Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2021/25823 Esas 2022/7928 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

İcra İflas Kanunu’nun 89/3. maddesine göre menfi tespit istemiyle açılmış olan davada, üçüncü kişi takip borçlusuna borçlu olmadığını veya malın takip borçlusuna ait olmadığını ispat etmekle yükümlüdür. Ancak davalı alacaklının, davacı üçüncü kişi ile dava dışı borçlu arasındaki borç doğuran hukuki ilişkiyi ileri sürmesi gerektiği açıklanarak, davacı üçüncü kişinin iddiasını ispat edebilmesi için davalının ileri sürdüğü takip borçlusunun üçüncü kişiden neden alacaklı olduğunu açıklaması gerektiği belirtilmiştir. Mahkeme tarafından yapılan eksik incelemeye dayalı karar bozulmuştur. Kararda bahsedilen kanun maddesi: İcra İflas Kanunu’nun 89/3. maddesi.

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı ... vekili Avukat ... tarafından, davalı ... aleyhine 21/05/2014 gününde verilen dilekçe ile İİK m. 89/3'ten kaynaklanan menfi tespit istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın reddine dair verilen 06/10/2021 günlü kararın Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü

K A R A R

Hükmüne uyulan Dairemizin 19/02/2020 tarihli 2019/3346 esas ve 2020/719 karar sayılı ilamında “davacı tarafından kendisi ile dava dışı borçlu arasında alacak ilişkisi bulunup bulunmadığına dair yemin deliline dayanılarak davalının bu hususta yemin etmesinin istenildiği, davacının yemin teklifinin davalının kendisinden kaynaklanan vakıalara ilişkin olmadığı gibi davalının bu hususu bilebilecek durumda olduğunun da dosya kapsamından anlaşılmadığı, açıklanan nedenlerle davacının yemin teklifi HMK’nın 225. maddesine aykırı olduğundan mahkemece yemin delili dışında dosyada toplanan deliller dikkate alınarak karar verilmesi gerektiği” gerekçesiyle bozulmasına karar verilmiştir.
Bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda mahkemece, davacı üçüncü kişinin takip borçlusuna borçlu olmadığını veya malın takip borçlusuna ait olmadığını ispat etmeye mecbur olduğu, davacının dava dışı borçluya borçlu olmadığına dair delil sunmadığı, yemin deliline dayanabileceği hukuki koşullar da oluşmadığı, dosya kapsamı itibarıyla davacının davayı ispat edemediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş; hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava 2004 sayılı İcra İflas Kanunu’nun 89/3. maddesinden kaynaklanan menfi tespit istemine ilişkindir. Anılan maddenin açık hükmü gereğince icra dairesi tarafından gönderilen haciz ihbarnamelerine süresinde itiraz etmeyen ve menfi tespit davası açan üçüncü şahıs takip borçlusuna borçlu olmadığını veya malın takip borçlusuna ait olmadığını ispat etmeye mecburdur. Ancak bunun için davalı alacaklının, davacı üçünü kişi ile dava dışı borçlu arasındaki borç doğuran hukuki ilişkiyi ileri sürülmesi gerekir. Herhangi bir hukuki ilişki ileri sürülmeden ve anılan taraflar arasındaki borç ilişkisinin neye dayalı olduğu açıklanmadan davacıdan borçlu olmadığını ispat etmesi beklenemez. Somut olayda takip alacaklısı olan davalı, soyut alacak iddiasında bulunmuş ve bu iddiasını herhangi bir belgeye veya ticari ilişkiye dayandırmamıştır. Davacı üçüncü kişinin iddiasını ispat edebilmesi için davalı alacaklının, takip borçlusunun üçüncü kişiden neden alacaklı olduğunu açıklaması gerekir.
Mahkemece açıklanan yönler gözetilmeksizin eksik incelemeye dayalı hüküm tesisi doğru görülmemiş ve kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen kararın yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, bozma nedenine göre diğer temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına. peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine 30/05/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.