Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2021/1325 Esas 2022/5485 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı şirket, ULUDAĞ ve ULUDAĞ PREMİUM markalarının sahibi olduğu ve 2015'te tescil ettirdiği \"uludağ doğal kaynak suyu şişe şekli\" tasarımına benzer şekilde davalı şirketin başvurusunun yayınlandığını belirterek tasarıma itiraz etti. Ancak itirazlarının reddedildiğini iddia ederek TPMK YİDK kararının iptalini ve davalı firmaya ait tasarımın hükümsüzlüğünü talep etti. İlk derece mahkemesi, davaya konu tasarımların yenilik ve ayırt edicilik koşullarını sağlamadığına karar verdi. Ancak Yargıtay, bilirkişi raporunda hatalı saptamalar yapılması nedeniyle kararı bozarak yeni bir rapor tanzim edilmesi gerektiğine hükmetti. Kanun maddesi olarak da 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu'nun 56. maddesi ve devamı fıkraları açıklandı.

MAHKEMESİ : ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 20. HUKUK DAİRESİ


TÜRK MİLLETİ ADINA


Taraflar arasında görülen davada Ankara 4. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesince verilen 23.01.2019 tarih ve 2018/39 E. - 2019/16 K. sayılı kararın taraf vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, istinaf istemlerinin esastan reddine dair Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 20. Hukuk Dairesi'nce verilen 26.11.2020 tarih ve 2019/646 E. - 2020/1052 K. sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi taraf vekilleri tarafından istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçeler, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü
Davacı vekili, davacı şirketin uzun yıllardır içecek sektöründe faaliyette bulunduğunu, ULUDAĞ ve ULUDAĞ PREMİUM markalarının sahibi olduğunu, tanınmış bir marka olduğunu, 2015/82441 tescil numaralı 08.04.2016 tescil tarihli "uludağ doğal kaynak suyu şişe şekli" tasarımının davacı adına tescil edildiğini, ancak davacının bu tasarımına benzer şekilde 2016/08386 başvuru numaralı davalı şirketin şişe başvurusunun 09.01.2017 tarihinde 260 sayılı endüstriyel tasarım bülteninde yayınlandığını, Uludağ’ın sektöründe bilinen bir teşebbüs olduğunu, müvekkilinin markasına benzer olması nedeniyle uyuşmazlık konusu benzerlik nedeniyle tasarıma itiraz edildiğini, ancak yaptıkları itirazın haksız olarak reddedildiğini, davalıya ait 2016/08386/6 sıra sayılı başvurunun yenilik ve ayırt edicilik taşımadığını, müvekkilinin tescilli şişe tasarımları ile davalının tasarımının ayniyet derecesinde benzer olduğunu, söz konusu benzerliğin iltibas ve haksız rekabet de yaratacağını belirterek, TPMK YİDK’nın 2017/T-909 sayılı kararının iptaline ve 2016/08386/6 sayılı tasarımın hükümsüzlüğüne karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı TPMK vekili, davacı şirketin itirazında dayandığı 2015/82441 sayılı marka ile davalı şirketin 2016/08386/6 sıra numaralı tasarımı arasındaki farklılığın şişelerin gövde/boğaz birleşimindeki uzun düz yapı/küçük yay yapısında olduğunu ve basit yapıdaki ürünler için bunun belirgin bir farklılık olarak kabul edileceğini belirterek, davanın reddini talep etmiştir.
Davalı şirket vekili, müvekkilinin itibar sahibi bir teşebbüs olduğunu, şişe tasarımında seçenek özgürlüğünün son derece kısıtlı olduğunu, şişenin işlevi icabı belli bir şekilde olması gerektiğini, bilgilenmiş kullanıcının başvurulan tasarımı diğerlerinden ayırt edebileceğini, dava konusu 2017/T-909 sayılı YİDK kararının yerinde olduğunu belirterek, davanın reddini talep etmiştir.
İlk derece mahkemesince, davaya konu 2016/08386/6.1, 6.3 ve 6.4 sıra sayılı tasarımların, davacıya ait 2015/82441 nolu marka görseli karşısında ayırt edici nitelik koşullarını sağlamadığından aksi düşüncedeki 2017/T-909 sayılı YİDK kararının kısmen iptaline ve 2016/08386/6.1, 6.3 ve 6.4 sıra sayılı tasarımların, hükümsüzlüğüne karar verilmesinin gerektiği, 6.2 numaralı görselin ise davacıya ait 2015/82441 sayılı marka karşısında yenilik ve ayırt edici nitelik koşullarını sağladığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, dava konusu Türk Patent'in 2017/T-909 sayılı YİDK kararının dava konusu edilen 2016/08386/6.1-6.3-6.4 sıra sayılı tasarımlar yönünden YİDK kararının iptaline, adı geçen tasarımlar tescilli olduğundan hükümsüzlüğüne, sicilden terkin edilmesine, karar kesinleştiğinde Türk Patent Kurumuna müzekkere yazılmasına, diğer kısımlar yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
Karar, taraf vekilleri tarafından istinaf edilmiştir.
Bölge adliye mahkemesince, davacı ve davalılar vekillerinin istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
Karar, taraf vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dava, davacının adına tescilli markasındaki şişe unsuru ile davalının başvuru konusu şişe tasarımlarının benzer olması nedeniyle başvuru konusu tasarımın ayırt ediciliğinin ve yenilik unsurlarından yoksun olduğu iddialarına dayalı olarak YİDK kararının iptali ile tasarımın hükümsüzlüğü talebine ilişkindir.
6769 sayılı Kanun'un 56. maddesinin 1. fıkrasında "Tasarım yeni ve ayırt edici niteliğe sahip olması şartıyla bu kanunla sağlanan haklar kapsamında korunur." hükmolunmuş olup, devamı fıkralarda yenilik ve ayırt edicilik kavramlarına değinilmiştir.
İlk derece mahkemesince kanun kapsamında değerlendirme yapılmak üzere hükme esas alınan bilirkişi raporunda, davalının başvuru konusu 2016/08386 numaralı tasarımı altında, 6.2 numaralı görselin, davacıya ait 2015/82441 sayılı marka karşısında yenilik ve ayırt edici nitelik koşullarını sağladığı, 6.1 ve 6.3 numaralı görsellerin ise 2015/82441 numaralı marka karşısında ayırt edici nitelik koşullarını sağlamadığı, 6.4 numaralı görselin ise davalıya ait ayırt edicilik koşulunu sağlamayan 6.1 ve 6.3. sayılı tasarımlara benzerliği nedeniyle ayırt edicilik koşulunu sağlamadığı belirtilmiştir.
Ancak, dava konusu tasarım başvurusunun tarifname bilgileri kısmında, 6.1 numaralı görsel hakkında "şişe, genel görünüm olarak,.... "şeklinde tasvire başlanıp, 6.2 numaralı kısmında ise "yan kısmında ise, ...." şeklinde tasvire devam edilmiş ve şişenin önden görünümü olduğu belirtilmiş, 6.3 numaralı kısımda ise "şişenin yandan görünümü" denilmiş ve son olarak 6.4 numaralı kısım hakkında şişenin üstten görünümü denilmiştir.
Bu durumda, başvuru konusu tasarımın çoklu tasarım niteliğinde olmayıp tarifnamede aynı tasarıma ait farklı açılardan görüntülere yer verilmiş olmasının başvuru konusu tasarımın birden fazla tasarım olarak kabulünü gerektirmez. Ancak mahkemece alınan bilirkişi raporunda hiçbir somut veriye dayanmadan 6.1, 6.2 ve 6.3 numaralı görsellerin üç farklı şişe tasarımına ait olduğu ve 6.4 numaralı şişe üst görünümünün ise 6.2 değil, 6.1 ve 6.3 numaralı şişelerin üstten görünümüne ilişkin olduğu sonucuna varılması doğru olmamıştır. Başvuru konusu tasarımın tarifinde görüldüğü üzere 4 farklı görsel, tek bir tasarımın farklı açılardan yansıtılan görselleridir.
Bu nedenle, mahkemece yukarıda belirtilen ve saptanan hususlar göz önüne alınarak yeni bir bilirkişi heyetinden denetime elverişli rapor tanzim edilerek hüküm kurulması gerekmekteyken, yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamıştır.
2-Bozma sebep ve şekline göre tarafların sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
SONUÇ: Yukarda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, tarafların temyiz istemlerinin kabulü ile İlk Derece Mahkemesince verilen karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULARAK KALDIRILMASINA, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle tarafların sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, HMK'nın 373/1. maddesi uyarınca dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, ödedikleri peşin temyiz harcının istekleri halinde temyiz eden taraflara iadesine,
05.09.2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.