Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2020/1359 Esas 2022/8633 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi tarafından verilen karar, 6183 sayılı Kanun'un 79/6 maddesi gereğince üçüncü kişinin haciz ihbarnamesine itirazına karşı borçlu olduğunun tespiti istemiyle açılmış bir davaya ilişkindir. Davacı vekili, dava dışı kamu borçlarından dolayı cebren takip yürütüldüğünü ve dava dışı borçlu şirketin davalıya mal sattığının tespit edildiğini belirterek, davalının dava dışı kamu borçlusuna borçlu olduğunun tespitini talep etmiştir. İlk derece mahkemesi, davalının dava dışı kamu borçlusuna borçlu olduğunu belirleyerek kısmen kabul etmiş, ancak Bölge Adliye Mahkemesi istinaf başvurusunu esastan reddetmiştir. Karar, davacının muvazaa iddiasının incelenmediği gerekçesiyle Yargıtay tarafından bozulmuştur. Mahkeme, çekle yapılan ödemelerin muvazaalı olup olmadığının araştırılması ve sonucuna göre karar verilmesi gerektiği sonucuna vararak, Bölge Adliye Mahkemesi kararını kaldırmış ve ilk derece mahkemesi kararını bozmuştur.
6183 sayılı Kanun'un 79/6 maddesi, haciz bildirisi üzerine üçüncü şahsın yedi gün içinde alacaklı tahsil dairesine itiraz etmesi durumunda, alacaklı amme idaresinin bir yıl içinde üçüncü şahsın yaptığı itirazın aksini genel mahkemelerde açacağı davada ispat ederek, üçüncü şahsın İcra ve İflas Kanununun 338 inci maddesinin birinci fıkrasına göre cezalandırılmasını ve borçlu bulunduğu tutarın ödenmesine hükmedilmesini isteyebilmesine olanak tanımaktadır.

MAHKEMESİ : Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi

Taraflar arasındaki 6183 sayılı Kanun’un 79/6 maddesi gereğince tespit istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 15/05/2019 günlü kararın davacı vekilinin başvurusu üzerine yapılan istinaf incelemesinde; davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine dair verilen 05/12/2019 günlü kararın Yargıtay’ca incelenmesi davacı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
K A R A R
Dava, 6183 sayılı Kanun’un 79/6. maddesi gereğince üçüncü kişinin haciz ihbarnamesine itirazına karşı borçlu olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
Davacı vekili, Pamukkale Vergi Dairesi mükellefi olan dava dışı ... Nakliyat Şarapçılık ve Sirke Ltd Şti’ye ait kamu borçlarından dolayı cebren takip yürütüldüğünü, bu kapsamda dava dışı borçlu şirketin davalıya mal sattığının tespit edildiğini, bu nedenle 6183 sayılı Kanun’un 79. maddesi gereğince haciz ihbarnamesi düzenlenerek davalıya tebliğ edildiğini, davalının bu ihbarnameye borçlu olmadığını belirterek itiraz etmiş ise de itirazının kabul edilebilir olmadığını, dava dışı borçlu şirket ile davalının ilişkili şirketler olduğunu, firma müdürlerinin akrabalık bağı bulunduğunu, bu nedenle çekle yapılan ödemelerin muvazaalı olduğunu belirterek davalının dava dışı kamu borçlusuna borçlu olduğunun tespitini talep etmiştir.
Davalı, davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
İlk derece mahkemesince, alınan bilirkişi raporuna itibar edilerek haciz ihbarnamesinin tebliğ tarihi olan 05/04/2016 tarihinde davalının dava dışı kamu borçlusuna 359.212,60 TL borçlu olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiş; hükme karşı davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesince, ilk derece mahkemesince hükme esas alınan bilirkişi raporunun denetime elverişli ve yeterli olduğu, davalı şirket ile dava dışı kamu borçlusu arasındaki ödemelerin muvazaalı olduğu iddiasının eldeki davada dinlenemeyeceği gerekçesiyle davacının istinaf başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. 6183 sayılı Kanun’un 79. maddesinin 6. fıkrasında “Üçüncü şahıs, haciz bildirisi üzerine yedi gün içinde alacaklı tahsil dairesine itiraz ettiği takdirde, alacaklı amme idaresi bir yıl içinde, üçüncü şahsın yaptığı itirazın aksini genel mahkemelerde açacağı davada ispat ederek, üçüncü şahsın İcra ve İflas Kanununun 338 inci maddesinin birinci fıkrasına göre cezalandırılmasını ve borçlu bulunduğu tutarın ödenmesine hükmedilmesini isteyebilir.” şeklinde düzenleme bulunmaktadır.
Somut olayda, davalı şirketin, dava dışı kamu borçlusu tarafından üretilen şarapların pazarlamasını yaptığı anlaşılmaktadır. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda davalı tarafından yapılan ödemelerin bir kısmının çekle yapıldığı, davalı şirket ile dava dışı kamu borçlusunun resmi evrak, kayıt ve işlemlerinin aynı merkezden takip edildiği ve bu nedenle de müdahale imkanı bulunduğundan borç bakiyesine ilişkin keyfi belge düzenleme ve kayıtlara müdahale imkanı bulunduğu, nitekim haciz ihbarnamesinin tebliğ tarihi olan 05/04/2016 tarihi itibarıyla dava dışı borçlu şirketin davalıdan 359.212,60 TL alacaklı iken 31/12/2016 tarihinde 993.269,72 TL borçlu duruma geldiği, haciz ihbarnamesinin tebliğ tarihinden önceki dönemlerde sürekli alacaklı konumda olduğu bildirilmiştir. Davacı vekili ise dava dilekçesinde aşamalardaki beyanında davalı şirket ile dava dışı kamu borçlusunun ilişkili şirketler olduğu ve çekle yapılan ödemelerin muvazaalı olduğunu iddia etmiştir.
Şu durumda mahkemece, davacının muvazaa iddiasının üzerinde durulması, davalı tarafından düzenlenen çeklerin muvazaalı olup olmadığı, çekle yapılan bu ödemelerin tahsil edilip edilmediğinin araştırılması ve sonucuna göre karar verilmesi gerekir. Açıklanan yönler gözetilmeden eksik inceleme ile karar verilmesi doğru görülmemiş ve bu nedenle bölge adliye mahkemesi kararının kaldırılarak ilk dereme mahkemesi kararının bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının HMK 373/1. maddesi gereğince kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının HMK 371. maddesi uyarınca BOZULMASINA,  dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine GÖNDERİLMESİNE, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine 13/06/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.









....