Esas No: 2011/4739
Karar No: 2012/3725
Karar Tarihi: 28.05.2012
Yargıtay 23. Hukuk Dairesi 2011/4739 Esas 2012/3725 Karar Sayılı İlamı
- KOOPERATIF GENEL KURUL KARARININ İPTALI
- MUTLAK BUTLAN
- BORÇLAR KANUNU (818) Madde 19
- KOOPERATİFLER KANUNU (1163) Madde 51
- KOOPERATİFLER KANUNU (1163) Madde 45
"İçtihat Metni"
ÖZET: GENEL KURUL SÖZLEŞMEDE GÖSTERİLEN ŞEKİL VE SURETTE TOPLANTIYA ÇAĞIRILIR. TOPLANTI NİSABI SÖZLEŞMEDE GÖSTERİLİR. ANCAK YAPI KOOPERATİFLERİNİN GENEL KURUL TOPLANTISINDA ORTAKLARIN EN AZ 1/4’ÜNÜN ŞAHSEN VEYA TEMSİLEN HAZIR BULUNMALARI ŞARTTIR. KANUN VE ANASÖZLEŞMEDE AYKIRI HÜKÜM BULUNMADIKÇA, GENEL KURUL KARARLARINDA VE SEÇİMLERDE OYLARIN YARIDAN BİR FAZLASINA İTİBAR OLUNUR. GENEL KURULUN TOPLANABİLMESİ VE GÜNDEMDEKİ KONULARI GÖRÜŞEBİLMESİ İÇİN, KOOPERATİFE KAYITLI ORTAKLARDAN GENEL KURULA KATILMA HAKKINA SAHİP OLANLARIN EN AZ 1/4’ÜNÜN ŞAHSEN VEYA TEMSİLEN TOPLANTIDA HAZIR BULUNMASI GEREKİR. GENEL KURULDA KARARLAR, ORTAKLAR CETVELİNDE İMZASI BULUNANLARIN YARIDAN FAZLASININ OYU İLE ALINIR.
KARAR YETER SAYISININ, GÖRÜŞMELER SIRASINDA HAZIR BULUNAN ÜYE SAYISI ÜZERİNDEN HESAPLANMASI GEREKTİĞİNDEN, ANASÖZLEŞMENİN “YARIDAN FAZLASI” İBARESİ KARŞISINDA, OYÇOKLUĞU İLE KARAR ALINMIŞ, HER ALINAN KARAR İÇİN BULUNMASI GEREKEN TOPLANTI NİSABINA ULAŞILAMAMIŞ OLDUĞUNDAN, ALINAN BU KARARIN, MUTLAK BUTLANLA BATIL OLDUĞUNUN TESPİTİNE KARAR VERİLMESİ GEREKİR.
Taraflar arasındaki genel kurul kararının iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacılar vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
Davacılar vekili, müvekkillerinin kooperatif üyesi olduğunu, davalı kooperatifin 26.07.2009 tarihli genel kurul toplantısında alınan kararların gerek Kooperatifler Kanunu’nun 53. maddesine, gerekse kanunun emredici hükümlerine aykırı olduğunu ileri sürerek, iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, kooperatif genel kurulunda alınan kararların kanuna, anasözleşmeye ve iyiniyet kurallarına uygun olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre; bu tür davalarda dava şartlarından olan muhalefet şerhinin toplantı tutanağına geçirilmesi koşulunun davaya konu genel kurulda alınan hiçbir kararda yerine getirilmediği gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacılar vekili temyiz etmiştir.
1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacılar vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Dava kooperatif genel kurul kararlarının iptali istemine ilişkindir. Mahkemece davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacılar vekilince temyiz edilmiştir.
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 45/2. maddesi, “genel kurul sözleşmede gösterilen şekil ve surette toplantıya çağrılır. Toplantı nisabı sözleşmede gösterilir. Ancak yapı kooperatiflerinin genel kurul toplantısında ortakların en az 1/4’ünün şahsen veya temsilen hazır bulunmaları şarttır.” hükmünü içermektedir. Aynı Kanun’un 51/1. maddesi ise “Kanun veya anasözleşmede aykırı hüküm bulunmadıkça, genel kurul kararlarında ve seçimlerde oyların yarıdan bir fazlasına itibar olunur” hükmünü içermektedir. Dosyada mevcut anasözleşmenin 33. maddesinin 1. fıkrasında “Genel kurulun toplanabilmesi ve gündemdeki konuları görüşebilmesi için, kooperatife kayıtlı ortaklardan genel kurula katılma hakkına sahip olanların en az 1/4’ünün şahsen veya temsilen toplantıda hazır bulunması gerekir” hükmüne; 2. fıkrada ise “Genel kurulda kararlar, ortaklar cetvelinde imzası bulunanların yarıdan fazlasının oyu ile alınır.” hükmüne yer verilmiştir. Anılan hükümler emredici nitelikte olup, bu hükümlere aykırılık teşkil eden genel kurul kararları, BK’nın 19 ve 20. maddeleri hükümlerine göre mutlak butlanla batıldır.
Somut olayda ise, 26.07.2009 tarihli genel kurul toplantısı 1086 kayıtlı ortağı bulunan davalı kooperatifin 485 ortağının katılımı ile başlamış olup, toplantı nisabı (272) gerçekleşmiştir. Gündemin 5. maddesi görüşülürken yapılan sayımda toplantı salonunda toplam 370 üyenin hazır bulunduğu tespit edildikten sonra başlanılan 5. madde görüşmeleri sonunda birkaç önerge üzerinde yapılan oylamaların en sonuncusunda 60 red ve 280 kabul oyu verildiği anlaşıldığına ve gündemin 6. maddesinin görüşmelerine ayrı bir sayım yapılmadan başlandığına göre, 6. maddenin görüşmelerine 340 ortak ile başlandığının kabulü gerekir ise de, 6. madde görüşmesine toplam katılan sayısı belirtilmeden “170 oy ile ve oyçokluğu ile karar alındığı” tutanak kapsamından anlaşıldığından en fazla 169 ortağın red oyu kullandığının, dolayısıyla, kabul ve red oyları toplamının 369 olduğunun kabulü gerekir. Bu durumda oylama öncesinde veya sırasında toplantıyı terk edenler olmuş ve 369 kişi oy kullanmıştır. Buna göre, karar yeter sayısı, görüşmeler sırasında hazır bulunan üye sayısı üzerinden hesaplanması gerektiğinden, anasözleşmenin 33. maddesinin 2. fıkrasındaki “yarıdan fazlası” ibaresi karşısında, 339’un yarısından fazlası olan 170’dir. Bu durumda, 6. madde ile ilgili toplantı ve karar nisabı oluşmuş ise de, 8. maddede ise 75 red oyuna karşılık, 185 kabul oyu ve oyçokluğu ile karar alınmış olup, toplam 260 ortak katılmıştır. Her alınan karar için bulunması gereken toplantı nisabına (272) 8. maddede ulaşılamadığından, alınan kararın Yasa’nın 45/2. ve anasözleşmenin 33/1. maddesi uyarınca mutlak butlan ile batıl olduğunun tespitine karar verilmesi gerekirken, yanılgılı gerekçe ile davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir.
S o n u ç: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle, temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davacılar yararına (BOZULMASINA), peşin alınan harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 28.05.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.