Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2021/25609 Esas 2022/8655 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Ticaret Mahkemesi'nde görülen bir tazminat davasında, mahkeme tarafından verilen kısmi karar davalı tarafından temyiz edildi. Yargıtay'ın bozma kararı gereği, davanın kısmen kabul edilmesi ve belirlenen tazminatın yasal faizle davalıdan tahsili ve davacıya ödenmesi kararlaştırıldı. Ancak, davacının kusur oranı belirlenirken yapılan inceleme eksik kaldı ve Yargıtay tarafından bozuldu. Kararda, hükümlerin kesinleşen kısımları lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturduğu belirtildi. Sonuçta, davalının temyiz itirazlarının bir kısmının reddedilmesi, diğer itirazlarının kabul edilmesi ve hükmün bozulması kararlaştırıldı. Kararda, usul hukukunun ana temelleri olan usuli kazanılmış hak kavramı detaylı bir şekilde açıklandı.
Kanun Maddeleri:
- Usuli kazanılmış hak kavramı: usul hukukundaki temel ilkelerden biridir ve bir davada, mahkeme ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade eder.
- Türk Borçlar Kanunu madde 41: Kusurun tespiti sonucunda belirlenen tazminat miktarının, kusurlu tarafın kusur oranına göre indirilmesini öngörür.

MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R
Hükmüne uyulan 17. Hukuk Dairesi’nin 28/02/2019 tarih ve 2016/6774 Esas, 2019/2242 Karar sayılı bozma ilamında; “...O halde mahkemece, konusunda uzman bilirkişiden dosyadaki tüm deliller birlikte değerlendirilerek kusur oranı yönünden ayrıntılı, gerekçeli ve denetime elverişli biçimde rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde eksik inceleme ile hüküm kurulması doğru görülmeği....” hususlarına değinilerek hükmün davalı yararına bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda;davanın kısmen kabulü ile 5.040,72 TL geçici maluliyet, 14.609,06 TL kalıca maluliyet olmak üzere toplam 19.649,78 TL tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiz ile davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine karar verilmiş; hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına ve bozmanın kapsamı dışında kalarak kesinleşmiş olan yönlere ilişkin temyiz itirazlarının incelenmesi olanağı bulunmamasına göre davalı vekilinin yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2- Davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Mahkemenin, Yargıtay'ın bozma kararına uyması ile, bozma kararı lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak doğabileceği gibi bazı konuların bozma kararı kapsamı dışında kalması yolu ile de usuli kazanılmış hak durumu oluşabilir. Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Bozma kararına uymuş olan mahkeme, kesinleşen bu kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremez. Bir başka anlatımla; kesinleşmiş bu kısımlar, lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur. "Usuli kazanılmış hak" kavramı ise, davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ve öğretide kabul görmüş usul hukukunun vazgeçilmez ana temellerinden olup, bir davada, mahkemenin yada tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade eder. Somut olayda, bozmadan önceki karar davalı tarafından temyiz edilmiş olup Yargıtay ilgili dairesi tarafından kusur oranının belirlenmesi yönünden davalı yararına bozulmuştur. Mahkemece bozma ilamına uyularak davaya konu kazaya ilişkin kusur raporu alınmış, davacının %75 oranında kusurlu olduğu belirlenmiştir. İlk kararı temyiz etmeyen davacı tarafından bozmadan önce alınan 22/12/2015 tarihli hesap raporu kabul edilmiş olup kesinleşmiştir. Buna göre; hesap raporunda belirlenen 4.162,05 TL geçici iş göremezlik ve 17.017,41 TL sürekli iş göremezlik zararlarından davacının kusur oranı düşülerek karar verilmesi gerekirken bozmadan sonra yeniden alınan hesap raporuna göre geçici ve sürekli iş göremezlik zararının belirlenerek kusur oranının düşülmesi doğru görülmemiş ve bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA; peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine 13/06/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.