Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2021/10551 Esas 2022/8158 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı, kasko sigorta poliçesi ile sigortalı aracın karıştığı çift taraflı kazada aracın hasara uğradığını ve davalı şirketin ödeme yapmadığını belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 5001 TL tazminatın davalıdan tahsilini talep etmiştir. Sigorta Tahkim Komisyonu Uyuşmazlık Hakem Heyeti başvurunun reddine karar vermiş, davalı tarafın itirazı üzerine İtiraz Hakem Heyeti tarafından itirazın reddine karar verilmiştir. Dosyada bulunan hasar araştırma raporunda kazanın poliçeden önce farklı bir yerde meydana geldiği poliçeden sonra kaza yerinde olayın organize edilmiş olduğu görüşü belirtilmiştir. Ancak yapılan araştırma yeterli olmadığı için İtiraz Hakem Heyeti kararı bozulmuştur. 6102 sayılı TTK'nın 1409/1. maddesi uyarınca, sigortacı geçerli bir sigorta ilişkisi kurulduktan sonra oluşan rizikolardan sorumlu olduğu gibi aynı maddenin 2. fıkrası hükmüne göre, kural olarak rizikonun teminat dışında kaldığına ilişkin iddianın sigortacı tarafından kanıtlanması gerekmektedir. Olayın sigortalının iddia ettiği şekilde gerçekleşmesi halinde ise, bu oluş şeklinin Kasko Sigortası Genel Şartlarının A.5. maddesinde sayılan teminat dışında kalan hallerden olması gerekmektedir. İlkeler yukarıda anlatılan şekilde olmakla birlikte sigortalı, Kasko Poliçesi Genel Şartları'nın A.5. maddesi ve TTK'nın 1446/2. maddesi uyarınca rizikonun gerçekleştiğine dair doğru ihbar mükellefiyetini kasten yerine getirmez veya iyiniyet kurallarına açıkça aykırı şekilde sigorta teminatı dışında kalan bir hususu sanki bu oluşan riziko teminat içinde imiş gibi ihbar ederse ispat yer değiştirip oluşan rizikonun teminat içinde kaldığını ispat yükü sigortalıya geçer.

MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 09/04/2019 tarihli dilekçe ile trafik kazasından kaynaklanan maddi tazminat istenmesi üzerine İtiraz Hakem Heyetince itirazın kabulüne dair verilen 25/11/2019 günlü kararın Yargıtay’ca incelenmesi davacı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
K A R A R

Davacı vekili; davalı ... şirketine kasko sigorta poliçesi ile sigortalı aracın karıştığı çift taraflı kazada aracın hasara uğradığını, 119.947.00 TL ye onarıldığını, davalı şirketin ödeme yapmadığını belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 5001 TL tazminatın davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davalı vekili; başvurunun reddine karar verilmesini talep etmiştir
Sigorta Tahkim Komisyonu Uyuşmazlık Hakem Heyetince; başvurunun reddine karar verilmiş, davalı tarafın itirazı üzerine İtiraz Hakem Heyeti tarafından, itirazın reddine karar verilmiş, İtiraz Hakem Heyeti kararı davacı vekili tarafından süresi içerisinde temyiz edilmiştir.
Dava, kasko sigorta poliçesinden kaynaklanan alacak istemine ilişkindir.
Mal sigortaları türünden olan kasko sigortasının teminat kapsamını belirleyen KSGŞ A/1 maddesine göre; gerek hareket gerekse durma halinde iken sigortalının veya aracı kullananın iradesi dışında araca ani ve harici etkiler neticesinde sabit veya hareketli bir cismin çarpması veya aracın böyle bir cisme çarpması, devrilmesi, düşmesi, yuvarlanması gibi kazalar ile 3. kişilerin kötüniyet ve muziplikle yaptıkları hareketler ve fiil ehliyetine sahip olmayan kişilerin yol açacağı zararlar, aracın yanması, çalınması veya çalınmaya teşebbüs sonucu oluşan maddi zararların bütünü sigortanın teminatı kapsamındadır.
Diğer taraftan, poliçe tanzim tarihi ve olay tarihi itibariyle yürürlükte bulunan 6102 sayılı TTK'nın 1409/1. maddesi uyarınca, sigortacı geçerli bir sigorta ilişkisi kurulduktan sonra oluşan rizikolardan sorumlu olduğu gibi aynı maddenin 2. fıkrası hükmüne göre, kural olarak rizikonun teminat dışında kaldığına ilişkin iddianın sigortacı tarafından kanıtlanması gerekmektedir. Olayın sigortalının ihbar ettiği şekilde değil de sigortacının iddia ettiği şekilde gerçekleşmesi halinde ise, bu oluş şeklinin Kasko Sigortası Genel Şartlarının A.5. maddesinde sayılan teminat dışında kalan hallerden olması gerekmektedir. İlkeler yukarıda anlatılan şekilde olmakla birlikte sigortalı, Kasko Poliçesi Genel Şartları'nın A.5. maddesi ve TTK'nın 1446/2. maddesi uyarınca rizikonun gerçekleştiğine dair doğru ihbar mükellefiyetini kasten yerine getirmez veya iyiniyet kurallarına açıkça aykırı şekilde sigorta teminatı dışında kalan bir hususu sanki bu oluşan riziko teminat içinde imiş gibi ihbar ederse ispat yer değiştirip oluşan rizikonun teminat içinde kaldığını ispat yükü sigortalıya geçer.
Uyuşmazlık, rizikonun belirtilen şekilde meydana gelip gelmediği, dolayısıyla rizikonun teminat dışı olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
Somut olayda, davalı ... şirketi tarafından düzenlenen hasar araştırma raporunda; sigortalı tarafından kazadan sonra emniyetin arandığı söylenilse dahi aranılmamış olduğu , sigorta şirketinden çekici istenildikten sonra sigortalı tarafından aranılarak çekici talebinin iptal edildiği, araç günü yakıt alındığına dair delil olmadığı ve tüm deliller değerlendirildiğinde kazanın poliçeden önce farklı bir yerde meydana geldiği poliçeden sonra kaza yerinde olayın organize edilmiş olduğu görüşü belirtilmiş ve davacı talebi reddedilmiştir.
İtiraz Hakem Heyetince ; mevcut hasarın kaza ile uyum gösterip göstermediği husunda bilirkişi raporu alınmış olup rapor doğrultusunda hasarın kaza ile uyumlu olmadığı, davacının kazanın ileri sürdüğü şekilde gerçekleştiğine dair delil sunamadığı belirtilerek itirazın reddine karar verilmiş ise de yapılan araştırma yeterli değildir.
Sigortalı beyanı ve karşı araç sürücüsünün beyanı ile bilirkişi raporu çelişkili olmakla dosyaya sunulan kazanın gerçekleşme şekline dair tarafların arasında tuttuğu tutanağın olayın gerçekleşme biçimini anlatan sürücü görüşleri bölümü de okunaklı değildir.
Bu durumda İtiraz Hakem Heyetince; davacı beyanında bahsedildiği üzere olay günü şiddetli yağış olup olmadığının meteroloji genel müdürlüğünden sorulması, kaza yerinde kaza tarihinden sonra asfalt çalışması yapılıp yapılmadığının ilgili kurumdan sorulması sonrasında dosyadaki makine mühendisi bilirkişi raporu da incelenmek suretiyle kazanın gerçekleşme biçiminin açıklığa kavuşturulduğu hasarın kaza ile uyumlu olup olmadığının değerlendirildiği zararın teminat kapsamında olup olmadığı konusunda uzman makine mühendisi bilirkişi heyetinden (yerinde inceleme yetkisi de verilerek) ayrıntılı, gerekçeli ve denetime açık rapor alınıp, sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeyle karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan sebeplerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile itiraz hakem heyeti kararının BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine 02/06/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.