Yargıtay 23. Hukuk Dairesi 2012/1711 Esas 2012/3478 Karar Sayılı İlamı

Abaküs Yazılım
23. Hukuk Dairesi
Esas No: 2012/1711
Karar No: 2012/3478
Karar Tarihi: 21.05.2012

Yargıtay 23. Hukuk Dairesi 2012/1711 Esas 2012/3478 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davalı kooperatiften ayrılan eski ortak, çıkma payının tahsili talebiyle dava açmıştır. Davacı, kooperatife üyeyken yaptığı ödemelere karşılık şimdilik 26.327,50 TL'nin ödeme tarihinden işleyecek faizi ile birlikte iadesini talep etmiştir. Mahkeme, davacının istifa etmesinin ardından gelir gider ve bilanço hesaplarının görüşüleceği genel kurul toplantısından bir ay sonra alacağının muaccel hale geleceğini ancak dava tarihi itibariyle genel kurul toplantısının henüz yapılmadığını belirterek davayı reddetmiştir. Ancak, Kooperatifler Kanunu'nun 17/1 nci maddesi ve kooperatifin anasözleşmesinin 15 nci maddesi gereğince, ayrılan ortağın ödemiş olduğu aidatın ayrıldığı yıl bilançosuna göre hesaplanacak olan masraf hissesi düşüldükten sonra bakiyesinin iadesi talep edilebilir. Davalı kooperatifin anasözleşmesinde ise, ayrılan ortağın yerine yeni ortak alınması halinde eski ortağın yapmış olduğu ödemelerin derhal kendisine iade edilmesi gerektiği hükme bağlanmıştır. Alacak, ödeme günü belli olduğundan kooperatifin temerrüde düşürülmesi için ayrıca ihtar edilmesine gerek yoktur. Kooperatifin mevcudiyetini tehlikeye düşürecek olması nedeniyle ödemelerin geciktirilmesine ilişkin genel kurul kararı alınmış olsa bile, bu sadece kooperatife ödemeyi geciktirme hakkı verir; alacağın muacceliyet tarihini etkilemez. Kararın bozulmasına karar verilmiştir. Kanun maddeleri: Kooperatifler Kanunu'nun 17/1, 17/2, anasözleşmenin 15. maddesi.
23. Hukuk Dairesi         2012/1711 E.  ,  2012/3478 K.

    "İçtihat Metni"

    MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

    Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
    -K A R A R-
    Davacı vekili, müvekkilinin, davalı kooperatifin ortaklığından 12.01.2011 tarihli ihtarname ile istifa ettiğini, davalının, müvekkilinin alacağını 15.01.2014 tarihinden önce ödeyemeyeceğini bildirdiğini ileri sürerek, müvekkilinin davalı kooperatife üye olduğu dönemde yapmış olduğu ödemelere karşılık şimdilik 26.327,50 TL"nin ödeme tarihinden işleyecek faizi ile birlikte müvekkiline iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
    Davalı vekili, davacının talep etmiş olduğu üyelik aidatlarının muaccel hale gelmediğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
    Mahkemece, iddia, savunma ve dosya kapsamına göre, davacının 12.01.2011 tarihinde istifa etmesi nedeniyle istifa tarihine ilişkin gelir gider ve bilanço hesaplarının görüşüleceği, genel kurul toplantısı tarihinden bir ay sonra alacağının muaccel hale geleceği, 2011 yılının hesaplarının görüşüldüğü genel kurul toplantısının ise dava tarihi olan 25.02.2011 tarihi itibari ile henüz yapılmadığı, dolayısıyla alacağının dava tarihi itibari ile muaccel olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
    Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
    Dava, kooperatif ortaklığından çıkan eski ortağın çıkma payının tahsili istemine ilişkindir. 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun 17/1 nci maddesi ve anasözleşmenin 15 nci maddesi gereğince, kooperatiften ayrılan ortak, ödemiş olduğu aidatın ayrıldığı yıl bilançosuna göre hesaplanacak olan masraf hissesi düşüldükten sonra bakiyesinin iadesini talep hakkını haiz olup, bilançonun genel kurulca kabulü suretiyle kesinleşmesinden itibaren bir ay geçtikten sonra bu hak ileri sürülebilir. Davalı kooperatif anasözleşmesinin 15 nci maddesinde "Ortaklığı sona erenlerini yerine ortak alınması halinde eski ortağın 21. madde uyarınca ödediği gider taksitleri derhal ödenir." hükmü yer almaktadır. Ayrılan ortağın yerine yeni ortak alınması halinde eski ortağın yapmış olduğu ödemelerin derhal kendisine iade edilmesi gerekmektedir. Belirtilen her iki durumda da iade edilecek aidatlar bakımından ifa günü belli olup, kooperatifin temerrüde düşürülmesi için ayrıca ihtar edilmesine gerek yoktur.
    Aynı Kanun"un 17/2 nci maddesi uyarınca kooperatifin mevcudiyetini tehlikeye düşürecek olması nedeniyle ödemelerin geciktirilmesine ilişkin bir genel kurul kararı alınmış ve mahkemece, ödemenin kooperatifin mevcudiyetini tehlikeye düşürecek nitelikte olduğu bilirkişi raporu ile saptansa dahi, bu, sadece kooperatife ödemeyi geciktirme hakkı verir ise de alacağın muacceliyet tarihini etkilemez.
    Somut olayda, davacı vekili, müvekkiline kur"ada G blok 32 nolu daire isabet ettiğini ve bu dairenin satılması sebebiyle anasözleşmenin 15. maddesi gereğince çıkma payının derhal ödenmesinin gerektiğini ileri sürmektedir. Mahkemece, bu açıklamalar ve ilkeler çerçevesinde iddia ve savunmanın ele alınması, sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeye dayalı olarak yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
    SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 21.05.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.




    Hemen Ara