Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2020/7968 Esas 2022/5296 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı müzik eserleri sahipleri, davalının sahibi olduğu bir web sitesinde yer alan müzik dosyalarının izinsiz olarak kullanılması nedeniyle tazminat talep etmişlerdir. Mahkeme, yapılan hesaplamalar sonucu davalının belirlenmiş bir miktar tazminat ödemesine karar vermiştir. Ancak Yargıtay, daha önceki bir bozma ilamını referans alarak, her bir hak sahibi için ayrı ayrı tazminatın belirlenmesi gerektiğini ve bunun için sektör bilirkişilerinden rapor alınması gerektiğini belirtmiştir. Kararın Daire tarafından bozulduğu belirtilmiştir.
Kanun Maddeleri:
- FSEK'nun 68. maddesi: Telif hakkı sahibi, eserinin kullanımı karşılığında ücret talep etme hakkına sahiptir.
- FSEK'nun 76. maddesi: Hak ihlali tespit edilen durumlarda, hak sahipleri dava açmak üzere meslek birliklerine yetki devri yapabilirler.

MAHKEMESİ : .FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen davada İstanbul 2.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nce bozmaya uyularak verilen 17.12.2019 tarih ve 2016/92 E. - 2019/540 K. sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçeler, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı ... birlikleri vekilleri, davalının sahibi olduğu Vatan Gazetesi'ne ait wwwgazetevatan.com alan adlı web sitesinde yer alan cebimde-htttp// cebimdegazetevatan.com üzerinden gerçek ses (true tone/real tone) ve full track biçiminde 01.01.2009-10.06.2009 tarihleri arasındaki dönemde müvekkillerinin hak sahibi eserlerin izin alınmaksızın ve mali hak bedelleri ödenmeksizin siteyi ziyaret eden kullanıcıların cep telefonu ve bilgisayarlarına indirilmesi suretiyle; mali haklarının ihlal edildiğini ileri sürerek, FSEK hükümlerine aykırı olarak, siteyi ziyaret eden kullanıcıların yaptıkları kullanımın ref'ine, fazlaya dair her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla, 01.01.2009-10.01.2009 tarihleri arasında kalan dönem için diğer tazminat hesapları neticesinde çıkacak fazlaya dair talep hakları saklı kalmak kaydıyla bu iş için Meslek Birlikleri'nden izin almış olsa idi aylık asgari KDV hariç 98.560,33 TL lisans bedelinin FSEK'nın 68. maddesi kapsamında üç kat bedelin ödenmesi gerektiğini; bu nedenlerle davalının şimdilik 4.000 TL'nin üç katı olan 12.000 TL'yi haksız fiil tarihinden başlayarak reeskont faizi ile birlikte ödemesine, kararın baskı sayısı en yüksek iki gazetede yayımlanmasına karar verilmesi talep ve dava etmiş, yargılama sırasında verdiği ıslah dilekçesi ile 01/01/2009 ile 10/06/2009 tarihleri arasındaki dönemde hak sahiplerinden izin alınmaksızın davalı tarafından kamuya erişilir kılınması ve umuma iletilmesi nedeni ile FSEK'nın 68. maddesi uyarınca hesaplanan 295.680.99 TL'nin davalıdan tahsilini istemiştir.
Davalı vekili, sitede yayınlanan seslerin eser niteliğinde olmadığını "tavuk, sivrisinek, Ferrari, çınlama sesi gibi sesler olduğunu ifade ederek davanın reddini talep etmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda, bozma ilamı doğrultusunda araştırmalar yapıldığı, izinsiz kullanıma ilişkin eser sahiplerinin tespit edilmeye çalışıldığı, eser sahiplerine kendileri ile sözleşme yapılsaydı ne miktar ücret isteyeceklerinin sorulduğu, bu kapsamda yazılan çok sayıda müzekkereye beş hak sahibi tarafından yanıt verildiği, verilen yanıtlarda istenen ücretlerin objektif olarak belirlenemediği, tatmin edici bir sonuca ulaşılamadığının anlaşıldığı, zira kimi hak sahibi bir bedel bildiremeyeceğini ifade ederken, kimi hak sahibi meslek birliğinin belirlediği tarifenin geçerli olmasını istediğini, kimi hak sahibinin ise oldukça yüksek bir ücret bildirdiği, iki farklı heyetten bilirkişi raporu alındığı, alınan raporlarda hesaplamalarda bir kesinlik olmadığı, ortalama bir miktar belirlenmeye çalışıldığı, ancak alınan ikinci bilirkişi raporunda seçenekli hesaplama yapıldığı, bedeller arasındaki farklılığın tartışıldığı ve bir sonca varılmaya çalışıldığı görülmekle bu rapordaki değerlendirmelerin esas alındığı, bu çerçevede yapılan hesaplamalarda 17.04.2019 tarihli ikinci bilirkişi raporunda belirtildiği gibi sadece icracı meslek birliği için 2.100.000.-TL ve yapımcı meslek birliği için 270.000.-TL bedel çıktığı, bu bedeller üzerinden karar verilmesinin menfaatler dengesine, kanunun amacına, hakkaniyet ve adalet duygusuna aykırılık oluşturacağı, bundan dolayı bozmadan önceki hesaplama ve takdirin gerçeği yansıttığı, izinsiz kullanıma denk düşen bir bedel olduğu, hakkaniyet ve adalete uygun olduğu hususunda vicdani kanaatin oluştuğu, hesaplanan lisans bedelleri üzerinden belirlenen rayiç bedelin 3 katı olan dava konusu döneme ilişkin miktarin davalıdan alınması ve haksız fiil tarihinden itibaren faiz yürütülmesi gerektiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
Dava, ihtiyari dava arkadaşı davacı ... birliklerince temsil olunan dava dışı eser sahipleri, yapımcılar ve icracı sanatçılara ait hakların internet üzerinden çoğaltma, yayma, umuma iletim/yeniden iletim gibi mali haklarının ihlali nedeniyle davalı gazete sahibi aleyhine açılan maddi tazminat istemine ilişkindir.
Dairemizin 12.03.2015 tarih ve 2014/17229 E.- 2015/3400K. sayılı Bozma İlamı ile "… 2– FSEK'nun 76. maddesindeki karinenin sadece hakları ihlal olunan ve kendisini temsilen dava açılan (davacı) meslek birliği üyelerinin yetki devri yaptığı, tüm eser ve icralar ile tecavüzün gerçekleştiği fonogramlarda tespiti yapılmış olan diğer eserlere yönelik olarak uygulanabilir. Bu bakımdan, mahkemece oluşturulacak yeni bir bilirkişi heyetinden yukarıda açıklanan esaslar kapsamında rapor alınarak, FSEK'nun 68. ve 76. maddeleri hükmüne uygun bir şekilde telif ücreti takdiri gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiştir." gerekçesiyle bozulmuş, (1) nolu bentte ise sair temyiz itirazların reddine karar verilmiştir.
Mahkemece uyulan bozma ilamı ile Dairemizin yerleşik içtihatları doğrultusunda, sektör bilirkişisinden rapor alınarak, hak ihlali tespit edilen her bir yapımcı, güfte sahibi ve müzik yorumcusu yönünden FSEK 76. maddesi uyarınca tecavüz tespitlerinde adı geçen hak sahiplerinin davacı ... birliklerine yetki devri yaptıkları tüm eserleri (güfteleri), tüm yapımları (fonogram) ve tüm müzik yorumları (icraları) izinsiz olarak kullanıldığının varsayılması ve böylesi durumda, müzik sektörünün genel işleyişi de dikkate alınarak, her bir hak sahibi yönünden umuma iletme hakkı yönünden 1 yıl süre ile lisans sözleşmesi yapılacak olsaydı hangi miktar ücret talep edebileceği, çoğaltma ve yayma hakları yönünden ise cep telefonu veya bilgisayara indirilen eserlerde indirme sayısı ve her bir indirme için ne miktarda ücret talep edilebileceği tespit edilerek FSEK 68. maddesi uyarınca ayrı ayrı tazminatın belirlenmesi şayet buna ilişkin emsal sözleşmelerin bulunmaması halinde ise yapımcının eser sahibinin yorumcunun tanınmışlıkları ve ürünlerin nitelikleri dikkate alınarak gerektiğinde TBK’nın 50. maddesi çerçevesinde ve bozma ile oluşan usulü müktesep haklar da gözetilerek uygun bir meblağın belirlenmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz eden davalıya iadesine, 27/06/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.