Esas No: 2021/3697
Karar No: 2022/7840
Karar Tarihi: 07.11.2022
Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2021/3697 Esas 2022/7840 Karar Sayılı İlamı
11. Hukuk Dairesi 2021/3697 E. , 2022/7840 K.Özet:
Dava, bir coğrafi işaret tesciliyle korunan \"Yağcıbedir El Halısı\"na benzer desen ve renk kompozisyonuna sahip makine halıları üreten davalının, coğrafi işaretin teknik özellikleriyle uyumlu olup olmadığı tartışması üzerine açılmıştır. İlk derece mahkemesi, mahreç işareti kullanılmadığı gerekçesiyle davayı reddetmiş, istinaf mahkemesi ise teknik özellikler konusunda rapor alınmadan davanın reddine karar verilmesinin isabetli olduğunu belirterek istinaf başvurusunu reddetmiştir. Bölge adliye mahkemesi ise istinaf başvurusunu esastan reddederek ilk derece mahkemesi kararını onamıştır. Temyiz istemini inceleyen Yargıtay ise yapılan yargılama ve somut uyuşmazlık gözetildiğinde ilk derece mahkemesi kararında bir yanlışlık bulunmadığına karar vererek Bölge Adliye Mahkemesi kararını onamıştır. HMK'nın 353/b-1 ve 370/1. maddeleri uyarınca istinaf başvurusunun ve temyiz isteminin reddine karar verilmiştir.
Kanun Maddeleri: HMK'nın 353/b-1, 370/1 ve 372. maddeleri.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İSTANBUL BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 16. HUKUK DAİRESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
Taraflar arasında görülen davada İstanbul Anadolu 1. Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesince verilen 15.03.2018 tarih ve 2017/391 E. - 2018/76 K. sayılı kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, istinaf isteminin esastan reddine dair İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi'nce verilen 25.03.2021 tarih ve 2018/1908 E. - 2021/624 K. sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçeler, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili; davacının 555 sayılı KHK uyarınca 21 adet el halısı ve 3 adet kilim tipi için coğrafi işaret tescili bulunduğunu, davalının üretimi ve pazarlamasını yaptığı makine halılarının desen ve renk kompozisyonu itibarı ile davacıya ait tescil konusu ürüne benzediği, davalının ‘’Yağcıbedir El Halısı’’ desen ve renk özelliklerini baz alarak üretmiş olduğu makina halılarını, davacı adına tescilli mahreç işaretini karıştırma ve iltibas yaratacak şekilde kullandığı ve ‘’Yağcıbedir El Halısı’’ üretiminden teknik olarak tamamıyla farklılık arz eden makine ve halılarını ‘’Yağcıbedir’’ desenlerini kopya etmek suretiyle ürettiğini, davalının internet sitesinde "Bambu ile özel tezgahlarda dokunan, dokuma sonrası el halısı işlemlerinden geçirilen, yoğun el emeğine sahip halı" açıklamasının, ürünün nitelik ve özellikleri konusunda tüketiciyi yanılgıya götürecek nitelikte olduğunu ileri sürerek davalının eylemlerinin davacının coğrafi işaret tescilinden doğan haklarına tecavüz teşkil ettiğinin tespiti, men'i ve ref'ine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili; dava konusu modelin yıllardır Demirci ve Simav bölgelerinde el dokuma tezgahlarında üretilen halılar olduğunu ve günümüz şartlarında değişen üretim teknikleri kullanılarak mekanik dokuma tezgahlarında üretilmeye çalışıldığını, dava edilen modelin ait olduğu bölgenin sınırları dışında üretilmemekte olduğunu, Demirci-Simav yöresinde bu belirtilen teknikle üretilen halıların müvekkil şirketçe bölge üreticilerinden tedarik edilerek "956 Blue" koduyla tanıtım ve satışının yapıldığını, dava edilen modelin tanıtımında katalog ya da web sitesinde "YAĞCIBEDİR" isminin kullanılmadığını, aksine
tüm sunumlarda bölgeye ait modellerin yine aynı bölgede makinalarda yoğun el emeği ile üretildiği açıklamasına yer verildiğini, davalı şirket web sayfasında "Özel Tezgah Halıların Dokuma Hikayesi" başlığı altında söz konusu halıların üretiminde makine kullanıldığı ve makine kullanımının halılardaki düğümlerin takılması ile sınırlandırıldığının açıklanmış olduğunu savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemesince, tüm dosya kapsamına göre; coğrafi işaret sahibinin sadece bu ürünün belgede belirtildiği şekilde üretilip üretilmediğini kontrol edebileceği, bir üründe coğrafi işaret altında üretim ve satış yapılması halinde, coğrafi işaretin teknik özelliklerini ürünün taşıması gerektiği, davalıya ait www.ekohali.com alan adlı internet sitesinde, davaya konu halıların "yağcıbedir el halısı" mahreç işareti kullanılmaksızın "özel tezgah halıları nostalji" başlığı altında tanıtıldığı, mahreç işaretinin kullanılmadığı, mahreç işaretini taşımayan ürünlerin tescilli mahreç işaretin teknik özelliklerine aykırı olduğu iddiasının incelenmesine gerek bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, karara karşı davacı vekili istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesince; mahreç işaret yönünden korunan hakkın, işaret ve teknik özellikleri olup mahreç işaretleri kullananların, tescil belgesinde belirtilen özelliklerde üretim yapmaları koşulu ile tescil sahiplerinden herhangi bir izin alma keyfiyetlerinin bulunmadığı gibi tescil sahibinin sadece bu ürünü belgede belirtildiği şekilde üretilip üretilmediğini kontrol edebileceği, YAĞCIBEDİR mahreç işareti davalının ürünlerinde kullanılmadığından ilk derece mahkemesinin teknik özelliklere aykırılık olup olmadığına ilişkin rapor almadan davanın reddine karar verilmesinin isabetli olduğu gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunu esastan reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Yapılan yargılama ve saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kuralları gözetildiğinde İlk Derece Mahkemesince verilen kararda bir isabetsizlik olmadığının anlaşılmasına göre yapılan istinaf başvurusunun HMK'nın 353/b-1 maddesi uyarınca Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddine ilişkin kararın usul ve yasaya uygun olduğu kanısına varıldığından Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz isteminin reddi ile Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın HMK'nın 370/1. maddesi uyarınca ONANMASINA, HMK'nın 372. maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, aşağıda yazılı bakiye 21,40 TL temyiz ilam harcının temyiz eden davacıdan alınmasına, 07/11/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.