Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2021/13878 Esas 2022/7553 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı vekili, kasko poliçesi ile sigortalı aracın trafik kazası sonucu hasar gördüğünü, hasar bedelinin ödenmediğini beyan ederek 15.000,00 TL araç rayiç bedelinin tahsili talep etmiştir. Sigorta Tahkim Komisyonu Uyuşmazlık Hakem Heyeti, başvurunun kabulüne karar vermiştir. İtiraz Hakem Heyeti ise davalının itirazının reddine karar vermiştir. Ancak bu karar, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dosya incelendiğinde, sürücü değişikliği iddiası ile ilgili eksik inceleme yapıldığı için İtiraz Hakem Heyeti kararı bozulmuştur. Ayrıca, vekalet ücreti konusunda doğru hesaplama yapılmadığı için kararın da bu nedenle bozulması gerekmiştir. Olayın merkezinde, kasko sigorta sözleşmeleri ve Türk Ticaret Kanunu'nun ilgili maddeleri yer almaktadır. Bu kanun maddeleri, sigortacının sorumluluğu ve rizikonun teminat dışında kalması konusunda detaylı bilgi vermektedir.

MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki trafik kazası nedeniyle maddi tazminat davası üzerine Uyuşmazlık Hakem Heyetince yapılan yargılama sonucunda; başvurunun kabulüne dair verilen karara davalı vekili tarafından yapılan itiraz incelemesinde; İtiraz Hakem Heyetince davalı tarafın itirazının reddine dair verilen kararın süresi içinde davalı tarafından temyiz edilmesi üzerine, dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı vekili, davalı nezdinde kasko poliçesi ile sigortalı bulunan aracın 25/08/2019 tarihinde karıştığı trafik kazası neticesinde hasar gördüğünü, hasar bedelinin yapılan başvuruya rağmen ödenmediğini beyan ederek, fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak şimdilik 15.000,00 TL araç rayiç bedelinin davalıdan hasar tarihinden avans faizi ile beraber tahsilini talep etmiş, bilirkişi raporu doğrultusunda talebini 85.000,00 TL’ye yükseltmiştir.
Davalı vekili talebin reddini savunmuştur.
Sigorta Tahkim Komisyonu Uyuşmazlık Hakem Heyetince başvuran tarafın talebinin kabulüne, 85.000,00 TL araç pert bedelinin 24/09/2019 tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte davalı ... şirketinden tahsili ile başvuran tarafa ödenmesine, karar verilmiş; davalı vekilinin itirazı üzerine İtiraz Hakem Heyetince, davalının itirazının reddine karar verilmiş; İtiraz Hakem Heyeti kararı, davalı vekili tarafından süresi içerisinde temyiz edilmiştir.
Dava, kasko sigorta sözleşmesinden kaynaklanan maddi tazminat istemine ilişkindir.
Mal sigortası türünden olan kasko sigorta sözleşmeleri gerek kuruluşlarında gerek devamı sırasında ve gerekse rizikonun gerçekleşmesi aşamasındaki ihbar yükümlülükleri bakımından iyi niyet esasına dayalı sözleşme türlerindendir. Kasko Sigortası Genel Şartlarının A/1 maddesine göre gerek hareket gerekse durma halinde iken sigortalının veya aracı kullananın iradesi dışında araca ani ve harici etkiler neticesinde sabit veya hareketle bir cismin çarpması veya aracın böyle bir cisme çarpması, müsademesi, devrilmesi, düşmesi yuvarlanması gibi kazalar ile 3. kişilerin kötü niyet ve muziplikle yaptıkları hareketler aracın yanması, çalınması veya çalınmaya teşebbüs sonucu oluşan maddi zararların bu tür sigortanın teminatı kapsamında olduğu anlaşılmaktadır. Diğer taraftan TTK.nun 1409/1. maddesi uyarınca sigortacı geçerli bir sigorta ilişkisi kurulduktan sonra oluşan rizikolardan sorumlu olduğu gibi, aynı Yasanın 1409/2. maddesi hükmüne göre kural olarak rizikonun teminat dışında kaldığına ilişkin iddianın sigortacı tarafından kanıtlanması gerekmektedir.
Olayın sigortalının ihbar ettiği şekilde değil de, sigortacının iddia ettiği şekilde gerçekleşmesi halinde ise, bu oluş şeklinin Kasko Sigortası Genel Şartlarının A.5 maddesinde sayılan teminat dışında kalan hallerden olması gerekmektedir. İlkeler yukarıda anlatılan şekilde olmakla birlikte, sigortalı, Kasko Sigortası Genel Şartları ve Türk Ticaret Kanunu hükümleri uyarınca rizikonun gerçekleştiğine dair doğru ihbar mükellefiyetini kasten yerine getirmez veya iyi niyet kurallarına açıkça aykırı şekilde sigorta teminatı dışında kalan bir hususu sanki bu oluşan riziko teminat içinde kalmış gibi ihbar edildiği somut delillerle kanıtlanırsa, ispat külfeti yer değiştirip sigortalıya geçer.(HGK 10/12/1997 gün ve 1997/11-772-1043; HGK 16/12/1998 gün ve 1998/11-872-905; HGK 22/12/2010 gün ve 2010/17-655-688 sayılı ilamları) Uyuşmazlık, rizikonun belirtilen şekilde meydana gelip gelmediği, dolayısıyla rizikonun teminat dışı olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
Dosya kapsamından, 25/08/2019 tarihli kaza tespit tutanağına göre alkolsüz sürücü...... sevk ve idaresindeki davalı nezdinde kasko poliçesi ile sigortalı bulunan aracın 25/08/2019 tarihinde gerçekleştirdiği tek taraflı kazada maddi hasarlı yaralamalı trafik kazası meydana geldiği, araçta ön koltukta yolcu olarak bulunan.....’ın olay anında 0,86 promil alkollü olduğunun tespit edildiği; 24/09/2019 tarihli sigorta uzman raporuna göre aracın serviste incelenmesinde, aracın direksiyonu, sürücü tarafı kapı iç döşemesi, tavan döşemesi, sürücü hava yastığı üzerinde kan olduğu, kaza tespit tutanağında sürücü olduğu belirtilen .....’ın yaralanmasının olmadığı ancak aksine ön koltukta oturan alkollü yolcu.....’ın baş ve burun kısmından yaralandığı anlaşılmakla sürücü değişikliği yapıldığı gerekçesi ile kazanın teminat kapsamında olmadığına ilişkin olumsuz değerlendirme yapıldığı anlaşılmıştır.
Somut olayda, sürücü değişikliği iddiası ile ilgili İtiraz Hakem Heyetince bir inceleme yapılmasızın iddianın soyut ve afaki olduğu gerekçesi ile davalının buna yönelik itirazlarının reddine karar verilmiştir. Eksik inceleme ile karar verilemez.
O halde, İtiraz Hakem Heyetince, soruşturma dosyası ve varsa ceza mahkemesi dosyası da, dosya içerisine alınarak, gerçek sürücünün tespitine yönelik araştırma yapılarak, olayda sürücü değişikliği yapılıp yapılmadığı, kazanın teminat kapsamında olup olmadığı belirlenerek bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile karar verilmesi doğru görülmemiş, hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
Kabule göre; İtiraz Hakem Heyetince davacı lehine hükmedilecek vekalet ücreti için Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmelik'in 16/13 maddesinin uygulanması gerektiği göz önüne alınarak hesaplanan vekalet ücretinin 1/5'i oranında vekalet ücretine hükmedilmesi, (hesaplanan miktarın maktu vekalet ücretin altında kalması nedeni ile AAÜT'nin 17. maddesi gereğince karar yılındaki maktu vekalet ücretine hükmedilmesi) gerekirken yazılı şekilde tam nispi vekalet ücretine hükmedilmesi doğru olmamış, kararın bu nedenle de davalı ... şirketleri lehine bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile İtiraz Hakem Heyeti kararının BOZULMASINA, bozma sebebine göre davalının sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine, 20/04/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.