Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2021/1654 Esas 2022/7399 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

İstanbul 11. Asliye Ticaret Mahkemesi'nde görülen bir davanın Yargıtay aşamasındaki kararı incelenmiştir. Konu, taraflar arasında imzalanan bayilik sözleşmesi ve kira sözleşmesi ile ilgilidir. Davacı, davalıya yapılan işletme yatırım bedeli ve ariyet olarak verilen ekipmanların iadesini talep etmiştir. Davalı ise yatırımların taşınmazın bir parçası haline geldiğini savunarak iadenin mümkün olmadığını ileri sürmüştür. Mahkeme, Rekabet Kurulu kararı sonrası sözleşmenin süresinden önce sonlandırıldığı gerekçesiyle davacının kısmen haklı olduğunu kabul etmiş ve davalıdan 661.649,49 TL alacaklı olduğunu belirtmiştir. Temyiz incelemesi sonucunda, davalının sair itirazları reddedilerek hüküm davalı yararına bozulmuştur. İşletme bedelinin faizine ilişkin temyiz itirazları incelenmemiştir. Kararda, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun uygun maddeleri yer almamaktadır.

MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen davada İstanbul 11. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce bozmaya uyularak verilen 03.12.2020 tarih ve 2014/366 E. - 2020/824 K. sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından duruşmasız, davalı vekili tarafından ise duruşmalı olarak istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, duruşma için belirlenen 25.10.2022 günü hazır bulunan davacı vekili Av. ... ile davalı vekili Av. ... dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakıldı. Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkili ile davalı arasında 01.12.2008 tarihli bayilik sözleşmesi imzalandığını ayrıca akaryakıt istasyonunun bulunduğu taşınmaz üzerinde müvekkili lehine 14 yıl süreli kira sözleşmesi akdedildiğini, müvekkilinin bayilik sözleşmesinin kendisine yüklediği borçları yerine getirdiğini, bayilik sözleşmesinin 18.09.2010 tarihinde son bulduğunu belirterek davalı bayiye yapılan 912.785.00 TL işletme yatırım bedeli ile ariyet olarak verilen kurumsal kimlik giydirme ekipmanlarının iadesine aksi halde bedelinin teslim tarihinden itibaren işlemiş faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, yatırımların taşınmazın mütemmim cüzü haline geldiğini, dolayısıyla iadesinin istenemeyeceğini, sözleşmenin Rekabet Kurulu kararı nedeniyle sona ermesinin mücbir sebep teşkil ettiğini, bu nedenle verilen destek bedelinin talep edilmesinin herhangi bir hukuki dayanağının bulunmadığını, diğer yandan dava konusu ekipman ve malzemelerin müvekkili şirkete teslim edildiğine ilişkin herhangi bir teslim tutanağı bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, uyulan bozma ilamı sonrasında yapılan yargılama ve alınan bilirkişi raporlarına göre, taraflar arasında imzalanmış sözleşme kapsamında, 14 yıl süreli bayilik ilişkisinin Rekabet Kurumu kararları sonrası süresinden önce 18/09/2010 tarihinde sonlandırıldığı; bayilik ilişkisinin süresinden önce sonlandırılması nedeniyle kullanılmayan süre karşılık gelen işletme yatırım destek bedelinin iadesinin gerektiği, bayilik ilişkisinin süresinden önce sonlandırılması nedeniyle davacı tarafça talep edilebilecek işletme yatırım bedelinin 651.678,49 TL; davalı bayi tarafından davacıya teslim edilmeyen ve yapılan keşifte yerinde olmadıkları anlaşılan eksik ariyetlere ilişkin kurumsal kimlik giydirme ekipman bedelinin davacı tarafın ibraz ettiği belgelere göre bilirkişilerce tespit edilen 9.971,00 TL olmak üzere davacının davalıdan toplam 661.649,49 TL alacaklı olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile dava tarihi olan 11/04/2011 tarihinden itibaren uygulanacak avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
Taraf vekilleri, kararı temyiz etmiştir.
1- Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre,davalı vekilinin aşağıdaki bent kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Davacının fatura mukabilinde davalıya vermiş olduğunu iddia ettiği ve mahkemece kabul edilen işletme yatırım destek bedel tutarı olan 651.678,49 TL’nin iade edileceğine dair taraflar arasında akdedilmiş 01.12.2008 tarihli sözleşme içeriğinde yer alan bir hüküm bulunmamakta olup bu istemle ilgili talebin reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması hatalı olmuştur. Ayrıca davacının talebinde türünü belirtmeksizin sadece faiz isteminde bulunduğu durumda karar altına alınan ariyet bedeli yönünden kanuni faiz ile tahsili yönünde hüküm kurulması gerekirken avans faizi ile birlikte karar altına alınması da doğru olmayıp hükmün bozulması gerekmiştir.
3- Bozma nedenine göre davacının işletme bedelinin faizine yönelik temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalının sair temyiz itirazlarının reddine,(2) nolu bentte açıklanan nedenlerle hükmün davalı yararına BOZULMASINA, (3) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacının işletme bedelinin faizine yönelik temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, takdir olunan 8.400,00 TL duruşma vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz eden davalıya iadesine, 25/10/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.