Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2021/2795 Esas 2022/6942 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : GAZİANTEP BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
11. HUKUK DAİRESİ

TÜRK MİLLETİ ADINA

Taraflar arasında görülen davada İskenderun Asliye Ticaret Mahkemesince verilen 21.11.2018 tarih ve 2018/194 E. - 2018/516 K. sayılı kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, istinaf isteminin esastan reddine dair Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi'nce verilen 15.01.2021 tarih ve 2020/1444 E- 2021/29 K. sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçeler, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkili ile dava dışı Burger King Corporation arasında, Hatay İli, İskenderun İlçesi, Atatürk Bulvarı, ...:.... numaralı gayrimenkulde 20 yıl boyunca Burger King restoranı açılması konusunda anlaşmaya varıldığını, anılan restoranın 16/12/2001 tarihinde faaliyete başladığını, franchise sistemi gereğince, İskenderun Burger King Restorantın faaliyette kalması için Türkiye içerisinde Burger King markası ve buna bağlı know how'ın münhasıran kullanıcısı ve lisans verme yetkisine haiz olan davalı tarafından müvekkiline gerekli eğitim, mal tedarik faaliyetinin bir takım eksikliklere rağmen sağlandığını, müvekkili şirketten Burger King franchise giriş bedeli olarak 40.000 ABD Doları tahsil edildiğini, restoranın 16/12/2001 tarihinde açılmasından yaklaşık 13 ay sonra davalı Tab Gıda tarafından İzmir 21. Noterliği'nin 1544 yevmiye numaralı 13/01/2003 tarihli ihtarnamesi ile koşulları tamamen tek taraflı olarak belirlenen ve imzalanması konusunda baskı uygulanan franchise akdinin imzalanmasına yönelik olarak 31/01/2003 tarihine kadar süre verildiğini, müvekkili şirket tarafından gönderilen Ankara 24. Noterliği'nin 2078 yevmiye numaralı 21/02/2003 tarihli cevabi ihtarname ile, müvekkili şirketin ekonomik olarak mahvına sebep olacak ve onu ticaret yapamayacak hale getirecek koşullarda yeni bir akdi imzalatmaya yönelik faaliyetlerinin dürüstlük ilkeleri ile bağdaşmadığının, mevzuata ve hukuka aykırı olarak tesis edilebilecek işlemler dolayısıyla müvekkili şirketin sözleşmeye olan inançla yaptığı yatırım ve buna ilişkin kayıpları dahil olmak üzere her türlü maddi ve manevi zararlarının Tab Gıda tarafından karşılanmasını sağlamak üzere harekete geçmek konusundaki hakların saklı tutulduğunun dile getirildiğini, müvekkilinin belirtilen sözleşmeyi imzalamadığını, davalı tarafından sözleşmenin eylemli olarak feshedildiğini ve tarihinden itibaren müvekkiline mal verilmediğini davalı Tab Gıda tarafından taraflar arasında mevcut franchise akdi uyarınca İskenderun Burger King'e sağlanması gereken ürünlerin tesliminin akde aykırı olarak kesilmesi neticesinde uğradığı kar kaybı zararlarından şimdilik 50.000,00 TL tutarındaki zararının 26/05/2003 tarihinden itibaren işleyecek en yüksek değişken oranlı avans faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, sözleşmenin fesih tarihinin davacı vekilince 08/05/2003 tarihi olarak beyan edildiğini, bu kapsamda on yıllık zamanaşımı süresinin 07/05/2013 tarihi itibariyle sona erdiğini, huzurdaki davanın ise 15/05/2013 tarihinde açıldığını, bu sebeple davanın zamanaşımı nedeniyle reddi gerektiğini, davacının zarar tutarını belirlemişken, belirsiz alacak davası açamayacağını, zira müvekkiline davacı tarafından keşide edilen Ankara 63. Noterliği’nin 08611 yevmiye numaralı 18/03/2013 tarihli ihtarnamesiyle, davacının uğradığı aylık 5.000,00 TL kâr mahrumiyetinin olası ciro artışları ile orantılı olarak hesaplanması sonucunda bulunan 223 ay ve 7 günlük kâr kaybı mahrumiyeti olan 1.800.000,00 TL’nin üç gün içinde ödenmesinin istendiğini, 06/02/2014 tarihli dilekçesinde ise belirtilen bu rakamın farazi bir rakam olduğunun beyan edildiğini, bu sebeple davacının belirsiz alacak davası açamayacağını, davacıya talebini kesin bir şekilde açıklaması için HMK’nın 119. maddesi uyarınca süre verilerek aynı zamanda dava harcının yatırılmasının istenmesine, aksi halde davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi gerektiğini, Yargıtay 11.Hukuk Dairesi’nin 2009/9953 Esas, 2011/8930 sayılı kararı ile kâr mahrumiyeti isteyebileceği hususunda kararın kesinleşmiş olduğunu bildirerek, davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
İlk Derece Mahkemesince, iddia, savunma, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; davacı yanın beyanlarından taraflar arasındaki sözleşmenin 08/05/2003 tarihinde feshedilmiş olduğunun anlaşıldığı, eldeki davanın ise 10 yıllık zamanaşımı dolduktan sonra 15/05/2013 tarihinde açıldığı gerekçesi ile, davanın zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Karara karşı, davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesince, tüm dosya kapsamına göre yapılan istinaf incelemesi sonucunda; 818 sayılı Borçlar Kanunu'nda franchise sözleşmesi düzenlenmediği gibi bu sözleşmeler için özel bir zamanaşımı süresi de öngörülmediği, Franchise Sözleşmesine ilişkin davaların, hakkın doğumundan itibaren, Borçlar Kanununun 125. maddesi uyarınca on yıllık genel zamanaşımına tabi tutulması gerektiği, 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren Türk Borçlar Kanunu’nun 146. maddesinde de genel zamanaşımı 10 yıl olarak belirlendiği, zamanaşımı başlangıcına esas alınan franchise sözleşmesinin feshinden kaynaklı kar mahrumiyetinde hakkın doğumu ise, davacı açısından akdin feshedildiği tarih olacağı, akdin davalı yanca eylemli fesih tarihi 08/05/2003 tarihi olup davacı tarafça, akdin feshinden kaynaklanan kar mahrumiyetine ilişkin işbu davanın 818 sayılı Borçlar Kanunu'nda öngörülen 10 yıllık zamanaşımı süresi geçtikten sonra 15/05/2013 tarihinde açılmış olduğu, ayrıca davacının İskenderun 3. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde 22/03/2003 tarihinde davalıya yönelttiği 2006/203 (2003/353 Esas sayılı dosyanın da birleştiği) Esas sayılı davada; dava konusu sözleşmeye güvenerek işyerinde yaptığı yatırım harcamalarını talep etmiş olduğundan, kâr mahrumiyetine ilişkin olarak açılan işbu dava için 22/03/2003 tarihi itibariyle zamanaşımı süresi kesilmeyeceği, zira dava açılması ile zamanaşımının kesilmesinin sadece dava konusu alacak için söz konusu olacağı, dolayısıyla mahkemece davanın zamanaşımı yönünden reddine karar verilmemesinde bir isabetsizlik görülmediği gerekçesi ile, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Karara karşı, davacı vekili tarafından temyiz kanun yoluna başvurulmuştur.
Yapılan yargılama ve saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kuralları gözetildiğinde İlk Derece Mahkemesince verilen kararda bir isabetsizlik olmadığının anlaşılmasına göre yapılan istinaf başvurusunun HMK'nın 353/b-1 maddesi uyarınca Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddine ilişkin kararın usul ve yasaya uygun olduğu kanısına varıldığından Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz isteminin reddi ile Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın HMK'nın 370/1. maddesi uyarınca ONANMASINA, HMK'nın 372. maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, aşağıda yazılı bakiye 21,40 TL temyiz ilam harcının temyiz eden davacıdan alınmasına, 12/10/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.