Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2020/8504 Esas 2022/5046 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen davada İstanbul 2.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesince verilen 04.07.2017 tarih ve 2009/22 E- 2017/152 K. sayılı kararın davalı ...Ş. vekili ve davalı-birleşen davada davacı Grey Worldwide Ltd. Şti. vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, istinaf istemlerinin reddine-kısmen kabul-kısmen reddine dair İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi'nce verilen 19.10.2020 tarih ve 2017/5632 E- 2020/1745 K. sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi davalı ...Ş. vekili tarafından duruşmalı, davalı-birleşen davada davacı Grey Worldwide Ltd. Şti. vekilince duruşmasız olarak istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, 6100 sayılı Kanun'un 369. maddesi gereğince miktar veya değer söz konusu olmaksızın duruşmalı olarak incelenmesi gereken dava ve işlerin dışında bulunduğundan duruşma isteğinin reddiyle
dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçeler, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Asıl davada davacı vekili, müvekkilinin, davalılardan HSBC'nin "Kredi kart için müşteri sunum kutusu" hazırlaması talebi üzerine çeşitli sunum kutuları tasarımları hazırladıklarını ve davalı ...'nin tüm reklam işlerinin yürüten diğer davalıya ait e posta yoluyla gönderdiklerini, beğenilmemesi üzerine bu kez TPE nezdinde 2008/04926 başvuru no'lu tasarım ve 2008/6788 no'lu faydalı model başvurularına konu Kredi Kartı Sunum Kutusu hazırladıklarını, bu tasarımların onaylanması sonucu, davalı ...'nin 3 parti üretim sipariş ettiğini, ilk 50.000 adetlik parti ve ikinci 70.000 adetlik partinin üretilip davalı ...'ye teslim edildiğini, ancak 3. parti üretimin kabul edilmediğini ve davalı ...'nin müvekkilinin özgün tasarımlarını diğer davalı ile birlikte taklit etmeye başladığını, uyarılara rağmen davalıların eylemlerine devam ettiklerini, bu eylemlerden dolayı müvekkilinin maddi ve manevi zarar gördüğünü ileri sürerek davalıların eylemlerinin endüstriyel tasarıma ve faydalı modele tecavüz teşkil ettiğinin tespitine, bu tecavüz fiillerinin durdurulmasına, men'ine, bu eylemlerin aynı zamanda haksız rekabet oluşturduğunun tespitine, men'ine, sonuçlarının ortadan kaldırılmasına, taklit ürünlere ve üretim araçlarına tedbiren el konulmasına, üretimin yasaklanmasına, 20.000.-TL maddi ve 20.000.-TL manevi tazminatı davalılardan müteselsilen tahsiline, verilecek kararın gazetede ilanına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davacı vekili 26.04.2017 tarihli ıslah dilekçesi ile maddi tazminat talebini artırarak 51.843,75 TL'nin 20.000.-TL manevi tazminat ile birlikte ve tecavüz tarihi olan 22.10.2008’den itibaren avans faiziyle birlikte davalılardan müteselsilen tahsilini talep etmiştir.
Davalı ... vekili, müvekkili bankanın davalı ile hiçbir ticari bağlantısı bulunmadığından davanın husumetten reddi gerektiğini, müvekkilinin 2007 yılında diğer davalı Grey Woldwide şirketi ile bir Reklam Hizmet Sözleşmesi imzaladığını ve kredi kartlarının müşterilere gönderilmesi için bir kutu tasarlamasını istediğini, diğer davalının yaptığı tasarımın beğenilmesi üzerine ürünlerin teslim edildiğini, 30.05.2008 ve 31.07.2008 tarihli faturalarla bedelinin Grey şirketine ödendiğini, müvekkili bankanın muhatabının Grey ajans olduğunu, fatura tarihlerinin, davacının tasarım ve faydalı model başvuru tarihlerinden önce olduğunu, bu ürün kutularının Grey ajans tarafından tasarlandığını, kaldı ki bu ürünlerin mekanizmalarının sıradan mekanizmalar olduğunu, müvekkilinin bu kutuların kullanım dışında üretimin hiçbir aşamasına dahil olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Davalı-karşı davacı Grey Woldwide vekili cevap ve karşı dava dilekçesinde, müvekkili ile HSBC arasında, kredi kartlarının tasarımı, sunumu ve reklam için reklam anlaşması yapıldığını, ürünlerin tasarımının müvekkili tarafından yapıldığını, baskı için Step Grafik ve Matbaacılık şirketiyle anlaşıldığını ve ürünlerin bastırılıp HSBC'ye teslim edildiğini, fiyatın rayiçten çok yüksek oluşu nedeniyle müvekkilinin tasarladığı, bu kutuları başka bir firmada daha ucuza bastırdığını, davacının ise 10.09.2008 tarihinde TPE'de 2008/04926 no'lu tasarım başvurusu ve 2008/06788 no'lu faydalı model başvurusu yaptığını, oysa tasarımın müvekkiline ait olduğunu, davacının müvekkilinin hakkını gasp ettiğini, aslında faydalı model belgesine konu ürünlerin yıllardır yurt içinde ve yurt dışında pek çok firma tarafından üretildiğini, faydalı modelin yenilik unsuru bulunmadığını, faydalı model belgesinin hükümsüzlüğünün gerektiğini, ayrıca tasarımın da yeni ve ayırd edici olmadığını, bu ürünlerle ilgili olarak davacı dışında kimseyle çalışmadığını, ürünleri kimseye satmadığını, tecavüzün söz konusu olmadığını, davacının kendisine ait olmayan tasarımı kendisininmiş gibi gösterip haksız rekabette bulunduğunu ve müvekkilinin bundan zarar gördüğünü ileri sürerek 551 sayılı KHK'nın 158/2 maddesi gereği davacının faydalı model tescilinden doğan haklarını müvekkiline ve 3.kişilere karşı ileri sürmesinin tedbiren önlenmesine, faydalı model ve tasarımın dava sonuna kadar 3.kişilere devrinin tedbiren önlenmesine, faydalı model ve tasarım haklarının müvekkiline ait olduğunun tespitine, tescil edilmesi durumunda davalının faydalı model belgesinin ve tasarım tescil belgesinin yeni olmaması nedeniyle hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine, haksız rekabetin tespitine, önlenmesine ve sonuçlarının ortadan kaldırılmasına, haksız rekabet nedeniyle 10.000.-TL maddi tazminatın karşı davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davacı-karşı davalı vekili, karşı davaya cevabında, davalı karşı davacının, tasarım ve faydalı modelin yeni olmadığını ispatlar herhangi bir belge sunmadığını, tasarımın kendileri tarafından yaratıldığı iddiasının doğru olmadığını, tasarımın müvekkili tarafından yapıldığını, davalının sahip olduğu tek tasarımın lokum kutusu tasarımı olduğunu, hatta davalı Grey Worldwide Ltd. Şti. firmasının önce bu lokum kutusu görselini göndererek maket-fiyat istendiğini, ancak müvekkilinin kendi tasarımını yaptığını, fiyatın değiştiğini çünkü artık davalı-karşı davacının lokum kutusuna benzeyen tasarımının değil, müvekkilinin yeni ve ayırd edici tasarımının üretiminin söz konusu olduğunu, 23 Mayıs 2008'de 50.000 kutunun, 16 Haziran 2008'de 70.000 kutunun başarıyla yapılıp teslim edildiğini, 11 Eylül 2008'de tekrar 70.000 kutu için fiyat istendiğini, müvekkilinin aynı fiyatı verdiğini, 18 Eylül 2008'de kutuların HSBC tarafından başka bir matbaada üretildiğinin tespit edilmesi üzerine Grey Worldwide Ltd. Şti firmasına bir uyarı e-mail'i gönderdiklerini, daha sonra da bu davanın açıldığını, müvekkilinin tasarımının, farklı ve özgün bir tasarım olduğunu, karşı davanın mesnetsiz olduğunu, tasarımın ve faydalı modelin henüz tescil edilmediğini ve başvuru aşamasında olduğunu, ayrıca hükümsüzlük taleplerine dayanak gösterilen tasarımın da müvekkilinin tasarım ve faydalı modeli ile benzer olmadığını, faydalı modelin yeni ve tescil edilebilir olduğunu, tasarımın da yeni ve ayırt edici olduğunu savunarak karşı davanın reddini istemiştir.
Birleşen dosyada davacı Grey Worldwide şirketi vekili, davalı adına tescilli faydalı modelin yenilik kriterinden yoksun olduğunu, faydalı model buluşla ilgili çok sayıda yabancı patent, yayın, katalog bulunduğunu, faydalı modele konu buluşun teknik özelliklerinin ve tasarımının müvekkili tarafından yapıldığını ve bu hususun davalıya gönderilen e-postadan da anlaşıldığını, dava konusu ürünün yeni olmadığının, Ankara 1.FSHHM'nin 2009/211 E. sayılı dosyasında buluşun müvekkili tarafından yapıldığının da tespit edildiğini, İstanbul 2. Fikri Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi'nde aynı faydalı modele dayanılarak tazminat talepli dava açıldığını, bu davaların birleştirilmesi gerektiğini ileri sürerek davalı adına tescilli 2008/06788 no'lu faydalı modelin sicil kaydına tedbir konulmasına, yeni olmadığının tespitine, buluş yeni olmadığından ve gasp söz konusu olduğundan hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine, davalının patent istem hakkına sahip olmadığının ve faydalı modelin davalıdan önce müvekkili tarafından bulunduğunun tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Birleşen davada davalı Step Grafik şirketi vekili, kredi kartı kutusunun, dava dışı HSBC Bank'ın talebi üzerine hazırlanıp, bankanın reklam ajansı olan davacı firmaya gönderildiğini, faydalı model konusu buluşun ve tasarımının müvekkiline ait olduğunu, davalı tarafından örnek gösterilen kutu ile müvekkilinin geliştirdiği kredi kartı sunum kutusunun birbirinden farklı olduğunu, taraflar arasındaki e-posta yazışmaları incelendiğinde görüleceği üzere gerçek hak sahipliğinin müvekkiline ait olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
İlk derece mahkemesince, asıl davada, davacı Step Grafik ... Ltd. Şti. tarafından davalılar aleyhine açılan davanın kısmen kabulü ile davalıların dava konusu kredi kartı sunum kutusu yönünden davacı faydalı model hakkına tecavüzünün ve haksız rekabetinin tespiti, durdurulması, önlenmesi, ve sonuçlarının ortadan kaldırılmasına, davacının endüstriyel tasarım hakkına yönelik taleplerinin tasarımın Ankara 1. FSHHM tarafından tasarımın hükümsüz kılınması nedeniyle taleplerinin reddine, davaya konu taklit ürünlere el konularak imhasına, davacının yoksun kaldığı kazanca ilişkin asıl ve ıslah edilen davada 51.843,75 TL'nin 22/10/2008 tarihinden itibaren yürütülecek değişen oranlarda avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, davalıların tecavüzüne yönelik somut olayın özelliğine göre takdiren 20.000.- TL manevi tazminatın 22/10/2008 tarihinden itibaren yürütülecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, masrafı davalılardan alınmak üzere kesinleşen hüküm özetinin yurt çapında yayın yapan trajı en yüksek 3 gazeteden birinde bir kez ilanına, Karşı davada; davacı Greyworld Wide Ltd. Şti. tarafından davalı Step Grafik Ltd. Şti. aleyhine açılan faydalı model ve endüstriyel tasarımda hak sahipliğinin tespiti, faydalı model ve endüstriyel tasarımın hükümsüzlüğü ve tazminat talepli davanın davacı tarafından takip edilmemesi nedeniyle HMK’nın 150. maddesi uyarınca açılmamış sayılmasına, Birleşen Bakırköy 1 FSHHM'nin 2015/66 esas sayılı dosyasında; davacı Greyworld Wide Ltd. Şti tarafından davalı Step Grafik Ltd. Şti aleyhine açılan faydalı modelin hükümsüzlüğü talepli davanın reddine karar verilmiştir.
Karar, HSBC vekili ve Grey Worldwide Ltd. Şti. vekili tarafından istinaf edilmiştir.
Bölge adliye mahkemesince, dosya kapsamına göre, asıl davada davacı vekilinin, tescilli Tasarım Tescil Belgesi ile Faydalı Model Belgesine tecavüz edildiği ve haksız rekabette bulunulduğundan bahisle, tecavüzün ve haksız rekabetin meni ve refi ile sonuçlarının ortadan kaldırılmasını, maddi ve manevi tazminata hükmedilmesini, davalı-birleşen davada davacı vekilinin, birleşen davasında, davacı adına tescilli faydalı model belgesinin hükümsüzlüğünü talep ettiği, mahkemece asıl davanın kısmen kabulüne, birleşen davanın reddine karar verildiği, dava tarihinde, davacı adına tescilli faydalı model belgesinin geçerli olduğu, yargılama sırasında, 12/05/2016 tarihi itibarıyla yıllık ücreti ödenmediğinden geçersiz olduğunun sabit olduğu, ilk derece mahkemesinin gerekçeli kararında, faydalı model belgesinin yargılama sırasında geçersiz olduğu açıklanmasına rağmen, birleşen davada, davanın konusuz kalması nedeniyle davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekirken hükümsüzlük kararı verilmesinin yerinde olmadığı, davalı Grey Worldwide Ltd. Şti. vekilinin bu yöndeki istinaf başvurusunun kısmen haklı olduğu, her ne kadar, yargılama sırasında faydalı model belgesi müddet dolmuşsa da, dava tarihinde geçerli olduğu ve tescilden kaynaklanan hukuki korumadan yararlanacağı, tecavüz iddiası ve tazminat taleplerinin haklı olup olmadığının tespiti yönünden hükümsüzlük incelemesi yapılması gerektiğinden, davalı vekillerinin bu yöndeki istinaf başvurularının Dairece incelendiği, yenilik giderici delil olarak sunulan WO 2007/034227 belgesi ile ilgili alınan bilirkişi raporunda, hükümsüzlük delili olarak sunulan yabancı dökümanın 2008/06788 ön yüzeyinde pencere bulunan ve kredi kartı gibi ürünlerin sunumuna uygun olarak konfigüre edilmiş bir kutuyu koruduğunu ve faydalı model belgesinin bu belge karşısında yeniliğini koruduğunun beyan edildiği, taraf vekillerinin ek rapora itirazı üzerine Avrupa Patent Vekili bilirkişisinden alınan raporda; yenilik giderici olarak sunulan 2018/04926 Numaralı tasarımın konusunun bir zarf olduğu ve bu zarfın kutunun yeniliğini ortadan kaldıramayacağı, tasarım belgesindeki pencerenin aşikar olduğu öne sürülebilirse de, faydalı model belgesinde buluş basamağı aranmadığından, yenilik unsuru arandığından, bu aşikarlığın dikkate alınamayacağı, yenilik giderici delil olarak sunulan faturalarda teknik unsurların yer almadığını yenilik giderici delil olamayacağı, WO 2007/034227 Uluslararası Patent Başvurusunda önceki bilirkişi ek raporundan farklı olarak kutunun ebadı faydalı model belgesinde açıklanmadığından, Uluslararası patent belgesinde her ne kadar kredi kartı, broşür ve benzeri içeriklerin kutunun içine yerleştirileceğine dair bir açıklama bulunmasa da, sunulan kutuların bu içerikleri ihtiva etmesine bir engel bulunmadığı ancak Uluslararası Patent Belgesinde; ön yüzeyde yer alan pencere olmadığı, yenilik incelemesinde hükümsüzlük gerekçesi olamayacağı, davacı faydalı model belgesinin yeniliğini kaldırmayacağını beyan edildiği, davalılardan Grey Worldwide Şirketi vekilinin rapora itirazında; tekniğin bilinen durumuna dahil olan referanstakine ek olarak birtakım unsurlar içeren başvurularda kullanılan yeni unsurların ana yapının işleyişine katkısının bulunmadığı hallerde bunların dikkate alınmaması gerektiğini ileri sürmüşse de, tarifnamedeki açıklamalardan, ürünün tamamen müşterinin, kutunun içerisindeki ürünü görebilmesi ve ürünün sabitlenebilmesi, önceki özel tasarımlı kutuların maliyetinin azaltılması için tasarlandığı dikkate alınarak, " ön yüzeyde yer alan pencere" unsurunun, davaya konu faydalı model belgesinde bu mahiyette kabul edilemeyeceği sonucuna varıldığı, bilirkişi raporunda tasarım tescil belgesi ve faturalar ile ilgili inceleme yapıldığı ve faydalı model belgesinin yeniliğini ortadan kaldırmayacağının tespit edildiği, davalı vekillerinin bilirkişi raporuna itirazlarının yerinde olmadığı, dava tarihinde birleşen hükümsüzlük davasının haklı olmadığı, davalı Grey Worldwide Şirketi tarafından, davalı ...'a üretilerek satılan ve kullanılan ürünlerin davacı faydalı model belgesine tecavüz ettiği ve haksız rekabette bulunduğu, ilk derece mahkemesinin bu yöndeki kabul kararına yönelen istinaf başvurularının reddi gerektiği, ilk derece mahkemesince, 18/09/2012 tarihli duruşma ara kararında; davacı vekiline maddi tazminat talebinin dayanağı yönünde beyanda bulunmak üzere iki haftalık kesin süre verildiği ve davacı vekili 02/10/2012 tarihli dilekçesiyle, 554 sayılı KHK 52/b bendi uyarınca tazminat talep etmişse de, ara kararda kesin sürenin sonuçlarının ihtar edildiği yazılmasına rağmen kesin süreye bağlanan sonuçların ne olduğunun açıklanmadığı ve dava dilekçesinde de her iki tescil belgesinden kaynaklanan haklarına dayanarak tazminat talep edildiği, verilen kesin sürenin sonuç doğurmayacağı, davacı vekilinin bir gün sonra 03/10/2012 tarihli ek beyan dilekçesi ile; 551 sayılı KHK 140/b bendi uyarınca patentten doğan hakka tecavüz edenin, patent konusu buluşu kullanmakla elde ettiği kazancın alınmasını ve KHK 141. madde gereğince makul bir payın eklenmesi yönündeki talebinin de geçerli olduğu, davalılar vekillerince ıslah ile arttırılan miktarın zamanaşımına uğradığı ileri sürülmüşse de; davacı tarafın tazminat seçeneğinin, 551 sayılı KHK 140/b bendi uyarınca davalıların patent konusu buluşu kullanmakla elde ettikleri kazanca yönelik olduğu, davacı tarafın zarar miktarını ancak ilk derece mahkemesince alınan, 13.03.2017 ibraz tarihli muhasip bilirkişi raporu ile öğrendiği ve 26.04.2017 tarihli ıslah dilekçesinin haksız fiil tarihinde yürürlükte olan 818 sayılı BK 60/1 maddesi gereğince 1 yıllık ve ıslah tarihinde yürürlükte olan 6098 sayılı TBK 72. madde gereğince iki yıllık zamanaşımı süresi içerisinde olduğundan zamanaşımı itirazının yerinde olmadığı, ayrıca ıslah dilekçesiyle faiz talep edilmekle, haksız fiil tarihinden itibaren maddi tazminata faiz işletilmesinin yerinde olduğu, davacı vekilinin dava dilekçesinde hem patentten, hem de tasarımdan doğan haklarına tecavüz edildiğini ileri sürdüğü ve maddi manevi tazminat talep ettiği, aynı ürünün birden fazla tescil belgesinin koruma kapsamında kalması halinde hakların telahuku (yarışmasının) söz konusu olacağı ve tek bir ihlal eyleminden dolayı ancak bir kez tazminata hükmedilebileceği, somut olayda, davacının tasarım tescil belgesinin hükümsüzlüğüne karar verilmekle, patente tecavüz nedeniyle maddi ve manevi tazminata hükmedilmesinde usul ve yasaya, uygulamaya aykırılık bulunmadığı, davalı Grey Worldwide şirketi vekilinin talep edilen 20.000.- TL manevi tazminatın ne kadarının tasarıma tecavüzden dolayı talep edildiği açıklanmadığından, yarısına hükmedilmesi gerektiğine yönelik istinaf sebebinin yerinde olmadığı, davalı-birleşen davada davacı Grey Worldwide şirketi vekili istinaf dilekçesinde, davacı firma ile 06.03.2007 tarihli üretim ve gizlilik olmak üzere 2 ayrı sözleşme yapıldığını, bu sözleşmede davacının üretici ve gizlilik bilgiyi alan konumunda bulunduğunu, eğer davacı tasarım sahibi olsa idi bunun tam tersinin söz konusu olması gerektiğini, mahkemenin taraflar arasındaki yazışmaları dikkate almadığını ileri sürdüğü, Grey Worldwide şirketi vekilinin birleşen davada, faydalı model belgesinin yenilik unsurunun bulunmadığını ileri sürdüğü, bunun ispatı yönünden de müvekkili ile Step Grafik arasındaki yazışmalara dayandığı, yazışma içeriklerinin ve tespit raporlarının incelenmesinde, Grey Worldwide şirketi çalışanı tarafından mail ekinde gönderilen görsellerin teknik içeriği bulunmadığı gibi, görsellerde kutu içerisinde çekmece unsurunun da bulunmadığı, kapaklı pencereli kutu olduğu, yazışmaların teknik detay içermediğinden yenilik giderici özelliğinin bulunmadığı kanaatine varıldığı, mahkemenin de aynı kanaate ulaştığı göz önüne alınarak davalı-birleşen davada davacı Grey Worldwide şirketi vekilinin bu yöndeki istinaf talebinin reddi gerektiği, davacı faydalı model belgesinin hükümsüzlüğüne ilişkin davanın konusuz kalmasına rağmen, karar verilmesine yer olmadığına karar vermek gerekirken, reddine karar verilmesi nedeniyle davalı-birleşen davada davacı Grey Worldwide şirketi vekilinin, birleşen davaya yönelik istinaf başvurusunun; kısmen kabulü gerektiği gerekçesiyle mahkeme kararının kaldırılmasına, asıl davaya yönelik istinaf taleplerinin reddine, asıl davanın davalısı HSBC bank A.Ş. vekilinin istinaf başvurusunun reddine, ilk derece mahkemesi kararını nkaldırılmasına, asıl davada; davacı Step Grafik ... Ltd. Şti. tarafından davalılar aleyhine açılan davanın kısmen kabulü ile davalıların dava konusu kredi kartı sunum kutusu yönünden davacı faydalı model hakkına tecavüzünün ve haksız rekabetinin tespiti, durdurulması, önlenmesi, ve sonuçlarının ortadan kaldırılmasına, davacının endüstriyel tasarım hakkına yönelik taleplerinin tasarımın Ankara 1. FSHHM tarafından tasarımın hükümsüz kılınması nedeniyle taleplerinin reddine, davaya konu taklit ürünlere el konularak imhasına, davacının yoksun kaldığı kazanca ilişkin asıl ve ıslah edilen davada 51.843,75 TL'nin 22/10/2008 tarihinden itibaren yürütülecek değişen oranlarda avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, davalıların tecavüzüne yönelik somut olayın özelliğine göre takdiren 20.000.- TL manevi tazminatın 22/10/2008 tarihinden itibaren yürütülecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, masrafı davalılardan alınmak üzere kesinleşen hüküm özetinin yurt çapında yayın yapan trajı en yüksek 3 gazeteden birinde bir kez ilanına; karşı davada, davacı Greyworld Wide Ltd. Şti. tarafından davalı Step Grafik Ltd. Şti. aleyhine açılan faydalı model ve endüstriyel tasarımda hak sahipliğinin tespiti, faydalı model ve endüstriyel tasarımın hükümsüzlüğü ve tazminat talepli davanın davacı tarafından takip edilmemesi nedeniyle HMK’nın 150. maddesi uyarınca açılmamış sayılmasına, birleşen Bakırköy 1 FSHHM nin 2015/66 esas sayılı dosyasında; davacı Greyworld Wide Ltd. Şti. tarafından davalı Step Grafik Ltd. Şti. aleyhine açılan faydalı modelin hükümsüzlüğü talepli dava konusuz kaldığından esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Karar, HSBC Bank A.Ş. vekili ve Greyworld Wide Ltd. Şti. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1- Asıl dava; tasarım ve faydalı model belgesine tecavüzün tespiti, men’i, ref’i ile maddi ve manevi tazminat, Birleşen Dava ise; asıl davada dayanılan faydalı model belgesinin hükümsüzlüğü istemine ilişkindir.
Olaya uygulanacak 551 sayılı Patent Haklarının Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname”nin 166. maddesinde “Faydalı model belgelerine ilişkin açık bir hüküm bulunmadığı ve faydalı model belgelerinin özelliği ile çelişmediği takdirde, patentler için öngörülen hükümler, faydalı model belgeleri için de uygulanır” hükmüne yer verilmiştir. Buna göre KHK’nın 130/2. maddesindeki “Patentin hükümsüzlüğü koruma süresinin devamınca veya hakkın sona ermesini izleyen beş yıl içinde dava edilebilir” düzenlemesi uyarınca, faydalı modelin hükümsüzlüğü davasının koruma süresi içinde veya en geç hakkın sona ermesini izleyen beş yıl içinde açılması gerekmektedir. Somut olayda birleşen dava 25/03/2015 tarihinde açılmış, hükümsüzlüğü istenilen faydalı model belgesi ise yıllık yenileme ücretinin yatırılmaması sebebiyle 12/05/2016 tarihinde hükümden düşmüştür. Bu durumda, anılan düzenleme uyarınca faydalı model belgesinin hükümsüzlüğü yönünden işin esasına girilerek bir değerlendirme yapılması gerekirken bölge adliye mahkemesince hatalı gerekçe ile bu hususta karar verilmesine yer olmadığına kararı verilmesi doğru olmamıştır.
Öte tandan, faydalı model belgesinin hükümsüzlüğüne karar verilmesi halinde, somut uyuşmazlık yönünden faydalı model belgesinden doğan hak başvuru tarihinden itibaren geçersiz olacağından, öncelikle faydalı model belgesinin hükümsüzlüğü istemi yönünden uyuşmazlık karara bağlanmadan faydalı model belgesine tecavüzün tespiti davası yönünden işin esasına girilerek karar verilmeside doğru olmamış, hükmün bu nedenle birleşen dosya davacısı lehine bozulması gerekmiştir.
2- Davalıların asıl davaya yönelik temyiz itirazlarının ise bozma sebep ve şekline göre şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, birleşen davaya yönelik birleşen dava davacısı vekilinin temyiz isteminin kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının birleşen dava davacısı yararına BOZULMASINA, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalıların asıl davaya yönelik temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, HMK'nın 373/2. maddesi uyarınca dava dosyasının Bölge Adliye Mahkemesi'ne gönderilmesine, ödedikleri peşin temyiz harcının istekleri halinde temyiz edenlere iadesine, 20/06/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.