Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2021/1640 Esas 2022/5927 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Muğla 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde görülen bir davada, davacı şirketin verdiği teminat çeki davalı şirkete verildi, ancak borcun olmadığı halde iade edilmedi. Çek daha sonra davalının borcunu kapatmak için alındı ve tahsil edildi. Davacı şirket, çek bedelinin müştereken ve müteselsilen davalılardan tahsiline karar verilmesi için dava açtı. İlk derece mahkemesi, davayı kısmen kabul etti. İstinaf başvuruları reddedildi ve karar temyiz edildi. Yargıtay, Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar verdi.
Kanun Maddeleri:
- Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353/1-b-1 maddesi
- HMK'nın 370/1. maddesi
- HMK'nın 372. maddesi

MAHKEMESİ : BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 11. HUKUK DAİRESİ

Taraflar arasında görülen davada Muğla 2. Asliye Hukuk Mahkemesince verilen 21.06.2017 tarih ve 2015/253 E- 2017/402 K. sayılı kararın davacı vekili ve davalı ... Turizm İnş. Mad. Tic. ve San. A.Ş. vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, istinaf istemlerinin ayrı ayrı esastan reddine dair İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi'nce verilen 11.01.2021 tarih ve 2018/488 E- 2021/13 K. sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi davacı vekili ve davalı ... Turizm İnş. Mad. Tic. ve San. A.Ş. vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçeler, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkili şirketin keşide ettiği TEB Muğla Şubesindeki ... numaralı 100.000 TL bedelli çeki davalı ... AŞ'ye teminat olarak verdiğini, davalı şirketin müvekkili şirketten hiçbir alacağı olmadığını ve çekin müvekkili şirkete iade edilmesinin kararlaştırıldığını, davalı şirketin teminat olarak aldığı bu çeki diğer davalı bankadan kullandığı kredilerin teminatı olarak davalı bankaya verdiğini ve teminat olarak alındığı hususunu bankaya bildirdiğini, davalı ... AŞ'nin 16.05.2014 tarihinde çekin davacıya iade edilmesini bankadan istediğini ancak banka tarafından kredi risklerinin kapatılması şartı ile iade edileceğinin bildirildiğini, çekin istendiği bu tarih itibarı ile ... AŞ'nin bankaya herhangi bir borcu olmamasına rağmen davalı banka tarafından çekin iade edilmeyerek 30.09.2014 tarihinde çekin takas yoluyla tahsil edildiğini, çekin rehin cirosu ile devrinin mümkün olmadığını ve çekte rehin cirosunun geçerliliğinin bulunmadığını, teminat olarak alınan çekin banka tarafından tahsil edilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu ileri sürerek çek bedeli olan 100.000,00 TL'nin 30.09.2014 tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... A.Ş vekili, diğer davalı bankanın 16.05.2014 günü itibari ile müvekkili ... A.Ş. nin ödemesi gereken bir borç olmamasına rağmen, bu çekin teminat amaçlı verildiğini bilmesine ve iadesi hususunda da talepte bulunulmasına rağmen, çeki iade etmediğini, çek bedelinin tahsiline yönelik yapılan işlemlerden ve çek bedelinin iadesinden davalı bankanın sorumlu olduğunu, müvekkil şirketin dava konusu çeki, diğer davalı ... A.Ş.ye aralarındaki kredi ilişkisine istinaden teminat olarak verdiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Davalı ... AŞ vekili, diğer davalı ... şirketine kullandırılan kredilerin ödenmesi amacıyla davalının dava konusu çeki müvekkili bankaya ciro ve teslim ettiğini, söz konusu krediler nedeniyle müvekkili bankanın davalı şirketten alacaklı olduğunu, müvekkili banka tarafından çek üzerinde yazılı keşide tarihinde ibraz edilerek çek bedelinin tahsil edildiğini, keşidecinin lehtar ile kendi arasında doğrudan doğruya var olan ilişkilere dayanan def'ileri hamiline karşı ileri süremeyeceğini, dava konusu çek üzerinde davacı tarafından teminat için verildiğine dair kayıt bulunmadığını, bu nedenle de davacı keşideci şirketin diğer davalı şirket ile olan ilişkisine dayalı defilerini iyi niyetli hamil konumunda olan müvekkili bankaya karşı ileri süremeyeceğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece iddia, savunma, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, davacı ile davalı ... firması arasındaki 24.04.2014 tarihinde protokole istinaden dava konusu çekin herhangi bir alacak ilişkisi olmadan teminat olarak davacı tarafından davalı şirkete verildiği, çekin arka yüzünde ... şirketinin cirosunun bulunduğu, banka tarafından bedeli teminat olarak cirosunun yapılarak tahsil edildiği, çekin iadesinin talep edilmesinden önce davalı banka tarafından ... AŞ'nin kredi ilişkisinin kesilip borcun ödenmesinin talep edildiği, davalının temerrüde düştüğü, gerek çekin iade tarihi gerekse tahsil tarihi olan 30.09.2014 tarihinde davalının davalı bankaya borcunun bulunduğu, banka tarafından söz konusu borçlar karşılığı çekin takas yoluyla tahsil edildiği, dolayısıyla bankaca çekin tahsilinde herhangi bir hukuka aykırılık bulunmadığı, davalının kredi borcunun bulunması dolayısıyla çekin iade edilmemesinin hukuka uygun olduğu, çek bedelinin banka tarafından tahsil edilerek diğer davalının bankaya olan borcuna mahsup edildiği, davalı ... AŞ'nin çek bedeli olan 100.000 TL kadar borcundan kurtulmuş olduğu gerekçesiyle davalı ... açısından açılan davanın reddine, davalı ... Turizm İnş A.Ş. yönünden davanın kabulü ile 100.000,00 TL alacağın 30.09.2014 tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte bu davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine karar verilmiş, hükme karşı davacı vekili ve davalı ... Turizm A.Ş. vekili tarafından istinaf yoluna başvurulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesince, davacı vekili ve davalı ... A.Ş. vekilinin istinaf başvurularının Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353/1-b-1 maddesi uyarınca ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
Karar, davacı vekili ve davalı ... Turz. İnş. Mad. Tic. ve San. A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Yapılan yargılama ve saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kuralları gözetildiğinde İlk Derece Mahkemesince verilen kararda bir isabetsizlik olmadığının anlaşılmasına göre yapılan istinaf başvurusunun HMK'nın 353/b-1 maddesi uyarınca Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddine ilişkin kararın usul ve yasaya uygun olduğu kanısına varıldığından Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekili ve davalı ... Turz. İnş. Mad. Tic. ve San. A.Ş. vekilinin temyiz isteminin reddi ile Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın HMK'nın 370/1. maddesi uyarınca ONANMASINA, HMK'nın 372. maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, aşağıda yazılı bakiye 21,40 TL temyiz ilam harcının temyiz eden davacıdan alınmasına, alınmadığı anlaşılan 6.831.-TL. temyiz ilam harcı ile 397,80 TL. temyiz başvuru harcının temyiz eden davalı ... Turizm İnş. Mad. Tic. ve San. A.Ş.'den alınmasına, 15/09/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.