Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2021/5051 Esas 2022/6916 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ(FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ SIFATIYLA)




TÜRK MİLLETİ ADINA

Taraflar arasında görülen davada Antalya 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nce bozmaya uyularak verilen 01.04.2021 tarih ve 2020/428 E. - 2021/452 K. sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davalılar vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçeler, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacılar vekili, “Amerikan Kültür Derneği” ibaresinin müvekkili Dernek adına 2004/30818 sayılı marka olarak tescilli olduğunu, davalı ile yapılan Franchise Sözleşmesi ile markanın Denizli şubesi olarak davalıya kullandırıldığını, ancak davalının bilahare noter ihtarnamesi ile sözleşmeyi yenilemeyeceği ve 01.06.2007 tarihi itibariyle sözleşmeyi feshettiğini müvekkiline bildirdiğini, müvekkilinin de cevaben “Amerikan Kültür Derneği” isminin iade edilerek şubenin kapatılması, elinde bulunan tüm evrakın kendilerine gönderilmesi ile franchise olması sıfatıyla elde ettiği her türlü belge, tanıtım araçları, logo, fikir ve uygulamalarının ve benzerlerinin müşteri ve üye ilişkilerinde kullanılmaması ve kullandırılmamasını davalıya ihtar ettiğini, buna rağmen davalı tarafın müvekkiline ait öğrenci kayıt sözleşmesi örneğini kullandığının delil tespit dosyası ile tespit edildiğini, sözleşme gereği davalının sözleşme tarihinden bir ay önce fesih etmeyerek, yabancı dil kurslarının yaz döneminden önce yoğun bir şekilde kayıt yaptırdığı Nisan-Haziran döneminde müvekkilinin tanınmışlığı ve emtiasını kullanarak haksız rekabete sebebiyet verdiğini ileri sürerek sözleşmenin 21. maddesi gereği 25.000 ABD Doları ile 23.madde gereği 1.000 ABD Dolarının haksız fesih tarihinden itibaren bankalarca yabancı para mevduatı hesabına uygulanan en yüksek faizi ile birlikte davalıdan tahsilini, sözleşmenin yenileme tarihinden sonra fesih edilmesi nedeniyle 01.04.2006 ile 01.06.2006 tarihleri arasında sözleşmeye bağlı haklardan faydalanılmış olması nedeniyle 1.083 ABD Doları ve sözleşmenin bir sene daha uzatılmasına sebebiyet verilmesi nedeniyle isim hakkı bedeline istinaden 500 ABD Dolarının 01.04.2006 tarihinden itibaren bankalarca yabancı mevduat hesabına işletilen en yüksek faizi ile birlikte tahsili ile Denizli Amerikan Kültür Derneği’nin kapatılmasına ve müvekkiline ait öğrenci kayıt sözleşmesi ile markaya bağlı her türlü emtia, logo, ad, unvan ve hakları kullanmaktan meni ile haksız rekabetin önlenmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar vekili, davanın reddini talep etmişlerdir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılamaya ve dosya kapsamına göre; davacının işletme adını bilen Denizli'deki ortalama dil kursu müşteri adaylarının davalının işletme adını reklamlarda ve sözleşmelerde gördüklerinde, yanılarak bu işletmeyi davacının işletmesi zannetme ihtimalinin oldukça düşük olduğunu, bu yöne ilişkin fikri mülkiyet hakkına tecavüzün söz konusu olmadığı ve haksız rekabetin de mevcut olmadığı, bu anlamda marka hakkının ihlal edilmediği, taraflar arasındaki sözleşmenin fesih koşulları ve fesih şekline göre 21 ve 23. maddelerindeki tazminat koşullarının oluşmadığı, yine sözleşmenin bitim tarihinden 1 ay önceden bildirimde bulunulmadan 1 sene daha uzatılmış olması nedenine dayalı olarak talep ettiği tazminatın da yukarıda anlatılan gerekçe kapsamında reddine karar verilmesi gerektiği, sözleşmenin 8. maddesine göre her yıl 10 Nisan tarihinde 6.500 USD isim hakkı kullanım bedelinin ödenmesinin karalaştırıldığı, davalı ...'nın lisans sözleşmesini haklı bir sebeple feshettiğinin kanıtlanamadığı, bu nedenle sözleşmenin 1 yıl süreyle yenilendiğinin kabul edilmesi gerektiği, ayrıca davacının sözleşmenin dönem sonuna kadar yapmaktan kurtulduğu masraflarla ilgili dosyaya taraflarca herhangi bir bilgi ve belge de sunulmadığı, bu nedenle yıllık isim hakkı bedeli olarak belirlenen 6.500 USD'yi talep hakkı doğduğu gerekesiyle, davanın kısmen kabulüne, davacı ... adına açılan davanın kısmen kabulü ile 6.500 USD'nin 01/04/2006 tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte davalı ...'den alınarak bu davacıya verilmesine, davacı Halil Çil tarafından kendi adına asaleten açılan davanın aktif dava ehliyeti yokluğundan reddine, davalı Özel Erengün Eğitim Hizmetleri San.ve Tic.A.Ş. aleyhine açılan davanın pasif dava ehliyeti yokluğundan reddine karar verilmiştir.
Kararı, davalılar vekili temyiz etmiştir.
1-Dava, haksız rekabetin men’i ve taraflar arasında düzenlenen franchise sözleşmesinden kaynaklı haksız fesih nedeniyle cezai şart, fesih tazminatı ve yıllık isim hakkı bedelinin davalıdan tahsili istemlerine ilişkindir.
Davacı vekili dava dilekçesinde isim hakkı bedeline istinaden 500 Amerikan Doları'nın davalıdan tahsilini talep etmiş, mahkemece taraflar arasındaki sözleşmenin 8. maddesinde, lisans alanın her yıl 10 Nisan tarihinde 6.500 ABD Doları isim hakkı kullanım bedeli ödemesi öngörüldüğü gerekçesiyle 6.500 Amerikan Doları'nın davalı ...’den alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun "Taleple Bağlılık İlkesi" başlıklı 26. maddesi “ Hâkim, tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır; ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez. Duruma göre, talep sonucundan daha azına karar verebilir. Hâkimin, tarafların talebiyle bağlı olmadığına ilişkin kanun hükümleri saklıdır." hükmü uyarınca mahkemece davacının talebi dikkate alınarak hüküm kurulması gerekirken, sözleşmede belirtilen bedele hükmetmesi 6100 sayılı HMK 26. maddesi uyarınca talep aşımı niteliğinde olduğundan kararın davalı ... yararına bozulması gerekmiştir.
2-)Davalı Özel Erengün Eğitim Hizmetleri San ve Tic A.Ş. vekilince dosyaya yargılama gideri olarak 01/03/2018 tarihinde 850,00 TL yatırıldığı ve bu davalı yönünden davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verildiği halde, mahkemece, anılan yargılama gideri hakkında hüküm kurulmaması doğru olmamış ve kararın davalı Özel Erengün Eğitim Hizmetleri San ve Tic A.Ş. yararına bozulmasını gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle, kararın davalı ... yararına BOZULMASINA, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davalı Özel Erengün Eğitim Hizmetleri San ve Tic A.Ş. vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle, kararın Özel Erengün Eğitim Hizmetleri San ve Tic A.Ş. yararına BOZULMASINA, ödedikleri peşin temyiz harcının istekleri halinde temyiz edenlere iadesine, 12/10/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.