Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2021/1460 Esas 2022/5859 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : SAKARYA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 7. HUKUK DAİRESİ



TÜRK MİLLETİ ADINA


Taraflar arasında görülen davada Gebze Asliye Ticaret Mahkemesince verilen 08.05.2019 tarih ve 2015/196 E. - 2019/468 K. sayılı kararın taraf vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, istinaf istemlerinin ayrı ayrı esastan reddine dair Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi'nce verilen 23.10.2020 tarih ve 2019/1819 E. - 2020/1340 K. sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi davacı vekili ve davalı ... Akaryakıt ve Madeni Yağ San. Tic. A.Ş. vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçeler, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili; müvekkili şirketin dava dışı... Yağ Enerji ve Bıo. Ürt. Lab. Hiz. İnş. San. ve Tic. A.Ş. isimli şirketi devraldığı, bu şirketin mal varlığı ve borçlarının davacı şirkete geçtiği, bu şirkete ait Kocaeli İli Dilovası İlçesi Çerkeşli Köyü 41L-1C Pafta 14 Ada 48 Parsel de kayıtlı gayrimenkulün de üzerindeki ipotek ve hacizlerle beraber devraldığını, davalı ...'nun diğer davalı ... Akaryakıt'ın sahibi ve yetkilisi olduğunu, müvekkilinin... Yağ...A.Ş. yi devralmadan önce ...'nun devralanın şirketin sahibi ...'ye 250.000,00 TL borç verdiğini, bunun üzerine ...'nin 21/02/2012 tarihinde... Yağ adına kayıtlı söz konusu gayrimenkul üzerinde ... Akaryakıt'ın sahibi ... lehine teminat amaçlı 279 yevmiye numarası ile ipotek tesis edildiğini, yine aynı gün ve tarihte ... Akaryakıt A.Ş. lehine 276 yevmiye nolu ipotek tesis edildiğini, davacı ile davalı ... Akaryakıt ve Madeni Yağ Sanayi Ticaret A.Ş. arasında alacağın temliki sözleşmesinin imzalandığını, bu sözleşmeyi davalı şirket adına ...'nun imzaladığını, davacı şirket ile davalı taraf arasında yapılan temlikname ve varılan mutabakat sonrasında taraflar arasında daha önce yapılan ödemelere ek olarak 02/05/2014 tarihinde 332.000,00 TL ... Akaryakıt A.Ş.'nin hesabına, 30.000,00 TL'de ... Akaryakıt A.Ş.'nin avukatlarının ortak hesabına yatırıldığını, şirket lehine verilen ipoteğin 16/01/2015 tarihinde kaldırıldığını, ancak ... lehine kurulan ipoteğin kaldırılmadığını, taraflar arasındaki temliknamede arsa üzerinde bulunan ipoteklerin fekki ibaresinin açıkça yazıldığını, ancak ipotek numaralarının belirtilmemiş olduğunu, söz konusu gayrimenkul üzerinde iki adet ipotek bulunduğunu, davalı tarafın ... lehine olan ipoteği kötü niyetli olarak fek etmediğini, ipotekle teminat altına alınması gereken bir alacak veya hakkın kalmadığını ileri sürerek Kocaeli İli, Dilovası İlçesi, Çerkeşli Köyü, 51L-1C Pafta, 14 Ada, 48 Parselde kayıtlı gayrimenkul üzerindeki 279 yevmiye numaralı ipoteğin fekkini talep etmiş, 13.02.2017 tarihli ıslah dilekçesi ile davalılar arasındaki organik bağ nedeniyle tüzel kişilik perdesinin kaldırılarak ipoteğin fekkini, bu kabul edilmediği taktirde davalı şirkete fazla ödenen 250.000-TL'nin davalılardan ticari faizi ile birlikte müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar vekili, ...'nun ...'ye 250.000,00 TL borç verdiği hususunda tarafların mutabık olduğunu, bu bedelin ödendiğine dair dosyaya ibraz edilmiş herhangi bir belgenin olmadığını, davacının borcun ödendiğini yazılı olarak ispat edemediğini, tarafların tacir olması nedeniyle basiretli davranmak zorunda olduğunu savunarak, davanın davalı şirket yönünden usulden, ... yönünden esastan reddine karar verilmesini istemiştir.
İlk derece mahkemesince, iddia, savunma, bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre; tüzel kişilik perdesinin kaldırılmasını gerektirir herhangi bir delilin bulunmaması ve ipoteğe konu borcun davalı ...' na ödendiğinin ispatlanamaması nedeniyle ipoteğin fekki davasının reddi gerektiği, davalı şirkete fazla ödenen bedele ilişkin talep yönünden davalı gerçek kişinin isticvap beyanından sonra alınan bilirkişi ek raporunun hüküm kurmaya elverişli olduğu, bilirkişi hakkında yürütülen soruşturma dosyasının akıbetinin beklenmesinin mahkeme dosyasına bir katkı sağlamayacağı gerekçesiyle davacının davalılara karşı açmış olduğu ipoteğin fekki davasının reddine, davacının davalı ...'na karşı açmış olduğu alacak davasının reddine, davacının davalı ... Akaryakıt ve Madeni Yağ. San. ve Tic. A.Ş.'ye karşı açmış olduğu 250.000,00 TL alacak davasının kabulü ile 250.000,00 TL'nin ıslah dilekçesinin davalıya tebliğ edildiği tarih olan 14.02.2017 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
Karara karşı taraf vekillerince istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi'nce; davalı şirket lehine tesis edilen ipotekle teminat altına alınan borcun kaynağı ile davalı ... lehine tesis edilen ipotekle teminat altına alınan borcun kaynağının farklı olup bu hususun taraflar arasında uyuşmazlık konusu olmadığı, alacağın temliki sözleşmesinde temlik edilen alacağın... Yağ Enerji ve Bıo. Ürt. Lab. Hiz. İnş. San. ve Tic. A.Ş. hakkında kombiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile başlatılan icra takiplerinden kaynaklandığı, davalı ...'nun çekten kaynaklanan alacağı ile ilgili olmadığı, davalı ...'nun alacağının keşidecisi davalı şirket, lehtarı davalı ... olan Anadolu Bank A.Ş.'den verilme, 20/02/2012 keşide tarihli, 250.000,00 TL bedelli çekin dava dışı ...'ye ciro edilmesi ve bu kişi tarafından tahsil edilmesi üzerine doğan alacak olduğu, davalı ...'nun davalı şirketin yetkilisi olması nedeniyle tüm işlemleri yapması ve ödemeleri almasının usul ve yasaya uygun olduğu, tesis edilen ipoteklerin dayanağı olan borç kaynaklarının belirgin bir şekilde ayrı olması dikkate alındığında tüm işlemleri davalı ...'nun yapmış olmasının tek başına perdenin aralanması için yeterli olmadığı, kaldı ki perdenin aralanması ile şirketin borç ve sorumluluklarından, şirketi oluşturan ortakların da sorumlu olmasının amaçlandığı, davacı iddiasının ise davalı ortağın kişisel borçlarından şirketin sorumlu olmasını istemek olduğundan perdenin aralanması koşullarının oluşmadığı, organik bağ
yönünden ise; davacının beyanının aksine şirket ve şirket ortağı olan diğer davalının alacak borç ilişkilerinin birlikte götürüldüğüne dair yeterli delil olmadığı gibi davacının hangi ödemeyi hangi borç için yaptığını açıkça belgelendirememesi karşısında davalı ...'nun şirket ile birlikte muvazaalı işlemler yaptığının ispat edilemediği, davacının, davalı şirkete fazla ödeme yapmasına karşılık, davalı ...'na ipotek borcunun tamamını ödediğini ispat edemediği, fazla ödemeden sadece şirketin sorumlu tutulması gerektiği gerekçesiyle tarafların istinaf başvurusunun ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili ve davalı ... Akaryakıt...A.Ş. vekili temyiz etmiştir.
1-Davalı vekili 15.12.2020 tarihli ek temyiz dilekçesi ile duruşma isteminde bulunmuş ise de, davalı vekiline gerekçeli karar 30.11.2020 tarihinde tebliğ edilmiş olup davalı vekilinin ek temyiz dilekçesinin HMK 345. madde uyarınca süresinde olmaması nedeniyle davalı vekilinin duruşma isteminin süre yönünden reddine karar verilmiştir.
2-Davacı vekilinin tüm, davalı ... Akaryakıt...A.Ş. vekilinin ise aşağıdaki (3) nolu bent dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine,
3- Davacı dava dilekçesinde davalılardan ... lehine düzenlenen 250.000,00-TL bedelli ipoteğin fekkini talep etmiş, 13.02.2017 tarihli ıslah dilekçesinde ise “davalı şirkete yapmış olduğu fazla ödemenin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini” talep etmiş, mahkemece yukarıda özetlenen gerekçe ile davacının ıslah talebi doğrultusunda karar verilmiştir.
Davacının, “davalı şirkete yapmış olduğu fazla ödemenin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ” talebi dava dilekçesinde yer almayan (dava konusu edilmeyen) ve ilk defa ıslah dilekçesiyle dava konusu edilen bir taleptir. Başka bir deyişle davacı vekili ıslah dilekçesi ile, açılan davadaki taleplerinin yanında dava dilekçesinde dile getirilmeyen bir alacak kaleminin de hükme bağlanmasını istemiştir.
Bu noktada; hiç dava konusu edilmemiş bir unsurun, başka dava konularına ilişkin davada ıslah yoluyla davaya dahil edilip edilemeyeceğinin; eş söyleyişle, sadece bir konu hakkında dava açılmışken bu dava konusundan farklı dava konularının ıslah yoluyla eldeki davaya dahiline olanak bulunup bulunmadığının ayrıca irdelenmesi gerekir. Bilindiği üzere, 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 176 ve devamı maddelerinde düzenlenmiş olan ıslah; taraflardan birinin usule ilişkin bir işlemini kısmen veya tamamen düzeltmesine olanak tanıyan bir yöntem olup, iddia ile savunmanın genişletilmesi yasağının istisnalarından biridir. Islah müessesesi, dava değiştirme, başka deyişle iddia ve müdafaanın değiştirilmesi veya genişletilmesi yasağını bertaraf eden bir imkan olmakla, bu suretle, aslında yasal itirazla karşılaşabilecek olan herhangi bir taraf muamelesi, ıslah kurumunun yardımıyla artık bu itirazı davet etmeksizin yapılabilmektedir Islahla kastedilen, dava konusu edilen hususların genişletilmesi veya değiştirilmesidir. Dava konusu edilmeyen bir şeyin kısmi ıslah yoluyla davaya ithaline ve dava konusu haline getirilmesine yasal açıdan olanak bulunmamaktadır (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 29.06.2011 gün, 2011/1-364 Esas, 2011/453 sayılı kararı ve 15.02.2017 gün, 2015/7-917 Esas, 2017/265 Karar sayılı, 15. HD 18.04.2013 gün, 2012/3598 Esas, 2013/2707 Karar sayılı kararları). Bu nedenle davalı ... Akaryakıt ve Madeni Yağ San.Tic. A.Ş.’ye karşı açılan alacak davasının da reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçeyle kabulüne karar verilmesi doğru olmamış kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin duruşma isteminin REDDİNE, (2) nolu bentte belirtildiği üzere, davacı vekilinin tüm, davalı ... Akaryakıt ve Madeni Yağ San.Tic. A.Ş. vekilinin ise sair temyiz itirazlarının REDDİNE, (3) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalı ... Akaryakıt ve Madeni Yağ San.Tic. A.Ş. vekilinin temyiz isteminin kabulü ile İlk Derece Mahkemesince verilen karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULARAK KALDIRILMASINA, HMK'nın 373/1. maddesi uyarınca dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz eden davalı ... Akaryakıt ve Madeni Yağ San. Tic. A.Ş.' ye iadesine, aşağıda yazılı bakiye 26,30 TL temyiz ilam harcının temyiz eden davacıdan alınmasına, 14/09/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.