Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2021/26212 Esas 2022/7855 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı alacaklı vekili, davalı borçlu tarafından yapılan tasarrufun iptaline karar verilmesini talep etmiş. Davalı borçlu, cevap dilekçesi sunmamış. Davalı ... vekili, taşınmazın kendilerine emaneten satıldığını savunurken, ilk derece mahkemesi tassarrufun İİK’nın 280/1.maddesi gereğince iptali gerektiği kararını vermiş ve taşınmazın rayiç değerine karşılık 181.000,00.-TL'nin davacıya verilmesine karar verilmiştir. İstinaf edilen kararın esastan reddine karar verilmiş, ancak Bölge Adliye Mahkemesi davalı ... vekilinin temyiz itirazının kabulü ile hükmün bozulmasına karar vermiştir. Kararda İİK’nın 277 ve devamı maddeleriyle ilgili tasarrufun iptali davası açıldığı belirtilerek, dava konusu şeyin üçüncü kişinin elinden çıkmış olması halinde davacının bedelin üçüncü kişiden tahsilini isteyebileceği, benzer durumda dava konusu şeyin borçlunun borcundan dolayı paraya çevrilmesi halinde de geçerli olduğu, ancak borçlunun bir başka alacaklısının davanın konusu olan şeyi takip yaparak ihalede sattırdığı durumlarda, ihaleden arta kalan para var ise bu paranın üçüncü kişiye ödeneceği, hiç para kalmamış ise davanın konusu kalmadığından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerektiği belirtilmiştir.
Kanun Maddeleri:
İİK’nın 277, 280/1, 283/2 ve HMK’nın 353/1-b.1, 373/1 maddeleri.

MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
İLK DERECE MAHKEMESİ : İzmir 8. Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki tasarrufun iptali davasının yapılan yargılaması sonunda verilen hükmün temyizen tetkiki davalılar vekillerince talep edilmiş, davalı ... vekilince de duruşma istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen 25/05/2022 Çarşamba günü davacı vekili Av. ..... ile davalı ... vekili Av. ..... ve davalı ... vekili Av....... geldiler. Temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan tarafların vekilleri dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı alacaklı vekili, davalı borçlu ... hakkında takip yaptıklarını takibin semeresiz kaldığını, dava konusu taşınmazlarını akrabası davalı ...’e devrettiklerini belirterek, davalılar arasındaki tasarrufun iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... vekili, müvekkilinin borçlunun teyzesinin torunu olduğunu, taşınmazı aslında 2004 yılında dava dışı ...’den müvekkilinin aldığını, ancak bedelini tam olarak denkleştiremediğinden peyder pey ödemek suretiyle haricen aldığını 2013 yılında davalı ...’ün kredi çekmesi sebebiyle emaneten ona satış gösterildiğini, taşınmazın 2004 yılından beri müvekkili tarafından kullanıldığını, haksız açılan davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Davalı borçlu, cevap dilekçesi sunmamıştır.
İlk derece mahkemesince, davalı ...’in, davalı ...’nın teyzesinin torunu olduğu, davalı ...’in bu nedenle davalı borçlu ...’nın mali durumunu, mal varlığının borçlarına yetmediğini, alacaklılarına zarar verme kastıyla işlem yaptığını bilebilecek durumda olduğundan tassarrufun İİK’nın 280/1.maddesi gereğince iptali gerektiği, ancak taşınmazın davalı ... elinde iken cebri icra yoluyla satıldığı ve İ.İ.K.'nun 283/2. maddesine göre talebin bedele dönüştüğü, davacının İzmir 16. İcra Müdürlüğü'nün 2017/5427 sayılı dosyasındaki alacak ve ferileriyle sınırlı olmak üzere, taşınmazın ihale yoluyla davalı ...'in elinden çıktığı tarih olan 20/09/2016 tarihi itibariyle rayiç değerine karşılık 181.000,00.-TL'nin bu davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine karar verilmiştir. Karar davalılar vekilleri tarafından istinaf edilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi, ilk derece mahkemesince verilen kararın doğru olduğundan bahisle ile davalılar vekillerinin istinaf talebinin HMK 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine karar vermiş, hüküm yine davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
Dava İİK’nın 277 ve devamı maddelerine dayalı olarak açılan tasarrufun iptali davasına ilişkindir.
1. Dosyadaki yazılara toplanan delillere hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre davalı ...’nın tüm, davalı ... vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2. Tasarrufun iptali davalarında, dava konusu şeyin üçüncü kişinin elinden çıkmış olması halinde davacı dilerse bedelin üçüncü kişiden tahsilini isteyebilir (İİK’nın 283/2). Benzer durum dava konusu şeyin borçlunun borcundan dolayı paraya çevrilmesi halinde de geçerlidir. Ancak bu durumda borçlunun bir başka alacaklısı bu davanın konusu olan şeyi takip yaparak ihalede sattırmış ve ihale bedelinden alacağını almış ise, ihaleden arta kalan bir para var ise bu para üçüncü kişiye ödeneceğinden, bu para üçüncü kişiden tahsiline karar verilmesi gerekir. Hiç para kalmamış ise davanın konusu kalmadığından karar verilmesine yer olmadığına karar verilir.
Somut olayda dava konusu taşınmaz, borçlu ....’ün borcundan dolayı İzmir 24.İcra Müdürlüğünün 2016/6155 sayılı takip dosyasından 131.000 TL bedel ile ihalede satılmış, alacaklıya ödenen paradan sonra davalı 3. kişiye bakiye 75.823,34 TL kalmıştır. Şu halde davalı üçüncü kişi....’un ödeyeceği bedel 75.823,34 TL TL olmasına rağmen 181.000,00 TL bedel ile sorumlu tutulması usul ve yasaya aykırı olmuştur.
SONUÇ: Yukarda 1 nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalı ...’nın tüm, davalı ... vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, 2 nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin temyiz itirazının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, HMK’nın373/1 maddesi gereğince işlem yapılmak üzere dava dosyasının ilk derece Mahkemesine karardan bir örneğinin, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesine, gönderilmesine, 3.815,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak duruşmada vekille temsil olunan davalı ...'e verilmesine, 3.815,00 TL vekalet ücretinin davalı ...'dan alınarak duruşmada vekille temsil olunan davacıya verilmesine, aşağıda dökümü yazılı 9.272,75 TL kalan onama harcının temyiz eden davalı ...'dan alınmasına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı ...'e geri verilmesine 25/05/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.