MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün davacı vekilince duruşmalı, davalı ... vekilince duruşmasız olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davacı Vek. Av. ... ile davalı ... Vek. Av.... gelmiş, diğer davalı tarafından gelen olmadığından onun yokluğunda duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlenildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Davacı vekili, davalılardan İdris’in diğer davalı kooperatifin ortağı iken ihraç edildiğini, davalı kooperatifin ise İdris’in hissesini davacıya devrettiğini, davacının tüm edimlerini yerine getirdiğini, bu duruma rağmen davalılardan İdris’in açtığı ihraç kararının iptali davası sonunda ortaklığa döndüğünü, sonrasında davacı ve davalı kooperatif aleyhine açtığı dava sonunda kurada davacı adına isabet eden dairenin tapusunun iptali ile İdris adına tesciline karar verildiğini, daire bedelinin 80.000,00 TL olduğunu, davacının bu daireye yaptığı faydalı imalatların bedelinin ise 40.000,00 TL olduğunu ileri sürerek, 80.000,00 TL’nın davalılardan kooperatiften, 40.000,00 TL’nın davalılardan İdris’ten temerrüt faiziyle tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar vekilleri, davanın reddini istemişlerdir.
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre, davacının davalı kooperatife yaptığı ödeme toplamının 3.703,90 TL olduğu ve ancak bu meblağı isteyebileceği, yaptığı faydalı imalatlar bedelinin ise 7.397,69 TL olduğu gerekçesiyle, davanın kısmen kabulü ile 3.703,90 TL’nın davalılardan kooperatiften, 7.397,69 TL’nın davalılardan İdris’ten temerrüt faiziyle tahsiline karar verilmiştir.
Kararı, davacı ile davalılardan ... vekilleri temyiz etmiştir.
A-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekili ile davalılardan İdris vekilinin diğer aşağıdaki bentler dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
B-Dava, davalı kooperatif ortağı olan davacıya tahsis edilen konutun diğer davalı ...’in açtığı tapu iptali ve tescili davası sonunda, davalı ... adına tescil edilmesi, bu nedenle de davacıya konut tahsis edilememesi nedenine dayalı tazminat ve davacıya tahsis edilen konutta davacının yaptığı faydalı imalat giderinin tahsili istemlerine ilişkindir.
Öncelikle, dava dilekçesiyle, davalılardan kooperatifin tahsis ettiği konut yerine başka konutu tahsis edebilecek olması halinde, var olan bu konutun tahsis edilmesi istendiğine göre, davacıya tahsis edilebilecek konutun var olup olmadığının araştırılması gereklidir. Tahsis edilecek konutun bulunmaması halinde ise, bu tür davalarda uygulanması gereken tazminat hesaplama şekline göre tazminat hesabının yapılması gereklidir.
Tazminatın hesaplama ilkesi aşağıdaki şekilde formüle edilmiştir.
1-Önce, ortaklara tahsis edilen konut veya işyerinin dava tarihi itibariyle rayiç değeri saptanmalıdır.
2-Davalı kooperatife normal ödentilerini gerçekleştiren bir ortağın ödemelerinin, ödeme yaptıkları tarihler itibariyle toplam ödemeleri dava tarihine kadar (Toptan Eşya Fiyat Endeksi Artış ortalama rakamları esas alınarak) taşınarak, güncel değeri bulunmalıdır.
3-Bundan sonra, yukarıda (1) numaralı bentte bulunan değerden (2) numaralı bentte bulunan değer çıkarılarak kooperatife normal ödeme yapan bir ortağın, bu ödemelerine karşı ne miktarda yararlanma elde ettikleri ortaya çıkarılmalıdır.
4-Bunu takiben, davacı eksik ödeme yapan ortağın ödentileri (2) numaralı bentteki ilkelere göre dava tarihine taşınarak eksik ödeme miktarı da güncelleştirilmelidir.
5-Bu hesaplamalardan sonra, normal ödentilerini gerçekleştiren bir ortağın yukarıda (2) numaralı bentte bulunan ödemelerinin güncel değeri karşılığı, yine yukarıda (3) numaralı bentte bulunan bir yararlanmayı sağladığına göre, davacının (4) numaralı bentte eksik ödemelerinin güncel değerinin ne miktarda yarar sağlaması gerektiği, orantı kurallarına göre belirlenmelidir. Yani sonuç olarak, (4) numaralı bentte bulunan miktar,(3) numaralı bentte bulunan değerle çarpıldıktan sonra bulunan miktarın (2) numaralı bentte bulunan miktara bölünmesi sonucu bulunacak miktara (4) numaralı bentte bulunan davacı ödemelerinin güncel değerinin ilave edilmesi sonucu bulunacak miktar, davacı ortağın bu davada kooperatiften talep etmesi mümkün olan zarar miktarını belirleyecek ve mahkemece (talepte değerlendirilerek) bu miktara hükmedilecektir.
Yukarıdaki ilkeleri dikkate almayan ve davacının yaptığı aidat ödemelerini hesaplayan bilirkişi kurulu raporunun mahkemece hükme esas alınması doğru olmamıştır.
C-Davacı taraf, davalı ... adına tescil edilen konuta yaptığı faydalı imalat giderini talep ettiğine göre, yapılan faydalı imalatların dava tarihi itibariye değeri tespit edildikten sonra, yıpranma payı indirilerek belirlenecek meblağa hükmedilmesi gerekirken, bu konuda yeterli açıklama içermeyen bilirkişi raporuna itibar edilmek suretiyle yazılı şekilde karar verilmesi doğru bulunmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda (A) bölümünde açıklanan nedenlerle, davacı vekili ile davalılardan İdris vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (B) bölümünde açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davacı yararına, (C) bölümünde açıklanan nedenlerle, davalılardan İdris vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davalılardan İdris yararına BOZULMASINA, peşin alınan harçların istek halinde temyiz edenlere iadesine, 900,00 TL duruşma vekalet ücretinin karşılıklı alınarak birbirlerine ödenmesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 21.05.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.