Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2022/5264 Esas 2022/6483 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

İstanbul Anadolu 1. Tüketici Mahkemesi tarafından verilen bir kararın Adalet Bakanlığı tarafından kanun yararına bozulması istenmiştir. Konu, davacı şirketten İstanbul-Barcelona uçuşu için bilet alan davalının Covid-19 pandemisi nedeniyle uçuşların tehlikeli hale geldiği iddiasıyla bilet ücretlerinin iadesi için yapılan başvurudur. İlgili Tüketici Hakem Heyeti Başkanlığı tarafından talebin kabulüne dair verilen kararın görev yönünden iptaline karar verilmiştir. Adalet Bakanlığı, davalının ticari ve mesleki olmayan amaçlarla aldığı biletlerin pandemi nedeniyle iadesi istemi nedeniyle ortaya çıkan uyuşmazlığın çözümünde, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun hükümlerinde öngörülen usul kapsamında tüketici hakem heyetinin görevli olduğunu savunmuştur. Mahkeme de bu savunmayı dikkate alarak, tüketici hakem heyeti kararının görev yönünden iptaline karar vermenin doğru olmadığını belirterek hükmün kanun yararına bozulmasına karar vermiştir.
Kanun maddeleri:
- 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un 3. maddesinin (k) bendi: Tüketici, \"Ticari veya mesleki olmayan amaçlarla hareket eden gerçek veya tüzel kişi\"
- 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un 3. maddesinin (l) bendi: Tüketici işlemi, \"Mal veya hizmet piyasalarında kamu tüzel kişileri de dâhil olmak üzere ticari veya mesleki amaçlarla hareket eden veya onun adına ya da hesabına hareket eden gerçek veya tüzel kişiler ile tüketiciler arasında kurulan, eser, taşıma, simsarlık, sigorta, vekâlet, bankacılık ve benzeri sözleşmeler de dâhil olmak üzere her türlü sözleşme ve hukuki işlem\"
- 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un 83. maddesinin ikinci fıkrası: Taraflardan birini tüketicinin oluşturduğu işlemler ile ilgili diğer kanunlarda düzenleme olmasının, bu işlemlerin tüketici işlemi sayılmasını ve 6502 sayılı Yasa'nın görev ve yetkiye ilişkin hükümlerinin uygulanmasını engellemeyeceği ifade edilmektedir.

MAHKEMESİ :TÜKETİCİ MAHKEMESİ


TÜRK MİLLETİ ADINA

Taraflar arasındaki davanın İstanbul Anadolu 1. Tüketici Mahkemesi tarafından yukarıda sayı ve tarihi belirtilen kararın HMK 363. maddesi uyarınca kanun yararına bozulmasının Adalet Bakanlığı tarafından istenilmesi üzerine, dava dosyası için Tetkik Hakimi Dr. ... tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçeler, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Kanun yararına temyize konu davada, davacı şirketten İstanbul-Barcelona uçuşu için bilet alan davalının Covid-19 pandemisi nedeniyle uçuşların tehlikeli hale geldiği iddiasıyla bilet ücretlerinin iadesi için Maltepe İlçe Tüketici Hakem Heyeti Başkanlığı’na yaptığı başvuru üzerine, adı geçen Heyet tarafından talebin kabulüne dair verilen kararın itirazen incelenerek iptalinin istendiği, mahkemece uyuşmazlık konusu taşımanın Hava Yoluyla Uluslararası Taşımacılığa İlişkin Belirli Kuralların Birleştirilmesine Dair Sözleşmenin (Montreal Sözleşmesi) uygulama alanında kaldığı, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında değerlendirilemeyeceği, uyuşmazlığın çözümünün asliye ticaret mahkemelerinin görev alanında kaldığı, tüketici hakem heyetlerinin görevli olmadığı gerekçesiyle tüketici hakem heyeti kararının görev yönünden iptaline karar verildiği ve hükmün kesin olduğu anlaşılmıştır.
Anılan kesin karar hakkında Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü’nün 02.09.2022 ve 39152028-153.01-251-2022-E. 2150/26151 sayılı kanun yararına temyiz isteminde özetle, davalının ticari ve mesleki olmayan amaçlarla hareket ederek aldığı biletlerin iadesine ilişkin olduğu anlaşılan uyuşmazlığın çözümünde 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun hükümlerinde öngörülen usul kapsamında tüketici hakem heyetlerinin görevli olduğu kabul edilip bu cihette işin esası hakkında yapılacak inceleme ve değerlendirmenin sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçeyle hüküm kurulmasının usul ve yasaya aykırı olduğu bildirilerek hükmün kanun yararına bozulması talep edilmiştir.
6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 3. maddesinin (k) bendinde tüketici, "Ticari veya mesleki olmayan amaçlarla hareket eden gerçek veya tüzel kişi", (l) bendinde tüketici işlemi, "Mal veya hizmet piyasalarında kamu tüzel kişileri de dâhil olmak üzere ticari veya mesleki amaçlarla hareket eden veya onun adına ya da hesabına hareket eden gerçek veya tüzel kişiler ile tüketiciler arasında kurulan, eser, taşıma, simsarlık, sigorta, vekâlet, bankacılık ve benzeri sözleşmeler de dâhil olmak üzere her türlü sözleşme ve hukuki işlem" olarak tanımlanmıştır. Aynı Kanun’un 83. maddesinin ikinci fıkrasında, taraflardan birini tüketicinin oluşturduğu işlemler ile ilgili diğer kanunlarda düzenleme olmasının, bu işlemlerin tüketici işlemi sayılmasını ve 6502 sayılı Yasa'nın görev ve yetkiye ilişkin hükümlerinin uygulanmasını engellemeyeceği ifade edilmiştir. Açıklanan bu çerçeve içinde davalının ticari ve mesleki olmayan amaçlarla aldığı biletlerin pandemi nedeniyle iadesi istemi nedeniyle ortaya çıkan uyuşmazlığın çözümünde, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun hükümlerinde öngörülen usul kapsamında tüketici hakem heyetinin görevli olduğu gözetilip işin esası hakkında yapılacak inceleme ve değerlendirme sonucunda varılacak uygun sonuç dairesinde bir karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçeyle tüketici hakem heyeti kararının görev yönünden iptaline karar verilmesi doğru görülmemiş, somut davaya ilişkin yerinde bulunan kanun yararına bozma isteğinin kabulü ile hükmün, sonuca etkili olmamak üzere kanun yararına bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, Adalet Bakanlığı’nın 6100 sayılı HMK’nın 363. maddesine dayalı kanun yararına bozma isteğinin kabulü ile hükmün sonuca etkili olmamak üzere kanun yararına BOZULMASINA, dosyanın mahkemesine iadesine, bozma kararının bir örneğinin 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu‘nun 363. maddesinin 3. fıkrası gereğince Resmi Gazete’de yayınlanması için Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü’ne gönderilmesine, 29/09/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.