Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2021/9066 Esas 2022/5516 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Uyuşmazlık Hakem Heyetince yapılan yargılama sonucunda; başvurunun kabulüne dair verilen karara davalı vekili tarafından yapılan itiraz incelemesinde; İtiraz Hakem Heyetinin 09/11/2019 tarih 2019/İHK-14795 sayılı kararı ile itirazın kabulüne, başvurunun reddine karar verilmiş, kararın Yargıtay’ca incelenmesi davacı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
K A R A R
Davacı vekili Sigorta Tahkim Komisyonu başvurusunda; davacıya ait davalıya kasko sigortalı aracın 12/04/2018 tarihinde hasarlandığını ve davalının hasar bedelini ödemediğini belirterek, 50.000 TL hasar bedelinin faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili, araç üzerindeki hacizler kaldırılmaksızın ödeme yapılmayacağını beyanla, davanın reddini savunmuştur.
Uyuşmazlık Hakemince, araç raiç değerinin 110.000,00 TL olduğu, 36.000,00 TL sovtaj tenzili ile ödenecek tutarın 63.331,00 TL olarak tesbit edildiğini, taleple bağlı kalınarak 50.000,00 TL davalıdan tahsiline ancak araç üzerinde hacizler olduğundan ,davanın açılmasına davacı sebiyet verdiğinden faiz ve yargılama gideri talebinin reddine karar verilmiş; davacı ve davalı vekilinin itirazı üzerine, itiraz hakem heyeti araçlar üzerinde hacizler olduğu gerekçesi ile davalının itirazının kabulü ile başvurunun reddine karar vermiş, karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, kasko sigorta poliçesinden kaynaklanan tazminat istemine ilişkindir.
Uyuşmazlık, sigortalı araç üzerinde bulunun hacizler nedeni ile sigorta şirketinin, ödeme yapıp yapmayacağına ilişkindir.
İtiraz hakem heyeti, TTK’nın 1457.maddesindeki “Sigortalı mal haczedilirse , sigortacı zamanında bildirilmek şartıyla, tazminatı icra müdürlüğüne ödeyerek borçtan kurtulur” hükmüne yer verildiğini, İİK’nın 100.maddesine göre hacizler ile ligili olarak sıralama yapıldığı, ancak İİK’nın 89/1.maddesine göre sigortacıya ulaşmış bir ihtarın olmadığını, sigortacının araç üzerindeki hacizlerin hangisine ödeme yapacağını davalı tarafın bilmesinin mümkün olmadığını, öncelikle icra dairesinden talep edilmesi gerektiği, bu talep olmadan ödeme yapamayacağına karar verilmiştir.
Gerek, TTK da gerekse İİKda hacizli sigortalı araçla ilgili tazminatın sigortalıya ödenmeyeceğine ilişkin bir düzenlemeye yer verilmemiştir. 2004 sayılı İİK’nun 89. maddesinin 1. ve 2. fıkralarında; “Hamiline ait olmayan veya cirosu kabil bir senetle müstenit bulunmayan alacak veya sair bir talep hakkı veya borçlunun üçüncü şahıs elindeki taşınır bir
malı haczedilirse icra memuru; borçlu olan hakiki veya hükmi şahsa bundan böyle borcunu ancak icra dairesine ödeyebileceğini ve takip borçlusuna yapılan ödemenin muteber olmadığını veya malı elinde bulunduran üçüncü şahsa bundan böyle taşınır malı ancak icra dairesine teslim edebileceğini, malı takip borçlusuna vermemesini, aksi takdirde malın bedelini icra dairesine ödemek zorunda kalacağını bildirir. Bu haciz ihbarnamesinde, ayrıca 2, 3 ve 4. fıkra hükümleri de üçüncü şahsa bildirilir. Üçüncü şahıs; borcu olmadığı veya malın yedinde bulunmadığı veya haciz ihbarnamesinin tebliğinden önce borç ödenmiş veya mal istihlak edilmiş veya kusuru olmaksızın telef olmuş veya malın borçluya ait olmadığı veya malın kendisine rehnedilmiş olduğu veya alacak borçluya veya emrettiği yere verilmiş olduğu gibi bir iddiada ise, keyfiyeti, haciz ihbarnamesinin kendisine tebliğinden itibaren yedi gün içinde icra dairesine yazılı veya sözlü olarak bildirmeye mecburdur" hükmüne yer verilmiştir. TTK’nın 1457.maddesinde de buna paralel olarak sigortalı malın haczi halinde, sigortacıya zamanında bildirilmek şartı ile tazminatı icra müdürlüğünü ödeyerek borçtan kurtulur hükmüne yer verilmiştir. Her iki madde de üçüncü kişi konumundaki sigorta şirketinin sorumluluğu, kendisine malın hacizli olduğunun ve borcun icra dairesine ödenmesinin ihbar edilmesi ile başlar. Bu ihbar yapılmadığı sürece sigorta şirketinin (üçüncü kişinin) borçlunu alacağını ödemesine engel bir durum ve hüküm bulunmamaktadır. Bu ihbarın gönderilmesini isteme yükümlülüğü ise borçludan alacağı olan ve hakkında takip yapmış alacaklıların talebi üzerine icra müdürüne aittir. İcra müdürü de talep olmaksızın resen İİK’nın 89/1 ihtarnamesini gönderemez.
Şayet, bu ihtarnameye rağmen borcun borçluya veya onun göstereceği başka bir kişiye ödenmiş olması halinde üçüncü kişi borçtan kurtulmuş olmaz.
Somut olayda, sigortalı araç üzerinde hacizler olmasına rağmen üçüncü kişi konumundaki sigorta şirketine icra müdürlüğü tarafından İİK’nın 89/1 maddesine göre gönderilmiş bir ihtarname bulunmamaktadır. Bu halde sigorta şirketinin, sigortalının hak ettiği tazminatı ödemesine engel bir halden söz edilmez.Sigorta şirketinin bu ödemeyi yapmasından sonra böyle bir ihtarname gelmesi halinde anılan maddenin diğer fıkralarında belirtilen itirazları süresinde yaparak, borcu ikinci kez ödenmekten kurtulma imkanı bulunmaktadır.
Bu halde, davalı ... haciz nedeni ile ödeme yapmaması itirazında haksız olup, araç sigortalıda kalmış ve sovtaj bedeli düşülmüş olduğundan bulunan tazminatın davacıya ödenmesine karar verilmesi gerekirken hatalı değerlendirme ile başvurunun reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile itiraz hakem heyeti kararının BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine 22/03/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.