeler ile ilgili taleplerin reddine, davacının diğer taleplerinin reddine, birleşen 2009/615 esas sayılı dosyasında 06.09.2009 tarihli genel kurulda gündemin 3. maddesinde alınan kararın yok hükmünde olduğunun tespitine, iptaline karar verilmiştir.
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
1) Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde değildir.
2) Dava, kooperatif genel kurul kararının iptali istemine ilişkindir. 28.06.2009 tarihli genel kurulun 7. maddesiyle arsa yatırımı ve giderleri için ödeme çıkarılmasına ve ödeme yapmayan birlik ortağın tahsisinin iptaline karar verilmiştir. Gündemin 2. maddesiyle 7. maddedeki "ek arsa alımı" ibaresi "arsa yatırımı" olarak düzeltilmiş olduğuna göre hükme esas alınan bilirkişi raporunda bu hükmün taşınmaz alımı olarak yorumlanarak, iptali gerektiği sonucuna varılması doğru olmamıştır.
Öte yandan, 06.09.2009 tarihli genel kurulun 3. maddesiyle yapılan anasözleşmenin 11. maddesindeki tadilatın yasada bulunmayan "tahsis işleminin iptali" imkanını getirdiği gerekçesiyle mahkemece, iptaline karar verilmiştir. 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun 42/1. maddesinde bütün ortakları temsil eden en yetkili organ olduğu açıklanan genel kurul, kanuna ve iyiniyete aykırı olmadıkça anasözleşmeyi değiştirebilir. Ancak kanunun izin verdiği konularda anasözleşme değişikliği yapılabileceğine yönelik bir yasal düzenleme bulunmamakta olup, yasada engelleyici bir hükmün olmaması yeterlidir. Anılan Kanun"un 51/2. ve kooperatif anasözleşmenin 33. maddesiyle getirilen ağırlaştırılmış nisabla bu kararın alınmış olmasına, kanun ve iyiniyet kurallarına aykırı bir hal olmamasına göre belirtilen maddenin iptali talebinin reddi yerine yazılı şekilde, soyut gerekçelerle kabulü doğru görülmemiştir.
3-Kabule göre de, 6100 sayılı HMK"nın 267. ve 1086 sayılı HUMK"un 276. maddelerine aykırı olarak iki kişiden oluşturulan bilirkişi kurulundan rapor alınarak sonuca ulaşılması doğru olmadığı gibi genel kurul kararları hakkında mahkemece, butlan sebebiyle yokluğunun tespiti veya iptal kararlarından sadece birisinin verilebileceği, yok hükmünde olduğu tespit edilen bir kararın iptalinin mümkün olmayacağı düşünülmeden çelişkili bir şekilde "kararların yok hükmünde olduğunun tespitine, iptaline" karar verilmesi de hatalı olmuştur.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 09.07.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.